به گزارش خبرگزاری مهر، دراین نشست، محمود عبدالحسینی، علیرضا کریمی صارمی و محمدرضا شاهرخی‌نژاد به بحث و تبادل نظر پرداختند.
در ابتدای این نشست عبدالحسینی به تشریح نقش عکس در زندگی روزمره بشر امروزی پرداخته و گفت: در دنیای امروز، عکاسی جزء لاینفک زندگی مردم شده است. همه عکس می‌گیرند اما عکاسی نمیکنند. عکس‌برداری با عکاسی تفاوت دارد. عکاسی نیاز به تفکری دارد که لایه‌های پنهان آن را برای همه آشکار کند.
وی در زمینه نقش عکس در بیان زوایای قرآنی گفت: قرآن به عنوان کلام حق، جداکننده خوبی‌ها از بدی‌هاست و این خوبی‌ها و بدی‌ها نیز در عکس قرآنی باید از هم تفکیک شوند. با بررسی سایت‌ها و مطبوعات، می‌توان به وضوح مشاهده کرد نه تنها در زمینه عکس با آموزه‌های قرآنی مطابقت ندارند که حتی در برخی موارد برخلاف آن نیز عمل می‌کنند و اینجاست که ارزش‌ها تبدیل به ضد ارزش می‌شود. البته این‌ها عمدی نیست نه از طرف عکاس و نه از طرف رسانه، بلکه این عدم شناخت را می‌رساند. عکاسی که آموزش ندیده و با مفاهیم وحیانی آن آشنا نیست نمی‌تواند لایه‌های پنهان آیات الهی قرآن را نشان دهد.
در ادامه صارمی ضمن تأیید گفته‌های عبدالحسینی گفت: در سال‌های گذشته در این زمینه غفلت شده است. نقش رسانه‌ها در جهان امروز بسیار تأثیر گذار است. رسانه‌ها سه وظیفه کلی دارند: ایجاد شناخت، ترغیب و تشویق و دستیابی به اهدافی که مخاطبان بر اساس آن حرکت کنند. متأسفانه در زمینه عکس، رسانه ها از این سه اصل غافل‌اند. غالباً صفحات وب برای رفع تکلیف عکس می‌گذارند. در کشور ما عکس را به مطالب ربط می‌دهند در حالی که در دیگر کشورها، مخاطب ابتدا عکس را می‌بیند و سپس مطلب را می‌خواند.
وی ادامه داد: معنی لغوی رسانه یعنی انتقال دهنده. در اینجا سوال بنده این است که چگونه می‌توان با مفاهیم قرآنی آشنایی نداشته باشیم و به دنبال عکسی برای انتقال مفاهیم قرآنی باشیم. باید در نظر داشته باشیم که وقتی وارد حوزه قرآن می‌شویم، وظیفه ما چند صد برابر می‌شود. فهم و درک و شناخت کافی از قرآن باعث می‌شود که تفکر و اندیشه نهفته در آیه های آسمانی آن به خوبی در عکس به مخاطب منتقل شود. چرا برخی عکس‌های عاشورایی آنقدر تأثیر گذار هستند که حتی موجب منقلب شدن افراد می‌شوند اما برخی دیگر هیچ حسی را منتقل نمیکنند. اینجاست که باید گفت شاید هیچ اعتقادی وجود نداشته که باعث برانگیخته شدن احساسات نشده است.
در ادامه شاهرخی‌نژاد از عکاسان مطبوعاتی کشور، گفت: وقتی در مورد قرآن صحبت می‌کنیم لازم است که به آن از دو منظر بنگریم. یک بخش معنایی و یک بخش صوری. زمانی می توان عکس خوب تولید کرد که شناخت کافی از معنا داشته باشیم و یک عکاس تا زمانی که معنا را به خوبی درک نکرده باشد نمی‌تواند عکسی تأثیرگذار تولید کند. در بخش صوری قرآنی هم باید توجه داشت که انتخاب فرم بسیار اهمیت دارد. باید دید فرمی که برای عکس قرآنی انتخاب کرده ایم چقدر با صورت قرآن همخوانی دارد. باید فرم در عکاسی قرآنی را موازی با آیات و لغات آن پیش برد.
وی در ادامه وضعیت عکس قرآنی در رسانه‌ها را مطلوب ندانست و تأکید کرد: نشریات قرآنی ما بیشتر به بولتن شبیه هستند تا رسانه. بخش‌های تحریریه توجهی به محتوا و فرم ندارند و به همین سبب عکسی مناسب تولید نمی‌شود و در نهایت وضعیت موجود پدید می‌آید. در کل وضعیت عکس در نشریات قرآنی نسبت به نشریات دیگر در سطح پایین تری قرار دارد.
عبدالحسینی مهمترین اصل در عکاسی قرآنی را معرفت دانست و افزود: عکاس قرآنی باید شناخت و معرفت داشته باشد. این معرفت و شناخت از آموزش مناسب ایجاد می‌شود. اگر عکاس متخلق به اخلاق قرآنی نباشد نمی‌توان از او انتظار عکس مناسبی داشت. به بیان ساده تر در عکسش به راحتی دروغ می‌گوید و دروغ گویی به دور از اخلاق قرآنی است.
وی در بیان ویژگیهای عکاس قرآنی، گفت: هنرمند قرآنی آن نیست که یک کار هنری انجام دهد. این یعنی این که او صرفاً موضوع را گرفته و کار کرده است. یک ماشین برنامه‌ریزی شده هم می تواند یک اثر هنری زیبا خلق کند اما نمی‌توان به آن نسبت هنرمند قرآنی داد. یک عکاس قرآنی باید شناخت کافی نسبت به آموزه های قرآنی داشته باشد. به خوبی از تکنیکها استفاده کند و فرم را در اختیار محتوا قرار دهد تا بتواند عکسی نزدیک به آموزه های قرآنی تولید کند.
صارمی نیز تحقیق و پژوهش را لازمه کار هنرمند عکاس قرآنی دانست و گفت: عکاس باید جامعه اش را بشناسد، تحقیق کند و با زمانه پیش برود. به عنوان مثال یک عکاس برزیلی برای یک پروژه عکاسی 4 سال تحقیق می‌کند و 200 هزار فریم عکس چاپ می‌کند. در نتیجه لازمه عکس قرآنی تحقیق و پژوهش است.
شاهرخی نژاد یکی از الزامات عکاس قرآنی را ایمان به خدا دانست و تأکید کرد: مومن بودن باید از ویژگیهای بارز عکاس قرآنی باشد. عکاس قرآنی ذیل تعریف مومن بودن می‌گنجد. اگر این خصوصیت را دارا بود، قرآنی است و اگر دارای این خصوصیت نبود، قرآنی نیست. درضمن عکاسی قرآنی رئالیستی است و با واقعیت سر و کار دارد. اما ما انتظار یک نگرش تمثیل گرایانه از آن داریم و خطر این نوع نگرش در آن است که ما را به سمت کلیشه‌ای شدن سوق می‌دهد. همان پدیده‌ای که سال هاست با آن سرو کار داریم. در صورتی که عکاسان باید آن‌گونه آموزش ببینند که برای بیان یک پدیده به صورت متفاوت به آن نگاه کنند و البته وظیفه مدیران نشریات و تحریریه هم این است که از عکاسان، عکس‌های متنوع و متفاوت بخواهند.
عبدالحسینی گفت: پس از انقلاب شکوهمند اسلامی عکاسی یک تولد دوباره یافت و در زمان هشت سال دفاع مقدس به اوج کمال خود رسید. لازم است که از همه عزیزانی که در این راه تلاش کردند تقدیر کنیم و یاد و خاطره آنهایی را که در این مسیر جان خود را تسلیم حق کردند، گرامی بداریم.
در پایان این نشست، جلسه پرسش و پاسخ برگزار شد و سخنرانان به سوالات حضار پاسخ دادند.
چهارمین نشست تخصصی قرآن و رسانه با عنوان «جوانان و نشریات قرآنی» روز دوشنبه 24 مرداد ساعت 18 با حضور حجت الاسلام علی ملانوری، مرتضی طاهریان و لاله افتخاری در محل غرفه قرآن و رسانه برگزار می‌شود.
نظر شما