دکتر محمدرضا ابویی مهریزی در تعریف نشانه شناسی به خبرنگار مهر گفت: نشانه شناسی عبارت از دانشی است که به مطالعه و بررسی نشانه ها اعم از شمایلها، نمایه ها و نمادها در قالب جلوه های گوناگون حیات اجتماعی می پردازد. در واقع این دانش پیوند عمیقی با حوزه مطالعات روانشناسی، منطق و فلسفه علم دارد.
وی یادآور شد: دغدغه اصلی دانش مزبور حول محور این مسئله است که چه نسبتی میان اشیا و صور با مفاهیم متبادر از آنها در ذهن آدمی وجود دارد و آیا این نسبت ذاتی و حقیقی است و یا آن که از نوع نسبتهای اعتباری و قراردادی است.
استاد دانشگاه پیام نور در مورد حوزه هایی که نشانه شناسی را در بر می گیرند نیز اظهار داشت: شاخه های متعددی از علوم با نشانه شناسی ارتباط دارند. دانش زبانشناسی از زمینه های اصلی طرح مباحث نشانه شناسی است.
ابویی یادآور شد: زیرا شناخت ماهیت واژگان، مفاهیم، ریشه یابی و سیر تطور تاریخی آنها در هر زبان و نیز تبیین نسبت حقیقی یا قراردادی هر واژه به مورد اطلاقی آن از بنیادی ترین مسائل در زبانشناسی است که نشانه شناسی از ابزار عمده مطالعه و بررسی آن است. اهمیت این مسئله به گونه ای است که اول بار نشانه شناسی در قالب مباحث زبانشناختی در اوایل سده بیستم میلادی مطرح شد.
وی افزود: تعمیم و پیگیری مباحث نشانه شناسی در مطالعات منطق و فلسفه نیز تأثیرات بسزایی برجای نهاده است. چنانکه توسعه این مباحث موجب تدوین و شکل گیری شاخه ممتاز جدیدی از مطالعات فلسفی موسوم به فلسفه ذهن شده است. دانشهای دیگری چون روانشناسی، مردم شناسی، باستان شناسی، الهیات، ادبیات، اسطوره شناسی و هنر با مسائل نشانه شناسی مرتبط هستند.
کارشناس تاریخ و ادبیات در مورد اینکه نشانه شناسی در حوزه هنر چه تعریفی دارد نیز گفت: نشانه شناسی در هنر با فلسفه هنر و هنر مفهومی پیوند مستقیم دارد. هنری که در آن اندیشه بر صورت رجحان دارد. نشانه شناسی هنر بدین مسئله می پردازد که آثار هنری به لحاظ شکل و شمایل و جنبه های نمادین چه نوع نشانه هایی محسوب می شوند و این که نسبت صورت و معنی در این آثار و جنبه های زیباشناختی آنها ذاتی است و یا اعتباری و قراردادی.
ابویی در مورد وضعیت نشانه شناسی در ایران هم گفت: در ایران متأثر از دیگر تأثیرپذیریهای ایرانیان از اندیشه ها و جنبشهای فکری جدید در مغرب زمین کوششهای ارزندهای در ترجمه و شناخت مباحث نشانه شناسی و تبیین آنها در قالب مطالعات فرهنگی، ادبی ایران زمین صورت پذیرفته است و حتی در این راستا محافل و نهادهایی نیز تشکیل شده است که حلقه نشانه شناسی تهران در بنیاد دایره المعارف بزرگ اسلامی از جمله آنهاست.
نظر شما