شیخ بهایى فرزند حسین بن عبدالصمد است که از فقهاى مذهب شیعه بود و در روز پنجشنبه هفدهم ذی الحجه سال 953 هجرى در شهر بعلبک لبنان به دنیا آمد. چون در آن زمان دولت عثمانى نسبت به اقلیتهاى مذهبى به ویژه شیعیان رفتار خوبى نداشت، ناچار شیعیان جبل عامل تصمیم گرفتند از خاک عثمانى مهاجرت کنند.
بهاء الدین محمد ده ساله بود که پدرش عزالدین حسین عاملی از بزرگان علمای شام به سوی ایران رهسپار شد و چون به قزوین رسیدند و آن شهر را مرکز دانشمندان شیعه یافتند در آنجا ساکن شدند. بهاءالدین به شاگردی پدر و دیگر دانشمندان آن عصر مشغول مشغول شد.
چون شیخ بهایى حکیم، عارف، فقیه، ادیب و ریاضیدان عصر خویش بود و مىتوانست از هر مقوله اى سخن بگوید لذا شاه عباس علاوه بر منصب شیخ الاسلام منصب وزیر دربارى و ریاست تشریفات قدیمى پادشاه را نیز به او واگذار کرد.
شیخ بهایی شاگردانی تربیت کرد که به نوبه خود از بزرگترین مفاخر علم و ادب ایران بوده اند، مانند فیلسوف و حکیم الهی ملاصدرای شیرازی و ملاحسن حنیفی کاشانی .
شیخ علاوه بر علوم شرعى در ریاضیات و فیزیک، هندسه و مکانیک و نجوم هم دست داشته است.
شیخ بهایی علاوه بر غزلیات و رباعیات دارای دو مثنوی است که یکی به نام مثنوی "نان و حلوا" و دیگری "شیر و شکر" است و آثار علمی او عبارتند از جامع عباسی، کشکول، بحرالحساب و مفتاح الفلاح و الاربعین و شرع القلاف، اسرارالبلاغه والوجیزه. سایر تألیفات شیخ بهایی که بالغ بر 88 کتاب و رساله است.
عروة الوثقی که تفسیر سوره حمد است، عین الحیاة، شرح تفسیر بیضاوی، حاشیه بر تفسیر بیضاوی، حل حروف القرآن، حواشی تفسیر کشاف و مشرق الشمسین از جمله آثار وی در این حوزه تفسیر هستند .
شیخ بهاء الدین از دانش حدیث نیز بهره مند و در نشر و آموزش حدیث و دفاع از افکار و اندیشه های معصومین علیهم السلام کوشا بود. حبل المتین، شرح من لا یحضره الفقیه، حاشیه من لا یحضره الفقیه، اربعین حدیث، حدائق الصالحین و شرح اربعین از جمله آثار حدیثی شیخ بهایی هستند .
شیخ در زمینه علم فقه نیز فعالیت داشته و 19 کتاب و رساله در سطوح مختلف به رشته تحریر در آورده است . جامع عباسی و حبل المتین آثار شیخ بهایی در حوزه علم فقه هستند .
مرگ این عارف بزرگ و دانشمند را به سال 1030 و یا 1031 هجری در پایان هشتاد و هفتمین سال حیاتش ذکر کرده اند. وی در شهر اصفهان از دنیا رفت و مریدان پیکر او را به مشهد بردند و در جوار حرم هشتمین امام شیعیان به خاک سپردند.
نظر شما