معنای رکوع و تکبیرة الاحرام/ بخشی از خانه را "مصلا" کنیم

حجت الاسلام سید جواد موسوی هوایی معاون پژوهشی و آموزشی سازمان تبلیغات اسلامی درباره راه های افزایش حضور قلب در نماز به خبرنگار مهر گفت: برای توجه قلب در نماز ابتدا فرد باید به حقیقت نماز توجه کند. عظمت نماز فرصتی است که خداوند در اختیار انسان گذاشته و راهی است که برای مناجات با خودش قرار داده است که عظمت تاثیرگذاری آن در دنیا و آخرت و تمام امور مادی و معنوی است.

وی افزود: اگر این آگاهی پیدا شود بطور قطع فرد هنگام نماز توجه بیشتری خواهد داشت. اولین مبنا در حضور قلب در نماز، مطالعه درباره مسئله نماز است. مهم است که درباره ماهیت و هویت اصلی نماز مطالعه و آن را درک کنیم، حدود و صغور آن را بشناسیم و ابعاد ظاهری که شرع فرموده و مسائل باطنی آن را بدانیم. لذا لازم است فرهنگ مطالعه درباره نماز به وجود بیاید.

معاون پژوهشی و آموزشی سازمان تبلیغات اسلامی درباره بعد عملی حضور قلب در نماز گفت: بعد دیگر حرکت عملی است که نکاتی دارد. یکی اینکه برای نماز زمان خاصی قائل شویم. ما معمولا برای همه موارد زمان ویژه ای داریم ولی برای نماز نه. زمان نماز ما بهتر است که اول وقت باشد؛ زمانی که ولی الله اعظم به نماز می ایستد و نماز او به مراحل بالا می رود. لذا این زمان بسیار مهم است. یا اینکه این زمان حداقل نزدیک به اول وقت باشد. زمان را طوری تنظیم کنیم که این فریضه را ادا کنیم.

حجت الاسلام موسوی هوایی درباره مکان نماز گفت: توجه به مکان نماز هم به حضور قلب کمک می کند؛ مکانی که انسان با ورود به آن به یاد نماز بیفتد که در مرحله اول قاعدتا این مکان مسجد است. بهتر است جوری تنظیم کنیم که نمازمان را در مسجد بخوانیم. طبق روایات مساجد خانه های خدا در زمین هستند و اگر فرد از اینگونه روایات اطلاع داشته باشد انگیزه وی برای حضور در مسجد بیشتر می شود. به جز این افراد باید بخشی از خانه خود را به اقامه نماز اختصاص دهند یعنی «مصلا» شود که هر وقت به این مکان می روند حس ارتباط با خدا در آنها ایجاد شود.

این پژوهشگر به ایجاد فضای آرام برای اقامه نماز اشاره کرد و گفت: اقامه نماز در مکان و زمانی که منزل ساکت تر است هم مهم است. نماز ظهر و عصر ما شاید 8 دقیقه هم وقت نمی گیرد آیا دراین مدت نمی توانیم خود را از معرض اتفاقات منزل دور کنیم؟

معاون پژوهشی و آموزشی سازمان تبلیغات اسلامی به اهمیت حضور قلب در نماز اشاره کرد و گفت: طبق روایات فقط بخشی از نماز که با توجه خوانده شود، مورد پذیرش قرار می گیرد. نمازی که معراج مومن است بستگی به توجه او در حین نماز است.

وی درباره مراتب حضور قلب در نماز گفت: اولین مرتبه حضور قلب این است که فرد بداند در حال نماز است که اگر به این میزان هم توجه نکند طبق نظرات فقهی نماز او باطل است. مرحله بعد این است که توجه کند که در محضر خدا ایستاده است؛ خدایی که خالق و رازق است. فردی مثل حضرت علی(ع) چنان این محضر را درک می کند که در نماز تیر از پای او می کشند و متوجه نمی شود. اگر ما به این جایگاه نمی رسیم حداقل باید آن را آرزو کنیم.

موسوی هوایی گفت: مرحله سوم توجه به معانی اذکار نماز است. مرحله پس از آن توجه به معانی افعال نماز است. حرکت دست در تکبیره الاحرام یعنی تمام دنیا را پشت سر انداخته ایم. یا طبق روایتی از حضرت علی (ع) معنای خم شدن در رکوع این است که «خدایا من تو را به خدایی قبول دارم ولو آنکه گردن مرا بزنی.» عرفان اهل بیت(ع) یعنی این! دانستن و چشیدن این مراحل متفاوت است چنانکه امام(ره) در آداب الصلوه فرموده اند حضور قلب در نماز 7 مرحله دارد که مرحله هفتم آن تازه مرحله اول حضور قلب معصوم در نماز است.