کتابخانه‌های یزد نیازمند نیروی متخصص/اینجا کتابخوانی جذابیت ندارد

به گزارش خبرنگار مهر، شاید اگر قرار باشد تعداد کتابخانه ها، تعداد کتابها و سایر شاخصهای کتابخوانی استان یزد با استانداردهای جهانی مقایسه شود، بسیار از کمبودها از جمله فضا، تعداد کتاب و ... خودنمایی کند اما با توجه به استقبال مردم یزد از کتابخوانی به نظر می رسد در زمینه فضاهای موجود مشکل جدی وجود نداشته باشد اما آنچه نیاز اصلی توسعه و ترویج فرهنگ کتابخوانی در استان یزد به شمار می رود، کیفی سازی شاخصهای کتابخوانی است.

یزد گرچه اکنون از 117 کتابخانه فعال در شهرها و روستاهای مختلف بهره مند است اما کمتر کتابخانه ای حتی در مرکز استان مشاهده می شود که فضای آن جذابیت خاصی برای مخاطبان خود ایجاد کند.

بیشتر کتابخانه های یزد در فضاهای قدیمی، خانه های مسکونی و ... راه اندازی شده و تعداد کتابخانه هایی که از زیبایی بصری ویژه ای برخوردار باشند، بسیار محدود است.

کتابخوانی از آنجا  که کاری فکری و در ارتباط مستقیم با روح و روان انسان است، در مرحله نخست نیازمند آرامش و راحتی است، چیزی که شاید حتی در سطح کتابخانه های کشور نیز کمتر برای کتابخوانان کتابخانه ها فراهم باشد.

استفاده از دکوراسیون جذاب، زیباسازی فضا، سرما و گرمای مطلوب در زمستان و تابستان، استفاده از رنگهای آرامبخش، بهره مندی از تجهیزات مناسب و راحت و ... از مواردی است که به نظر می رسد امروز جزو اصلی ترین نیازهای کتابخانه ها نه تنها در استان یزد بلکه در سطح کشور باشد.

در حال حاضر بیشترین توجه مسئولان امر کتاب و کتابخوانی به سمت افزایش سرانه کتاب و کتابخانه هاست و شاید کمبود اعتبارات سبب شده کمتر به موضوع مهم فضاسازی پرداخته شود.

در کنار تجهیزات و فضای زیبا و دل انگیز، کمبود نیروی متخصص کتابدار نیز در بیشتر کتابخانه ها از جمله کتابخانه های استان یزد احساس می شود.

یزد به رغم برخورداری از فضاهای بسیار برای کتابخانه، اکنون از کمبود نیروی متخصص رنج می برد و همین امر باعث شده برخی از کتابخانه های خوب این استان به صورت تک شیفت اداره شوند.

وعده رئیس جمهور در مورد حقوق کتابداران محقق نشد

البته به نظر می رسد بسیاری از نیروهای فعلی نیز بنا به دلایلی از جمله حقوق و دستمزدی پایین تر از سایر نهادها، انگیزه کافی برای کار تخصصی ندارند و به رغم قول رئیس جمهور برای افزایش حقوق این قشر، هنوز اقدامی در این راستا صورت نگرفته و متوسط دریافتی کتابداران یزدی 400 هزار تومان است.

یزد و کتابخانه های آن امروز نیروی متخصص و فضای جذاب را اصلی ترین نیاز خود می دانند که در صورت تامین اعتبار، این درایت در متولیان امر کتابخوانی استان یزد وجود دارد که به بهترین نحو به توسعه و ترویج فرهنگ کتابخوانی در دارالعباده و دارالعلم یزد بپردازند.

ارائه طرحهای بی نظیری که طی سالهای اخیر در کتابخانه های یزد به مرحله اجرا درآمده، خود گویای استعداد و ذوق مدیریتی در بخش کتابخانه های یزد است و نشان می دهد یزدیها همچنان ذوق و سلیقه و استعداد نیاکان خود را به ارث می برند و با استفاده از فکر خلاق خود از کمترین امکانات بیشترین بهره ها را می برند.

پس از ارائه گزارش وضعیتی از شاخصهای کتابخوانی در استان یزد در این گزارش به طرح برخی از ایده های و طرحهای اجرا شده کتابخوانی در استان یزد پرداخته می شود.

117 باب کتابخانه در بیش از 61 هزار مترمربع بنا شده و بیش از 91 هزار نفر عضو این کتابخانه ها هستند و از حدود 1.5 میلیون جلد کتاب موجود در این فضاها استفاده می کنند

مسئول واحد کتابخانه های اداره کل کتابخانه های عمومی استان یزد

مسئول واحد امور کتابخانه های اداره کل کتابخانه های عمومی استان یزد در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: در حال حاضر 117 باب کتابخانه فعال در استان یزد مشغول فعالیت هستند که 21 مورد از این کتابخانه ها مشارکتی و 23 مورد از آنها روستایی هستند.

حامد عطاران بیان داشت: مجموع زیربنا و فضای کتابخانه های استان یزد 61 هزار و 176 مترمربع است که این میزان سرانه فضای مطالعه در استان یزد را به بیش از 16  متر برای هر نفر رسانده است.

وی تعداد کل اعضای کتابخانه های استان یزد را بر اساس آخرین آمار 91 هزار و 752 نفر اعلام کرد و افزود: برای این تعداد عضو یک میلیون و 456 هزار و 806 نسخه کتاب در کتابخانه ها وجود دارد.

عطاران عنوان کرد: در حال حاضر یزد با 42 کتابخانه و بافق با سه کتابخانه بییشترین و کمترین تعداد کتابخانه های استان را در خود جای داده اند و به نظر می رسد دسترسی به کتابخانه در همه مناطق استان یزد حتی روستاها نیز فراهم شده است.

وی با اشاره به امکانات و تجهیزات و بخشهای مختلف موجود در کتابخانه های یزد اظهار داشت: حداقل 60 کتابخانه استان یزد به بخش کودک و نوجوان تجهیز شده و بخش یزدشناسی و نویسندگان یزدی نیز در بیشتر کتابخانه های استان راه اندازی شده است.

کمبود نیروی متخصص کتابدار اصلی ترین مشکل کتابخانه های یزد است

عطاران همچنین اظهار داشت: تقریبا همه کتابخانه های استان به سیستم اینترانت مجهز شده اند و بیش از 80 درصد کتابخانه ها نیز کافی نت دارند.

وی با بیان اینکه استان یزد در اکثر شاخصهای کتابخوانی رتبه نخست را در سطح کشور دارد، افزود: در حال حاضر کمبود نیروی متخصص کتابدار اصلی ترین مشکل کتابخانه های یزد است.

عطاران یادآور شد: در حال حاضر 160 کتابدار در استان یزد فعالیت می کنند که نیاز کتابخانه های استان بیش از این آمار است.

یزد در بیشتر شاخصهای کتابخوانی رتبه نخست کشور را دارد و اصلی ترین مشکل کتابخانه ها کمبود نیرو و فضای نامناسب کتابخانه هاست

جامد عطاران

وی ادامه داد: البته بخشی از نیروهای مورد نیاز کتابخانه های استان یزد از طریق آزمون استخدامی نهاد کتابخانه ها در سطح کشور تامین شده اما این نیروها هنوز فعالیت رسمی خود را آغاز نکرده اند ضمن اینکه با 17 نیروی پذیرفته شده، باز هم مشکل کمبود کتابدار در استان یزد رفع نمی شود.

عطاران تصریح کرد: کتابخانه های استان یزد اکنون به لحاظ سرانه فضای کتابخانه ها، تعداد کتاب و ... مشکل چندانی ندارد و بیشترین مشکل ما کمبود اعتبار برای کیفی سازی کتابخانه ها، زیباسازی، تجهیزات، دکوراسیون و ... است.

سرپرست کتابخانه های عمومی استان یزد نیز در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: توسعه کتابخانه ها مدنظر نهاد کتابخانه های عمومی یزد و در همین راستا در هفته دولت امسال دو کتابخانه عمومی در یزد افتتاح می شود.

محمدحسن علایی با اشاره به رشد بالای شاخص ‌های کتابخوانی در دوران مدیریت خود بر مجموعه اداره کل استان کتابخانه‌ های استان یزد، این موفقیت را مرهون تلاش ‌های همه کارکنان، کتابداران و همه اقشار جامعه فرهنگی یزد دانست.

شاخص عضویت در کتابخانه های یزد رشد 120 درصدی داشته است

علایی افزود: در دو سال گذشته نسبت به کل دوره‌ های قبل، در شاخص عضو رشد 120 درصدی داشته‌ ایم و این امر به برکت نگاه مثبت و فرهنگی مردم فهیم استان به مقوله کتاب و مطالعه است.

مدیرکل نهاد کتابخانه‌ های عمومی استان یزد بیان کرد: در 60 سال گذشته 37هزار مترمربع کتابخانه در کل استان یزد وجود داشت اما طی دو سال اخیر این میزان به 61هزار مترمربع رسیده است.

علایی عنوان کرد: در این راستا بسیاری از فضاهایی که قابلیت کتابخانه شدن داشت، به کتابخانه تبدیل شد به نحوی که 16 کتابخانه یزد هم‌ اکنون به 30 کتابخانه رسیده است.

هم اکنون 50 روستای بالای هزار نفر جمعیت استان یزد کتابخانه دارند و تا پایان سال بقیه روستاهای دارای این ویژگی نیز هر کدام با 10 میلیون تومان اعتبار به کتابخانه مجهز می شوند

سرپرست نهاد کتابخانه عمومی استان یزد

وی همچنین ادامه داد: حتی در شاخص‌ تعداد کتابخانه‌ های روستایی استان از شش باب به 22 باب رسیده و در آینده‌ ای نزدیک تمام روستاهای بالای هزار نفر استان صاحب کتابخانه می ‌شوند.

سرپرست نهاد کتابخانه‌های عمومی استان یزد عنوان کرد: هم ‌اکنون 50 روستای دارای بالای هزار نفر جمعیت در استان یزد داریم که برای راه‌ اندازی کتابخانه در هر کدام از آنها به 10 میلیون تومان اعتبار نیاز است.

در کنار همه این پیشرفتها، طرحهای بسیار خوبی طی دو سال گذشته در کتابخانه های عمومی استان یزد اجرا شده که شاید همین امر سبب شد تا مدیرکل کتابخانه های عمومی استان یزد مورد توجه مسئولان کشوری قرار گیرد و وی به عنوان مدیرکل امور استانها و مجلس نهاد کتابخانه های عمومی کشور انتخاب شود.

طرح هاتف کتاب، کتاب من، صدور کارت پژوهش، سیر مطالعاتی کتب شهید مطهری و ... از جمله طرحهایی ابتکاری اداره کل کتابخانه های عمومی استان یزد است که در جذب افراد جدید به کتابخانه ها و توسعه کتابخوانی تاثیرگذار بوده است.

طرحهای ابتکاری نهاد کتابخانه های عمومی یزد برای توسعه کتابخوانی بی نظیر است

هر یک از این طرحها خود مجالی جداگانه برای تشریح نیاز دارد اما به عنوان نمونه کارت پژوهش که در نخستین گام برای خبرنگاران استان یزد صادر شد، این امکان را به دارندگان کارت می دهد که از هر کتابخانه در سطح استان کتاب امانت بگیرد و آن را به هر کتابخانه ای که خواست، تحویل دهد.

این طرحها توانسته سرانه مطالعه در استان یزد را افزایش دهد به نحوی که بر اساس آمار اکنون سرانه مطالعه در استان یزد 70 دقیقه است.

انتظار می رود در کنار این طرحهای خوب، بودجه و امکانات نیز برای زیباسازی فضای کتابخانه ها همچنین جذب نیروهای متخصص در اختیار کتابخانه های یزد قرار گیرد تا این استان بتواند در همه زمینه های کتابخوانی حرف اول را در کشور بزند.

البته امید می رود ساخت کتابخانه مرکزی یزد نیز که این روزها به مشکلی بین نهاد کتابخانه ها و میراث فرهنگی تبدیل شده نیز به زودی رفع شود و شاهد راه اندازی بزرگترین کتابخانه استان یزد باشیم.

----------------

گزارش: نیره شفیعی پور