دین جزء جدایی‌ناپذیر زندگی است/ آمریکاییها به مطالعات اسلامی علاقه دارند

وی تصریح کرد: نظریه‌پردازان نوسازی حاضر نیستند به تجربه نوسازی و مدرنیزاسیون در جاهای دیگر توجه کنند که در آنها تجربه نوسازی ملازم با سکولاریسم نبوده است. در کشورهایی تجربه نوسازی با سکولاریسم همراه نبوده و باورهای دینی و مذهبی مردم در آنجا مانعی برای نوسازی نبوده است.

 

مؤلف "ضرورت یکپارچگی" گفت: در این کشورها حتی شاهد این موضوع هستیم که دین و باورهای دینی در رفتار مردم و در ارائه تعریفی از هویت و کیستی خود نقش دارد. در چهل سال گذشته در این کشورها شاهد این هستیم که دین نقش مهمی در تعیین هویت افراد داشته است.

 

وی تأکید کرد: افول دین در اروپای غربی را نباید به دلیل نوسازی و مدرنیزاسیون دانست بلکه باید در شکست اروپا در تفکیک دین و دولت جستجو کرد. وقتی کلیسا بر امور سیاسی حاکم شد، قدرتی توأم با فساد را اعمال کرد و این اعمال قدرت به شیوه‌های نادرستی نیز اعمال می‌شد. از اینرو بود که مردم ادعای کلیسا برای اعمال قدرت سیاسی را مورد سؤال قرار دادند.

 

استاد پیشین دانشگاه هاروارد در ادامه افزود: باید توجه داشت که از اهمیت دین در دوران کنونی کاسته نشده است. برای نمونه در دوران کمونیستی دین محدود شد. ولی با سقوط کمونیسم مردم دوباره آزادیهای دینی و مذهبی خود را به دست آورند.
 

هاگ: اهمیت دین در زندگی فردی و اجتماعی را نمی‌توان انکار کرد

دکتر سوزان هاگ استاد فلسفه و حقوق دانشگاه میامی آمریکا در مورد این موضوع به مهر گفت: پاسخ به این پرسش مستلزم توجه به نقاط مختلف جغرافیایی و جوامع گوناگون است. به عبارت دیگر برای بررسی نقش دین در حوزه‌های گوناگون زندگی فردی و اجتماعی افراد باید جوامع گوناگون مورد بررسی قرار گیرند.

 

مؤلف "فلسفه منطق" در ادامه یادآور شد: بر این اساس پاسخهایی که به این پرسش بر اساس مطالعه جوامع گوناگون می‌توان ارائه داد با یکدیگر متفاوت هستند. البته ممکن است این پاسخها تفاوت خیلی فاحشی با هم نداشته باشند و شاهد اهمیت و توجه دین در جوامع گوناگون باشیم.

 

هاگ تصریح کرد: اما آنچه در حالت کلی می‌توان اذعان داشت اهمیت و توجه به دین در دنیای کنونی است. دین در دنیای کنونی دارای اهمیت است و کسی نمی‌تواند منکر اهمیت آن در حال حاضر باشد. دین هم در زندگی فردی و هم در زندگی اجتماعی انسانها نقش ایفا می‌کند و این ایفای نقش ممکن است در جوامع گوناگون متغیر باشد.

استراسون: دین از مهمترین مؤلفه‌های دنیای امروز است

دکتر گلن استراسون استاد فلسفه دانشگاه ردینگ انگلستان نیز در این خصوص تصریح کرد: دین امری است که در دوران معاصر نیز مورد توجه جدی است. علت این امر اهمیت دین در جوامع انسانی است. دین یکی از مهمترین نهادهای جامعه بشری است. قبل از وجود ادیان مهمی که امروزه پیروان زیادی دارند ادیان کهن نیز داشته‌ایم.

 

مؤلف کتاب "آزادی و باور" در ادامه یادآور شد: یکی از مسائل مهم در ادیان بحث وجود خداست. در ادیان اهمیت این موضوع اصل و اساس است. ادیان مهم و پیشرو در جهان معاصر نیز به این مسئله توجه زیادی دارند. یکی از کارهایی که نهادهای دینی متعلق به ادیان پیشرو باید انجام دهند توجه به مسئله خداست.

 

مؤلف "ارتباط آشکار" در پایان تأکید کرد: به سبب نقش مهمی که ادیان و نهادهای دینی در زندگی انسانها دارند تصور اینکه دین و ارزشهای دینی به کلی از بین برود و نادیده انگاشته شود وجود ندارد.
 

کراکت: اهمیت دین در دنیای امروز فرضیه‌های سکولاریستی را به بن‌بست رسانده است

دکتر کلایتون کراکت استاد مطالعات دینی دانشگاه آرکانزاس مرکزی آمریکا نیز معتقد است: دین در دنیای امروز بسیار مهم و حائز اهمیت است، دلیل این مدعا این است که پدیدارهای دینی را در بسیاری از حوزه‌ها از جمله فلسفه، سیاست و جامعه شاهد هستیم.

 

وی افزود: این موضوع با فرضیه‌های سکولاریستی مطرح در دهه 60 میلادی که پیش بینی می‌کردند دین رو به افول خواهد گذاشت در تضاد قرار دارد. در واقع اهمیت دین در دوران کنونی باعث شده تا پیش بینی‌ها و فرضیات سکولاریستی با شکست مواجه شوند.

 

وی تصریح کرد: برخی نیز ممکن است همچنان با این دیدگاه موافق باشند و استدلال کنند که دین رو به افول رفته است. اما آنچه مشاهده می‌کنیم خلاف آنرا نشان می‌دهند. در این عصر شاهد بازگشت دین به رویه و گفتمان عمومی هستیم. یکی از دلایل این بازگشت به گفتمان عمومی و رویه‌های عمومی محدودیتهای دیدگاههای مکتب سرمایه‌داری است.

 

کراکت تأکید کرد: بر این اساس دین رو افول نیست. تنها در دوران مدرن شاهد این بودیم که دین بعنوان یک ایدئولوژی معرفی شد که بر اساس آن دین را به حریم و حوزه خصوصی افراد محدود و محصور کرد.

 

گلسپی: دین نیاز عمیق انسانهای امروز است/ سنتهای دینی را باید حفظ کرد

دکتر مایکل آلن گلسپی استاد فلسفه و علوم سیاسی دانشگاه دوک آمریکا نیز در این مورد تصریح کرد: باید توجه داشت که دین در دنیای معاصر مورد توجه جدی است. اعتقادی به این ندارم که از اهمیت دین در دنیای کنونی کاسته شده است. همچنین اعتقادی به این نیز ندارم که ارزشهای دینی در دنیای کنونی در حال محو شدن هستند. اما تغییرات قابل ملاحظه‌ای در مورد احساس دینی ما به وجود آمده است.

 

وی یادآور شد: در قرون گذشته شاهد این بوده‌ایم که جمعیت کره زمین به طور گسترده‌ای در مناطق روستایی پراکنده بوده و افراد در آن زندگی می‌کردند. در سده های گذشته شاهد مهاجرت این افراد به شهرها بوده‌ایم.

 

مؤلف "نهلیسم بعد از نیچه" تأکید کرد: بر این اساس این افراد از ارتباطات سنتی و نحوه زندگی سنتی و ساختارهای آن فاصله گرفتند و زندگی جمعی جدیدی را تجربه کردند. تأثیرگذاری و نفوذ شوهر بر زن، خانواده، والدین بر فرزندان، پیر بر جوان و رهبران دینی بر پیروانشان دچار تغییر شد و رو به کاستی گذاشت.

 

وی تأکید کرد: آنچه متفکران این دوران از آن غافل شدند عدم شناسایی اضمحلال شبکه‌های ارتباطی مرجع بود. این اضمحلال نه تنها آزادیهای فردی را به ارمغان نیاورد بلکه شبکه ارتباطی که بر اساس آن، افراد در آن به تعیین هویت می‌پرداختند را از بین برد.

 

گلسپی در ادامه تصریح کرد: بیگانگی و احساس اضطراب و آشوب باعث شد مردم بدنبال مراجعی برای اتکا باشند تا بر اساس آن ایده‌های جدید را شناسایی کنند و از رهگذر آن بتوانند این ایده‌ها را ببینند. این ایده‌ها، ایمان دینی و اعمال دینی بودند که انسان در محیط شهری و در ارتباطات جمعی جدید آنرا طلب می‌کرد.

 

وی افزود: این ایمان دینی به افراد آن چیزی را که گم کرده بودند و به دنبال آن بودند ارائه داد و از رهگذر آن توانستند خود را معنا کنند. باید توجه داشت که دین نیاز عمیق انسانهاست و بر این اساس بخش جدایی ناپذیر زندگی هر انسانی است.

 

مؤلف "بنیان تاریخ" در پایان تأکید کرد: باید راه و شیوه‌ای یافت که اعمال و باورهای دینی سنتهای ارزشمند گذشته را حفظ کند و برای سنتهای ارزشمند احترام قائل شود. این ارزشها ریشه در جامعه و تاریخ هر کشور دارند و باید حفظ شوند تا احساس کیستی و تعلق ما به جامعه به خطر نیفتد.
 

کرامر: دین الهام‌بخش خلق آثار ماندگاری در موسیقی و معماری بوده است

دکتر متیو کرامر استاد فلسفه سیاسی و فلسفه حقوق دانشگاه کمبریج و مدیر برنامه فلسفه سیاسی و فلسفه حقوق در این دانشگاه نیز به مهر گفت: پاسخ به این سؤال پیچیده و دشوار است. به هر حال توجه به دین در دنیای کنونی امری غیر قابل انکار است. مسیحیانی هستند که روزانه وقت خود را به خواندن انجیل اختصاص می‌دهند. همچنین مسلمانی هستند که وقتی از زندگی روزانه خود را به خواندن قرآن اختصاص می‌دهند. همه اینها نشان از توجه به دین در دنیای کنونی انسانها است.

 

کرامر تصریح کرد: توجه به دین محدود و منحصر به این مسائل نیست. دین در عرصه‌های گوناگون زندگی و مطالعات و تحقیقات انسانها حضور داشته، بطوریکه در عرصه‌هایی چون موسیقی، ادبیات و معماری الهام بخش خلق آثار ماندگاری بوده است. در فلسفه غرب دین در دوران قرون وسطی تعیین کننده بود. این تعیین کنندگی هم در فلسفه اسلامی و هم در فلسفه مسیحی قابل شناسایی است.

 

مؤلف "نظریه حقوق، نظریه سیاسی و شالوده شکنی" در پایان تأکید کرد: به عبارت دیگر دین در قرون وسطی به فلسفه جهت می‌داد و آنرا هدایت می‌کرد. حتی با گذر به فلسفه‌های فنی باز شاهد هستیم که دین در آنها حضور دارد.
 

کلاگ: ارزشهای دینی را باید با شیو‌ه‌های قابل درک مطرح کرد

دکتر جیمز کلاگ استاد فلسفه دانشگاه تکنولوژی ویرجینیای آمریکا و از ویتگنشتاین شناسان معاصر نیز معتقد است: در مورد این پرسش باید به درجه تأثیر دین در عرصه‌های مختلف توجه داشت. گاهی این تأثیر در حوزه عمومی و برای نمونه در سیاست مورد نظر است و گاهی در حوزه خصوصی افراد. در برخی نقاط جهان از جمله اروپا به نظر می‌رسد تأثیر دین در حوزه عمومی و سیاست رو به کاهش است. این در حالی است که در جاهای دیگر دنیا از جمله آمریکای جنوبی این نقش رو به افزایش است.

 

مؤلف "ویتگنشتاین در تبعید" تصریح کرد: در مورد خود ایالت متحده آمریکا پاسخ به این پرسش دشوار است. در برخی حوزه‌ها شاهد افزایش تأثیر نقش دین هستیم و در برخی حوزه‌های دیگر شاهد کاهش این نقش و حضور هستیم.

 

وی در مورد اینکه کمرنگ شدن دین در دنیای امروز تا چه حد به جوامع لطمه زده است گفت: به نظر می‌رسد وارد دنیای می‌شویم که باید ارزشهای دینی به گونه‌ای بیان شوند تا افراد غیرمذهبی نیز آنرا بفهمند و درک کنند. این موضوع بسیار حائز اهمیت است که ارزشهای دینی به روشی بیان شوند تا همه افراد اعم از مذهبی و غیرمذهبی آنرا درک کنند.

 

کلاگ در پایان تأکید کرد: اگر نتوان ارزشها دینی را به گونه ای بیان کرد که امکان فهم و درک آن برای افراد غیر مذهبی وجود داشته باشد در این صورت عواقب ناگواری از جمله خشونت به وجود می‌آید. بر این اساس ارزشهای دینی می‌توانند مبنای درک متقابل در دنیای کنونی باشند.
 

ریمان: علاقه آمریکاییها به مطالعات اسلامی/ تصور جهان عاری از ارزش دینی محال است

دکتر جفری ریمان استاد فلسفه دانشگاه امریکن معتقد است: دین چیزی نیست که شاهد نیستی و نبود آن در دنیا باشیم. دین همواره پویا است و وجود خواهد داشت. آنچه همواره شاهد آن هستیم موضوعات جدید است که در ادیان مطرح می‌شوند و ادیان نیز به فراخور به آنها پاسخگو هستند.

 

مؤلف کتاب "عدالت و فلسفه اخلاق معاصر" افزود: یک نمونه برای شما ذکر می‌کنم. در دانشگاه آمریکن که من در آن تدریس می‌کنم رویکرد غالب سکولاریسم است. اما جالب این است که درسهای مطالعات دینی به سرعت پر می‌شوند و دانشجویان با رغبت آنها را برای مطالعه انتخاب می‌کنند.

 

وی یادآور شد: در واقع دانشجویان در آمریکا مایل و راغب هستند تا در مورد دین و دنیای دین مطالبی بدانند. گاهی در دانشگاهی که من در آن تدریس می‌کنم علاقه دانشجویان به آموختن درباره فلسفه اسلامی و دین اسلام چنان است که به دنبال مدرس برای این حوزه‌ها می‌گردیم. این در حالی است که جو حاکم بر این دانشگاه سکولار است.

 

مؤلف "در دفاع از فلسفه سیاسی" تصریح کرد: تصور اینکه جهان خالی از ارزشهای دینی و اخلاقی باشد محال است. درستی و صداقت، صلح طلبی و عدالت ارزشهای اخلاقی هستند که نزد بشر همواره ارزشمند خواهند ماند. بر این اساس نمی‌توان دنیایی را تصور کرد که ارزشهای دینی و اخلاقی در آن جایی نداشته باشد و مردم از آن روی گردان باشند.