تکدی گری در همدان پایان ندارد/ تکدی گری؛ عادت یا اجبار

به گزارش خبرنگار مهر در همدان، وقتی دغدغه های روزمره زندگی حسابی ذهنت را مشغول کرده و در حین عبور از پیاده رو سخت در فکر راه حلی برای مشکلاتت هستی، پسر بچه ای کیفت را محکم می گیرد و تو را از دنیای خودت بیرون می کشد.

با تعجب نگاهش می کنی، شاید 10، 12 ساله باشد. همچنان بند کیفت را گرفته و به اصرار و التماس می خواهد که یک بسته آدامس بخری. به هر مکافاتی که شده بند کیفت را از دستش بیرون می کشی و به راهت ادامه می دهی.

تنها چیزی که به ذهنت می رسد، فقط یک جمله است: چقدر سمج بود!

اما درست همان وقت خانمی را می بینی که کودکی را در آغوش گرفته و در پیاده رو کنار خیابان بر روی یک تکه کارتون نشسته و ظرفی را هم مقابلش گذاشته که چند سکه و تعدادی هم اسکناس داخل آن است.

اینجاست که مشکلات خودت را فراموش می کنی و ناخودآگاه به این موضوع می اندیشی که عاقبت این کودک چه خواهد شد؟

متکدیان، ناهنجاری های اجتماعی در جامعه

دور و برت را که خوب نگاه کنی، کم نیستند این قبیل افراد. کسانی که مشکلات زندگی کمرشان را خم کرده و از دید بسیاری، به ناهنجاری های اجتماعی تبدیلشان کرده و متکدی نام گرفته اند.

صحنه ای که هر روز افراد مختلف در برخورد با آن عکس العمل متفاوتی نشان می دهند، عده ای با ترحم و دلسوزی به این افراد کمک می کنند و عده ای دیگر نیز بی تفاوت از کنارشان عبور می کنند.

اما به راستی بهترین برخورد کدام است، اینکه به همنوع خود کمک کنیم و با حداقل مبلغی که در اختیار وی می گذاریم اندکی از ملالت های وی بکاهیم، یا نه با کمک نکردن به این افراد از سودجویی برخی فرصت طالبان پیشگیری کنیم؟

تکدی گری، حرفه ای که به شغل تبدیل شده است

واقعیت این است که متکدیان از طریق حضور در سطح شهر و معابر عمومی، به نوعی درآمدزایی می کنند.

اما در این شیوه از درآمدزایی نه تنها کار تولیدی انجام نمی شود بلکه بسیاری از این افراد در مسیرهای خلاف قرار گرفته و در منجلاب اعتیاد و بزهکاری گرفتار می شوند.

عوامل فراوانی در گرایش افراد خاصی از جامعه به امر تکدی گری، موثر هستند که از آن جمله می توان به فقر، اعتیاد، معلولیت های جسمی و حرکتی، مهاجرت روستاها به شهرها و بیکاری اشاره کرد.

فقر و گدایی دو موضوع کاملا متفاوت

باید به این نکته اشاره کرد که فرد فقیر و مستمند با فردی که تکدی گری می کند تفاوت فاحشی دارد.

در اصل فقیر کسی است که به دلایلی اموال و دارایی خود را از دست داده و مستحق کمک از سوی دیگران است.

قرآن کریم نیز علاوه بر اینکه توصیه های مؤکد در مورد کمک به مستمندان و شیوه ها و کیفیت آن نموده است، بدین نکته نیز بصراحت اذعان دارد که در جامعه افرادی هستند که به علل مختلف مانند شرایط نامساعد جسمانی و معلولیت قادر به تأمین معاش خود نیستند یا توانایی خود را از دست داده اند، باید قبل از اینکه ناچار به تکدی گری شوند به آنها کمک کنیم.

همچنین خداوند در کتاب آسمانی خود تأکید فرموده اگر می خواهید به فقرا کمک کنید، ابتدا نیازمندان، بستگان و همسایگان خود را دریابید و سپس به مستحقان عیال وار و آبرومند رسیدگی نمایید ولی سئوال کردن و تکدی گری را نهی کرده است.

مومن نباید مقابل دیگران دست دراز کند

همانگونه که رسول اکرم (ص) می فرمایند: "هرکس دری از سئوال و خواهش به روی خود بگشاید خداوند متعال 70 در فقر و تنگدستی بر او باز می کند که هیچ چیزی نتواند آن را ببندد". بنابراین مومن برای حفظ آبروی خویش نباید مقابل دیگران دست دراز کند.

البته اسلام برای مستمندان و نیازمندان واقعی زکات و صدقات را مقرر داشته، تا از این طریق اندکی از فشارهای اقتصادی و مشکلات مالی مستمندان واقعی کاسته شود.

از منظر اجتماعی نیز نهادهایی همچون بهزیستی و کمیته امداد، برای این افراد مقرری ماهیانه ای را تعیین کرده اند.

اما در حقیقت نمی توان گفت که این مبلغ می تواند گره از زندگی مستمندان بگشاید و شاید یکی از عواملی که متکدیان خیابانی حرفه خود را به دریافت مستمری از این نهاد ها ترجیح می دهند همین باشد.

درآمدم از تکدی گری، بیشتر از برخی مشاغل دولتی است

"ملیحه" یکی از متکدیانی است که هر روز به همراه یک کودک در مرکز شهر همدان به تکدی گری می پردازد.

او معتقد است که این به اصطلاح شغل، نسبت به بسیاری از مشاغل دولتی درآمد بیشتری دارد.

پسر بچه دیگری که در حال فروش فال است خود را داوود معرفی می کند و می گوید: بسیاری از مردم بی توجه از کنارم عبور می کنند اما خیلی ها هم دلشان می سوزد و بهانه فال کمکی می کنند.

درآمدم بد نیست، روزی بین پنج تا شش هزار تومان فال می فروشم که البته بستگی به مکانش هم دارد.

وی ادامه می دهد: اگر در اماکن شلوغ، مثل پارک ها و اماکن توریستی بایستم، فال بیشتری می فروشم اما در پیاده روها چون مردم عجله دارند، زیاد به آدم توجه نمی کنند.

این واقعیت را نیز باید پذیرفت که بسیاری از این زنان و کودکان در باندهای حرفه ای تکدی گری عضو هستند و هر روز با برنامه ریزی از پیش تعیین شده و حفظ جملات و عباراتی که عواطف مردم را تحریک کنند، روز خود را آغاز می کنند اما براستی چاره رهایی از این معضل اجتماعی چیست؟

مشکلات اقتصادی و فقر عامل گسترش تکدی گری هستند

همانگونه که گفته شد مشکلات اقتصادی جامعه و فقر اجتماعی مهمترین عوامل گسترش تکدی گری هستند و باید چاره ای برای این امر اندیشیده شود تا هم افرادی که به راستی مستمند هستند و چرخ روزگار آنها را به گدایی وادار کرده و هم افراد سودجویی که از این طریق مال اندوزی می کنند، ساماندهی شوند.

بحث جمع آوری متکدیان از سطح شهرها، بحثی است که هر از گاهی عنوان شده و در بسیاری از موارد نیز با افراد متخلف و سودجویی که به حرفه مشغولند، برخورد قضایی می شود.

اما باید دید که برای ساماندهی متکدیان دیگری که از روی فقر و ناچاری دست گدایی مقابل دیگران دراز می کنند، چه اقدامی صورت می گیرد.

آیا مقرری که برای افراد متکدی تعیین می شود، کفاف زندگی آنها را می دهد؟

بسیاری از این افراد نیز به بهزیستی و کمیته امداد معرفی می شوند تا بعد از بررسی شرایط زندگی، برای آنها مستمری ماهیانه تعیین شود، اما آیا مقرری ماهیانه کمتر از 100 هزار تومان در شرایط اقتصادی جامعه ما می تواند چرخ زندگی خانواده ای را بچرخاند؟!

پس اگر ما تکدی گری را معضلی اجتماعی می نامیم و معتقدیم که باید با این موضوع برخوردی جدی صورت پذیرد، باید شرایط آن را نیز مهیا کنیم، تا این افراد نیز از حداقل امکانات زندگی بهرمنده شوند.

.........................

یادداشت از زهرا اکبرنیا