خبرگزاری مهر - گروه فرهنگ و ادب: روز سه‌شنبه 11مرداد همزمان با فرا رسیدن ماه مبارک رمضان، 19 قرآن خطیِ نفیس، سه نسخه نهج‌البلاغه مربوط به قرون 6، 8 و 9 هجری و یک نسخه نفیس از کتب ادعیه در کتابخانه ملی رونمایی شد و در معرض دید عموم قرار گرفت. به بهانه گشایش این نمایشگاه با فتح‌الله کشاورز، مدیرکل اداره کتاب‌های خطی و نادر سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران درباره وضعیت نگهداری از نسخههای جمع‌آوری شده به گفتگو نشسته‌ایم که مشروح آن در پی می‌آید.
* ابتدا درباره 2667 نسخه خطی که در سال 89 به کتابخانه ملی اهدا یا از دارندگان آنها خریداری شده‌اند، توضیح دهید.
55 جلد از این نسخه‌ها اهدایی بوده و بقیه را خریداری کرده‌ایم.
* برای خرید 2615 نسخه دیگر چقدر پول پرداخت شده است؟
حدوداً 700 میلیون تومان.
* در مورد شیوه مرمت و نگهداری از این آثار در کتابخانه ملی توضیح می‌دهید؟
ما به محض دریافت نسخههای خطی، آنها را به قسمت ضدعفونی می‌بریم. در این فرآیند موجوداتی که ممکن است به کتاب آسیب برسانند، از آن جدا می‌شوند و کتاب از این موجودات زدوده و آفت‌زدایی می‌شود.
* این فرآیند آسیبی به اثر وارد نمی‌کند؟
خیر. موادی که برای ضدعفونی کردن اثر استفاده می‌شود، کاملاً استاندارد است و به آن آسیبی نمی‌رساند. در عین حال سعی کرده‌ایم استاندارد نگهداری از این آثار را از لحاظ دما و نور و رطوبت رعایت کنیم و حداقل تاثیر این کار این است که رشد موجودات آسیب‌رسان به کتاب را متوقف و عمر کتاب را طولانی می‌کند.
* این استانداردها در مورد نسخههای خطی موجود در کتابخانه ملی هم رعایت می‌شود؟
بله. شرایط کاملاً تحت کنترل است. استحکام ساختمان کتابخانه ملی در مورد حوادثی مانند زلزله و سیل بسیار خوب است. مثلاً در مورد حادثه‌ای مثل آتش‌سوزی سیستمی راه‌اندازی کرده‌ایم که چنانچه دودی احساس شود، سیستم مرکزی بلافاصله به صورت خودکار اعلام خطر می‌کند و با استفاده از گاز FM200 که بسیار گرانبها است، شروع به اطفای حریق می‌کند و ویژگی آن این است که اطفا حریق با ایجاد برودت صورت می‌گیرد و به آسیب رساندن به منابع موجود و حتی پرسنل جلوگیری می‌شود.
* باید گاز گرانقیمتی باشد. آن را از چه کشوری خریداری می‌کنید؟
دقیقاً نمی‌دانم، ولی خوشبختانه تا به حال موردی پیش نیامده تا از آن استفاده کنیم، اما این را می‌دانم که به دلیل قیمت بسیار بالای آن، خیلی از کشورها قادر به استفاده از آن نیستند.
* از برنامه‌های آتی اداره کل کتاب‌های خطی و نادر کتابخانه ملی بگویید.
ما با توجه به شرایط مناسبی که برای نگهداری از این آثار داریم، تلاش داریم به گرد‌‌‌آوری نسخ خطی با سرعت بیشتری ادامه بدهیم که خوشبختانه اعتبار بیشتری هم اختصاص داده شده است.
* چه میزان؟
در سال‌های مختلف، اعتبارات مختلفی تزریق شده است و به هر حال ما خیلی دچار مشکل نبوده‌ایم و تلاش می‌کنیم آنچه را موجود است، به هر نحوی به کتابخانه‌های معتبری مانند کتابخانه ملی، کتابخانه آستان قدس، کتابخانه آیت‌الله مرعشی و کتابخانه مجلس شورای اسلامی برسانیم. خوشبختانه حرکت خوبی در این کتابخانه‌ها شروع شده و روند خروج منابع از کشور به حداقل رسیده و برعکس در سال‌های اخیر ورودیِ خوبی از کشورهای دیگر به کشور خودمان داشته‌ایم.
* نسخه خطی خاصی را مد نظر دارید که تهیه کنید؟
با توجه به اینکه نسخه خطی الان کمتر در کشور تولید می‌شود، تاکید ما بیشتر روی نسخههای علمی است. نسخههای زیادی در علوم مختلف از علوم محض گرفته تا ریاضیات و نجوم و طب جمع‌آوری کرده‌ایم. این نسخه‌ها نشان می‌دهد و ثابت می‌کند که ما در گذشته چه افتخاراتی داشته‌ایم. دانشمندان بزرگی داریم که متاسفانه آنطور که باید و شاید شناخته نشده و حقشان ادا نشده است.
نظر شما