دکتر استوارت سیم استاد دانشگاه نورث آمبریا در نیوکاسل انگلستان در مورد ویژگیهای اصلی فلسفه اسلامی به خبرنگار مهر گفت: ابتدا باید میان فلسفه اسلامی و فلسفه‌ای که در کشورهای اسلامی رواج دارد تفاوت قائل شد.
وی افزود: فلسفه اسلامی خود را در خدمت ایمان اسلامی می‌داند. بدین معنا که این فلسفه در درون نظریه‌هایی که ایمان در آن مطرح است به تحقیق دست می‌زند.
سیم یادآور شد: فلسفه غرب در قرون وسطی نیز بر این راه بود و این موضوع در آثار فیلسوفان آن دوران از جمله آکوئیناس و آنسلم قابل مشاهده است.
وی افزود: باید توجه داشت که همه فلسفه‌ها متأثر از نظام باورهایی هستند که در درون آن تکاپو و تحقیق می‌کنند. آنچه میان فلسفه‌ها مشترک است این است که استدلالهای خود را متناسب با اصول منطقی درآورند. این تناسب باید به گونه‌ای باشد که نتایج و استنتاجات از رهگذر فرضهای موجود، درست و منطقی باشند.
سیم یادآور شد: اما باید توجه داشت که فلسفه در کشورهای اسلامی خیلی توجه خود را معطوف به موضوعاتی که بطور مستقیم با ایمان مرتبط است نمی‌کند و حوزه‌های فلسفی در این کشورها اعم از فلسفه اخلاق و فلسفه سیاسی، خیلی از باورها و فرهنگهای آن جامعه متأثر نیستند.
سیم در مورد این موضوع که آیا فلسفه اسلامی و فلسفه غرب قابل قیاس هستند یا نه نیز گفت: بله این قیاس امکان پذیر است. هر دو فلسفه درصدد ارائه استدلالهایی هستند که بر اساس آن نظریه ها و فرضیه ها قوام می‌یابند.
وی افزود: این فلسفه‌ها در حال حاضر می‌توانند متأثر از باورهای رایج جوامع خود باشند. اما روش فلسفی در جوامع مختلف دارای اشتراکات زیادی است.
استاد دانشگاه نورث آمبریای انگلستان در ادامه تأکید کرد: به عبارت دیگر روش و متد فلسفی زمینه مند نیست و وجوه مشترکی در میان سنتهای فلسفی وجود دارد. بر این اساس گفتگوی قابل ملاحظه‌ای میان سنتهای فلسفی می‌تواند شکل بگیرد و گسترش یابد.
وی تصریح کرد: بر این اساس شاهد گفتگو میان سنت فلسفی اسلامی و سنت فلسفی غرب در ادوار مختلف تاریخ بوده‌ایم. برای نمونه شاهد هستیم که سنت فلسفی اسلامی توانست بعد از سقوط امپراتوری روم، فلسفه یونان باستان را حفظ کند و زنده نگه دارد.
سیم با اشاره به اینکه آثار ارسطو به طور دقیق در فلسفه اسلامی مورد بررسی و توجه قرار گرفت، گفت: باید توجه داشت که فلسفه ارسطو به عنوان یکی از ارکان فلسفه مسیحی مطرح است. در واقع آثار ارسطو از رهگذر فیلسوفان اسلامی دوباره به فلسفه مسیحی معرفی شد و مورد توجه غربیان قرار گرفت.
مؤلف "دیکشنری لیوتار" در پایان تأکید کرد: بر این اساس در گفتگوی میان فلسفه اسلامی و فلسفه غرب باید تأکید و توجه بر ویژگیهای مشترک باشد و نه تفاوتهای فرهنگی میان دو سنت فلسفی. در این صورت گفتگوها می‌تواند تداوم داشته باشد و این تداوم دارای اهمیت زیادی است.
نظر شما