به گزارش خبرنگار مهر، زمینه‌سازی برای بروز استعدادها و ظرفیت‌های نهفته در جوانان و بارورکردن روح مجاهدت علمی در کالبد جامعه از مهمترین دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران است که ثمرات آن، رسیدن به عالی‌ترین قله علم را برای جوانان برومند جمهوری اسلامی سهل کرده است.
طی سال‌های پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی، تحول بزرگی در عرصه‌های مختلف کشور رخ داده که آموزش عالی نیز در این مسیر، حرکت و سرعت خیره‌کننده و چشمگیری داشته است.
هر چند که مجموع تلاش اندیشمندان و دانشمندان، نظام اسلامی را در مسیر پیشرفت علمی قرار داده است، اما نمی‌توان توسعه آموزش عالی در استان‌های مختلف را نادیده گرفت.
اکنون قم در عرصه تولید و نشر علم دینی، توجهات جویندگان معرفت و پویندگان مسیر حق را به خود معطوف کرده، اما آموزش عالی این استان در شأن و جایگاه قم رشده نکرده و فرسنگ‌ها با حوزه‌های علمیه فاصله دارد.
حجت‌الاسلام والمسلمین علی بنایی نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی با اشراف به وضعیت آموزش عالی این استان، به تشریح ابعاد توسعه‌ای آموزش عالی و زیرساخت‌های مورد نیاز این استان پرداخته که ماحصل این گفتگو از نظرتان می‌گذرد:
مهر: آقای بنایی ابتدا وضعیت آموزش عالی در استان قم را تشریح بفرمائید؟
بنایی: در حال حاضر 29 مرکز آموزش عالی و دانشگاه در استان قم وجود دارد که از این تعداد 13 دانشگاه، 4 دانشکده و 12 موسسه آموزش عالی و مرکز است.
همچنین بالغ بر 50 هزار دانشجو در مقاطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا در مراکز آموزش عالی استان در حال تحصیل هستند که حدود 52 درصد آنها دختر و مابقی پسر هستند.
حدود 60 درصد دانشجویان مشغول به تحصیل در استان قم بومی و مابقی غیربومی هستند.
بالغ بر 750 استاد عضو هیئت علمی و هزار و 300 استاد حق‌التدریس و مدعو و همچنین بیش از 90 تشکل در زمینه‌های سیاسی، علمی، صنفی و... در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی استان مشغول به فعالیت می‌باشند.
هم‌اکنون بالغ بر 100 نشریه در موضوعات سیاسی، علمی، صنفی و... در مراکز آموزش عالی استان قم منتشر می‌شود که اینها ظرفیت‌های بسیار خوبی برای رونق‌بخشی به مراکز آموزش عالی محسوب می‌شوند.
مهر: آیا میزان رشد آموزش عالی در قم رضایت‌بخش و متناسب با جایگاه این شهر مقدس است؟
پیش از انقلاب اسلامی تنها یک مرکز آموزش عالی با عنوان مدرسه عالی قضایی در قم مشغول به فعالیت بود که این مرکز تا سال 1357 به صورت خصوصی اداره می‌شد اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی به ویژه در سال‌های اخیر توسعه مراکز آموزش عالی در استان قم رشد داشته است به گونه‌ای که همان طوری که عرض کردم اکنون 29 مرکز آموزش عالی مشغول به آموزش و تربیت بیش از 50 هزار نفر از طالبان علم و معرفت فعال هستند.
قم 40 درصد عقبتر از سایر دانشگاههای دولتی است
اما در حال حاضر با وجود توسعه‌ای که در آموزش عالی دولتی رخ داد، به گفته معاون وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، استان قم در این بخش 40 درصد از سایر دانشگاههای دولتی کشور عقبتر است و حتی در برخی از شاخص‌ها در رده‌های پائین جدول آموزش عالی کشور قرار دارد که این مسئله زیبنده شهری که مرکز تولید و نشر علم است، نیست.
این نکته را نباید نادیده گرفت که قم از زیرساخت‌های لازم و ضروری در موارد زیادی به ویژه در بخش آموزش عالی محروم است. از این رو انتظار می‌رود که با توجه به ظرفیت عظیم فرهنگی قم و نیز جایگاه ویژه آن در نهضت نرم‌افزاری و تولید علم و وجود مراکز علمی و پژوهشی و مراکز اطلاع‌رسانی متعدد و متنوع، نسبت به رفع نیازهای قطعی و ضروری آن اقدامی متناسب صورت گیرد.
قم به دلیل پیشینه تاریخی و سیاسی و علمی و اجتماعی خود، امروز در عرصه‌های مختلف فرهنگی و علمی دارای نقش تأثیرگذار بی‌بدیلی است، لذا برنامه‌های علمی و فرهنگی قم باید در سطح ملی طراحی، تأمین اعتبار و اجرا شود تا پاسخگوی نیازهای روزافزون آن باشد.
مهر: برای جبران عقب‌ماندگی 40 درصدی در بخش آموزش عالی دولتی چه کارهایی انجام شده است؟
با بررسی‌های انجام شده، سه کار اساسی برای ارتقای آموزش عالی دولتی در قم تعریف شده که راه‌اندازی دانشگاههای حضرت معصومه(س) و صنعتی و همچنین ارتقای دانشکده علوم قرآنی به دانشگاه از جمله آنها بود. خوشبختانه این سه کار مهم به ثمر رسیده است.
همان طوری که اشاره کردید با پیگیری‌های مستمر جنابعالی و مسئولان استان شاهد راه‌اندازی چند مرکز دانشگاهی از جمله دانشگاه حضرت معصومه(س)، دانشگاه صنعتی و... در استان بوده‌ایم آیا آیا این مراکز فقط برای ارتقای آموزش عالی دولتی ایجاده شده‌اند یا واقعا برای ایجاد آنها نیازسنجی شده است؟
یکی از مشکلات آموزش عالی استان قم کمبود فضای فیزیکی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و همچنین نبود دانشگاههای تخصصی بود. دانشگاه حضرت معصومه(س) یک دانشگاه ویژه دختران است که به آرزوی دیرینه خانواده‌های متدین قمی جامه عمل پوشانده است.
بسیاری از خانواده‌های قمی برای تحصیل دخترانشان در دانشگاه‌ها دغدغه‌های زیادی دارند و این دانشگاه در واقع مهمترین دغدغه‌های خانواده‌های متدین را برطرف کرده است.
تأسیس دانشگاه حضرت معصومه(س) باعث به وجودآمدن روح امید در بین جامعه به خصوص بانوان شده و امیدوارم با تداوم روند شتابان پیشرفت‌های این دانشگاه، به زودی دانشگاه حضرت معصومه(س) در جایگاه واقعی خود و آنچه شایسته آن است قرار گیرد.
در این میان یکی از نکات مورد توجه و پیگیری ما، تربیت نیروی انسانی است و این بخش باید نسبت به تربیت نیروی انسانی به ویژه در بخش صنعت توجه داشته باشد. از این رو ایجاد دانشگاه صنعتی در قم در راستای رونق‌بخشی و توسعه صنعت صورت گرفته که خوشبختانه این دانشگاه فعالیت‌های خوبی دارد و امیدواریم به اهداف از پیش تعیین شده دست یابد.
در مورد ارتقای دانشکده علوم قرآنی به دانشگاه هم باید به این نکته متذکر شوم که قم مرکز تولید علوم انسانی و قرآنی است که از اساتید برجسته این حوزه هم برخوردار است. در قم جوانان زیادی هستند که به تحصیل در علوم قرآنی تمایل زیادی دارند، ضمن اینکه منابع لازم و موسسات پژوهشی و قرآنی زیاد در قم وجود دارد که می‌تواند ذخیره خوبی برای تربیت و پرورش دوستداران علوم قرآنی باشد.
بنابراین توسعه فیزیکی مراکز آموزش عالی در استان بر اساس نیازی که متصور بود صورت گرفته است.
مهر: جنابعالی به عنوان کسی که نسبت به آموزش عالی استان اشراف دارید، چه نیازهای دیگری را در این حوزه احساس می‌کنید و مورد پیگیری قرار داده‌اید؟
بنده چه در نطق‌های پیش از دستور و چه با ارسال نامه‌هایی به دست‌اندرکاران امر به خصوص وزیر علوم، تحقیقات و فناوری معضلات و کمبودهای آموزش عالی استان را بارها اعلام کرده‌ام و البته در بعضی از موارد این پیگیری‌ها به نتیجه رسید و در برخی دیگر مسئولان وعده‌هایی دادند که امیدواریم عملی شود.
به عنوان مثال یکی از انتظارات جدی ما در استان قم راه‌اندازی پردیس دانشگاه علامه طباطبایی در این استان است. این درخواست از آنجا حائز اهمیت است که راه‌اندازی پردیس دانشگاه علامه طباطبایی در قم برکات زیادی برای استان قم خواهد داشت و هر روز شاهد تربیت و پرورش نیروهای جوان در این واحد دانشگاهی خواهیم بود.
از سویی دیگر با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری در خصوص جایگاه علوم انسانی و نقش بی‌بدیل قم در تولید علم و کرسی‌های نظریه‌پردازی، ضرورت دوچندان احداث پردیس دانشگاه علامه طباطبایی در قم احساس می‌شود و ما انتظار داریم که وزیر علوم، تحقیقات و فناوری نسبت به اجرایی‌شدن این مهم اهتمام جدی داشته باشد.
این نکته حائز اهمیت است که قم به عنوان خاستگاه انقلاب اسلامی، ام القرای جهان تشیع در بخش تولید علم و تاسیس کرسی‌های نظریه پردازی و به دلیل برخورداری از بزرگترین حوزه‌های علمیه می‌تواند نقش اساسی در اسلامی‌کردن علوم انسانی داشته باشد.
در طول سال‌های اخیر مواردی همچون افزایش پذیرش دانشجوی بومی، احداث پارک علم و فناوری، تقویت مراکز تربیت معلم و افزایش سهمیه پذیرش دانشجو در این مراکز، تخصیص اعتبار برای دانشگاه صنعتی قم و درخواست واگذاری بلاعوض 100 هکتار زمین به این دانشگاه، تامین بودجه برای احداث آموزشکده فنی و حرفه‌ای دختران، مساعدت به دانشگاه پیام نور قم برای تکمیل پروژه سایت مرکزی و واحدهای تابعه، اختصاص 12 میلیارد تومان برای تکمیل پروژه احداث آموزشکده فنی و حرفه‌ای پسران، ایجاد پژوهشکده متون علوم اسلامی، راه‌اندازی واحد بین‌الملل دانشگاه پیام نور سلفچگان، واگذاری ساختمان رضوان به دانشگاه صنعتی قم و اختصاص 510 میلیون تومان برای بهره‌برداری از مراکز آموزشی فنی و حرفه‌ای نیروگاه و پردیسان و... مورد پیگیری قرار گرفت و در صورت اجرایی‌شدن این موضوعات شاهد تحول در آموزش عالی قم خواهیم بود.
مهر: به درخواست ایجاد پردیس دانشگاه علامه طباطبایی در قم اشاره کردید، آیا مسئولان وزارت علوم اقبالی برای راه‌اندازی این واحد دانشگاهی در قم دارند؟
بله. بنده در طول چند سال اخیر چندین بار در نطق‌های پیش از دستور مجلس و با ارسال نامه‌هایی به مسئولان وزارت علوم، سعی کردم زمینه این پذیرش را به صورت دقیق و کارشناسی شده فراهم کنم. خوشبختانه وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با احداث پردیس قم دانشگاه علامه طباطبایی موافقت کرد و از دانشگاه علامه طباطبایی خواست که این مسئله را از طریق هیئت امنا بررسی و اقدام کنند.
مهر: آیا برای راه‌اندازی این واحد دانشگاهی در بودجه سال 90 اعتباراتی در نظر گرفته شد؟
بله، ایجاد این پردیس در قم ردیف بودجه دارد و امسال دو میلیارد تومان اعتبار برای تاسیس این واحد دانشگاهی در قم اختصاص یافته است که مسئولان استان باید هر چه سریع‌تر با جذب این اعتبارات، زمینه راه‌اندازی پردیس دانشگاه علامه طباطبایی را فراهم کنند.
مهر: آقای بنایی یکی از مولفه‌های توسعه بخش‌های استان قم راه‌اندازی مراکز آموزش عالی در این بخش‌ها است، در سال‌های اخیر چه فعالیت‌هایی در این زمینه انجام شده است؟
با پیگیری‌های انجام شده و ارسال نامه به مسئولان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، با راه‌اندازی دانشگاه پیام نور در چهار بخش کهک، سلفچگان، جعفرآباد و خلجستان موافقت شد و این دانشگاه‌ها مشغول فعالیت هستند.
علاوه بر این، با توجه به ارتقای سلفچگان به شهر و همچنین ایجاد شعبه‌های از دانشگاه‌ها در مناطق آزاد و مرزی، خلاء ایجاد دانشگاه بین‌المللی پیام نور در سلفچگان احساس می‌شد، بنابراین پیگیری‌های لازم در دانشگاه پیام نور و وزارت علوم انجام شد و خوشبختانه وزارت علوم با این درخواست موافقت کرد.
با احداث این دانشگاه کسانی که می‌خواهند برای تحصیل در دانشگاه پیام نور به مناطق دوردست مراجعه کنند می‌توانند در این دانشگاه نام‌نویسی کنند، ضمن اینکه این دانشگاه می‌تواند از ظرفیت علمی اساتید برجسته حوزه نیز بهره‌مند شود.
مهر:به نظر شما آموزش عالی استان قم متناسب با جایگاه حوزه رشد کرده است؟
خیر. متاسفانه آموزش عالی در استان قم هم طراز و هم پای حوزه که در حال حاضر شهرت جهانی دارد، رشد نکرده است و لازم است آموزش عالی استان متناسب با حوزه علمیه حرکت کند و برنامه‌ریزی مناسب و هدفمند برای ارتقای جایگاه و شأن آموزش عالی در استان قم انجام شود.
..........................................
گفتگو از روح‌الله کریمی
نظر شما