تشریح محورهای همایش گفتگوی ادیان/ "صلح" اصلی‌ترین موضوع

به گزارش خبرگزاری مهر دکتر عبدالمجید میردامادی دبیرعلمی همایش بین المللی گفتگوی ادیان و فرهنگها در آسیا در نشست اختتامیه این همایش که عصر دوشنبه 21 شهریورماه برگزار شد به ارائه گزارش علمی از این همایش پرداخت.

میردامادی گفت: برنامه ریزی و اجرای همایش بدون مشارکتهای صورت گرفته طی شش ماه گذشته میسر نبود. علاقه به گفتگویی عمیق، دقیق و فراگیر به وسعت فرهنگهای آسیایی، گفتگوی مثبت و سازنده عاملی برای گردهمایی بود که طی دو روز گذشته برگزار شد.

وی افزود: سخن از 45 مقاله ای که به همایش ارائه شده به زبانهای فارسی انگلیسی و عربی و  24 مشارکت رسمی که طی 10 دقیقه پس از سخنرانی ها صورت گرفت کار ساده ای نیست. در این همایش مسائل جدیدی مطرح شده، شخصیتهای شاخصی از کشورهای مختلف و ایران شرکت کردند، اما اولویت به سخنرانیهای خارجی واگذار شد به طوری که دو سوم از سخنرانی ها از سایر کشورها بودند.

دبیرعلمی این همایش گفت: مسئله فرهنگ، دین ، تمدن، پیوندهای فرهنگی و اجتماعی آسیا، مبانی مشترک فرهنگ، مسائل موجود ملل آسیا، نگرانی های فرهنگی صاحبان فرهنگها، سازوکارها ی مشکلات و راهکارهای ارائه آن از سوی کارشناسان، تاریخ پرقدمت آسیا و ادیان و تمدنهای آنها، صحبت از فرهنگ 10 هزار ساله، ادیان چند هزار ساله، زبان و ادبیات سه هزار ساله که هرکدام حوزه های معرفتی خاص خود داشتند و نقش عمده ای در این ملتهای بزرگ ایفا کردند از جمله موضوعات این همایش بود و البته محور آن انسان، آن هم انسان شرقی با تمام ویژگیهای اشاره شده بود.

میردامادی با اشاره به اینکه در مباحث مطرح شده محوری ترین موضوع صلح بود، کما اینکه یکی از مهمترین اهداف تشکیل مجمع مجالس آسیایی برپایی صلح بوده است. شخصیتها تصریح کردند که برمبنای آموزه های خود به این جمع بندی رسیدیم که بهتر است به جای جنگ به صلح روی آوریم و برمبنای متون مقدس آن را تحکیم بخشیم. مبنا بودن صلح، صبر و شکیبایی مشرق زمینیان، اصل تساهل و مدارا، عدم خشونت میان ملل شرقی مجموعه ارزشهای شرقی را تشکیل می داد، تکیه بر اخلاق، معنویت، عرفان و همه و همه مبنایی بود برای ایجاد مناسبتهای ذهنی و عملی در همگرایی آسیایی.

وی گفت: مسئله الهام بخش بودن ادیان، درون گرایی، وظیفه محور بودن ادیان و آیینهای شرقی، همگرایی شکیبایی و ارزشهای غیرقابل تفکیک فرهنگها و ادیان مورد تأکید قرار گرفت. 

دکتر میردامادی یادآور شد: آنچه طی سالیان اخیر موجب نگرانی برخی فرهنگها و جمعیتها شده و از آن به عنوان شرقی شدن غرب، اسلامی شدن غرب یاد می کنند تأکید بر این حقیقت است که جهان غرب که با وجود ویژگی های فرهنگی خود مواجه با نوعی دین مداری و دین داری شرقی است که این مسئله در غرب درحال رشد است.  دراین میان گذشته از ارزشها و فرهنگهای آسیایی از چهره هایی چون اقبال، گاندی و امام خمینی(ره) و تأثیر آنها حتی پس از حیات خود نمی توان غافل شد.

وی با اشاره راهکارها و مسائل پیشنهادی این همایش اظهار داشت: هیچ راهی و هیچ جایگزین منطقی جز  گفتگو برای همکاری نیست، این گفتگو چه در درون ادیان، فرهنگها و تمدنهای آسیایی و چه در بعد بیرونی با دیگر مجامع باید نه بر نوع اول گفتگو ( گفتگوی سلطه)، نه در نوع دوم ( گفتگوی هم سطح ) و نه در نوع سوم (گفتگوی تهدید کننده) بلکه از نوع دیگری بر مبنای گفتگوی برابر و احترام به طرف مقابل و درک متقابل انجام پذیرد.  گفتگو توهم نیست حقیقت است و باید نه تنها در گفتگوهای بین افراد ظهور و بروز خیابانی داشته باشد بلکه جنبه های عملی را باید دنبال کند.

وی اظهار داشت: شرکت کنندگان در این همایش خواستار ایجاد دبیرخانه فرهنگی مجمع مجالس آسیای برای تداوم گفتگوها، تأسیس مرکز مطالعات تطبیقی برای فرهنگهای آسیایی شدند.

حجت الاسلام دکتر محمد حسین مظفری رئیس مرکز گفتگوی ادیان سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و دبیر اجرایی همایش بین المللی گفتگوی ادیان و فرهنگها در آسیا در ادامه طی گزارش خود در نشست پایانی این همایش اظهار داشت: برای ایجاد ظرفیتهای جدید گفتگوهای بین دینی، دراجرای این راهبرد، مرکز گفتگوی ادیان پیشنهادی را برای برگزاری این همایش به دبیرخانه مجمع ارائه کرد و این پیشنهاد در گزارش دبیرکل ارائه شد و دبیرکل این پیشنهاد را منعکس کرد و در نهایت همه اعضای حاضر از این پیشنهاد استقبال کرده و سرانجام در اجلاس دمشق تأیید شد.

وی اظهار داشت: از آن پس با همکاری مجلس و دبیرخانه مجمع مجالس ترتیبات این همایش انجام شد و با مشارکت جمع این سه نهاد مقدمات این همایش برگزار شد. با تلاش و پیگیریهای جدی هم سفارتخانه مقیم در ایران و هم کشورهای عضو مجمع  مجالس آسیایی تلاشهای جدیدی را صورت دادند.

وی گفت: می توان ادعا کرد با تلاشهای صورت گرفته هم از نظر تنوع منطقه ای از همه مناطق آسیا و کشورهای عضو ناظر مجمع مجالس آسیایی استفاده کردیم و هم از نظر دینی نیز از پیروان ادیان، مذاهب مختلفی در این همایش حضور یافتند. این اجلاس هم از جنبه علمی حائز اهمیت بود هم از جنبه حضور نمایندگان مجالس آسیایی  که سخنرانیها را شنیدند و بعضا مداخلاتی هم داشتند.

مظفری با اشاراه به این که هدف اساسی که به دنبال آن بودیم نهادینه کردن بحث گفتگوی ادیان و ایجاد زمینه تفاهم گفت: بیانیه این همایش با عنوان بیانیه تهران نمایندگان مجمع مجالس آسیایی را خطاب قرار داده که طی دو روز آینده در تهران تشکیل جلسه خواهند داد.

دکتر ژوف کامیلری استاد روابط بین الملل دانشگاه تروب استرالیا و مدیر موسسه مرکز گفتگوی ادیان این  دانشگاه در نشست اختتامیه همایش بین المللی گفتگوی ادیان و فرهنگهای آسیایی اظهار داشت: اطمینان دارم همه ما که در جلسات مختلف دو روزه گذشته شرکت کردیم از طریق دوستی که ایجاد شد و تبادل نظر صورت گرفته به غنای این همایش کمک کردیم.

وی افزود: در بسیاری از نشستهایی که در این همایش شرکت کردم درباره سیاست، دین و فرهنگ صحبت می کردند، اگرچه اشاره مستقیمی به سیاست نشد، سخنرانی ها بر روی آسیا و چالشهای آن متمرکز شده بود و برخی به مسائل تأثیرگذار روی نهادهای اقتصادی، شکاف غنی و فقیر، تهدید خشونت، درگیریهای منطقه ای و استفاده از سلاحهای کشتار جمعی، سرکوب و ظلم علیه مردم، نقض کرامت و آرزوهای انسانی اشاره کردند.

دکتر کامیلر یادآورشد: عده ای در این همایش به مشکل محیط زیست اشاره کردند که باید مورد توجه قرار گیرد، همه اینها باید در بافت مفهومی خود قرار گیرد. ما در سال 2011 زندگی می کنیم از این رو بافت مفهومی حائز اهمیت است. دنیای ما دنیای ناامنی است و به طور فزاینده ای همبستگی و وابستگی دارد . طی چند سال گذشته با تحولاتی رو به رو بوده ایم یکی از آنها تغییرات ژئوپولتیک آسیا است.

استاد روابط بین الملل دانشگاه تروب استرالیا تأکید کرد: همه ما از گفتگو حمایت می کنیم، اما همه ما باید به توسعه اندیشه توجه کنیم، گفتگو هم بین کشور و هم درون کشورها مورد نیاز است. درگیریهای درون کشورها بیش از درگیریهای بین المللی است.

کامیلری تصریح کرد: سازمان ملل به رغم تمام اشتباهات خود باید مجمعی ایجاد کند که نقش هماهنگی و تشویق کننده در زمینه گفتگو داشته باشد تا طی آن تمامی گروه های ذینفع گردهم جمع شوند.

دکتر لیلا نیکولاس رهبانی استاد دانشگاه بین المللی لبنان و عضو مؤسس انجمن دموکراسی و حکومتداری لبنان نیز طی اظهاراتی از این همایش به عنوان یک ابتکار جدید یاد کرد و گفت: جهان امروز دوره انقلاب فرهنگی را طی می کند.

وی در سخنرانی خود تهدید حضور مسیحیان در شرق و نقشه های غرب برای مهاجرت آنها را متذکر شد و گفت: اگر مسیحیان شرق را ترک کنند و آنهایی که بر تیره کردن دین دیگران  تمرکز می کنند موفق شوند و اگر شرق بمیرد همه ما خواهیم مرد. از این رو همه ما به ویژه برادران مسلمان، مسئول جایگاه مسیحیان در شرق هستیم. برادران مسلمان در ذهن داشته باشید که ما سرنوشت مشترکی داریم.

پروفسور سونیا سن گوپتا استاد رفتار سازمانی در دانشگاه مدیریت دانشگاه دهلی در هند نیز از دیگر سخنرانهای نشست اختتامیه بود.

وی طی سخنرانی خود گفت: من استاد رشته مدیریت هستم و این نخستین سفر من به ایران بود و همچنین نخستین باری است که در زمینه ادیان صحبت می کنم. البته خود از پیروان یکی از رهبران بزرگ هندو هستم. وی همواره می گفت راه های رسیدن به خدا متفاوت است.

سونیا سن گوپتا گفت: رهبران هندو هشتصد سال پیش از میلاد مسیح اشاره کردند که طمع و آز وضعیت دنیا را با بحران رو به رو می کند. دنیای امروز به علت فقدان معنویت بسیار مأیوس است،  باید بررسی کرد که چگونه می توان معنویت جهانی را جمع کرد و به وحدت در عین کثرت رسید.

همایش بین المللی گفتگوی ادیان در آسیا، صبح یکشنبه 20 شهریور در تهران و عصر دوشنبه 21 شهریور پایان یافت .