اهمیت اقتصاد در اسلام/ جهاد اقتصادی بزرگترین عبادت است

به گزارش خبرنگار مهر، ویژگی دین اسلام آن است که در تمام زمینه های عبادی، سیاسی، اجتماعی، اخلاقی، اقتصادی و... مقتضیات رشد و پیشرفت بشر را در نظر گرفته و موانع رشد و پیشرفت را بازگو کرده است که یکی از بنیادی ترین عوامل رشد و پیشرفت انسان ها مساله اقتصاد است.

اگر اقتصاد جامعه یا اقتصاد خانواده ها دچار مشکل باشد و مردم با تنگدستی و محرومیت اقتصادی به سر ببرند، هیچگونه باور اعتقادی و رفتار اخلاقی را پذیرا نخواهند بود به همین جهت پیامبر(ص) فرمود: کادَ اْلفَقرُاَنْ یَکُونَ کُفْرًا، ناداری نزدیک است که به کفر بینجامد.

از سوی دیگر انسان به حسب آفرینش و غریزه خود به اسباب معاش و لوازم مادی زندگی از قبیل خوراک، پوشاک، مسکن، بهداشت و نظایر آنها نیازمند است و بدون آنها نمی تواند در هیچ بخشی از زندگی گام بردارد لذا به صورت طبیعی در تأمین آنها تلاش وافر انجام می دهد.

لیکن اسلام در مسئله اقتصاد، روش تنظیم صحیح حیات اقتصادی و حل مشکلات اقتصادی را در راستای عدالت اجتماعی ارائه کرده است که توجه به آن برای درست زندگی کردن و رشد و تعالی واقعی انسان بسیار مهم است.

اهمیت مسائل اقتصادی بر کسی پوشیده نیست برای اینکه مردم در هر لحظه با آن درگیر هستند و این موضوع برای همه مردم ملموس است. از سوی دیگر اقتصاد برای کشورها و جوامع از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا رشد و پیشرفت و قدرت هر جامعه و کشوری به قدرت اقتصادی آن بستگی دارد و امروز رشد اقتصادی هر کشوری نشانه ترقی و توسعه یافتگی آن کشور محسوب می شود.

در اسلام مسائل اقتصادی به حدی اهمیت دارد تنها در قرآن بیش از 450 آیه به این موضوع اختصاص یافته و صدها حدیث از پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار در این باره رسیده است.

بشترین و پرحجم ترین کتاب های فقهی ما راجع به مسائل اقتصادی است مانند کتاب البیع، کتاب التجاره، کتاب الاجارة، کتاب الرهن، کتاب الوکالة، کتاب الهبه، کتاب الوقف، کتاب الارث، الزکاة، کتاب الخمس، الاخراج، الانفال، کتاب الجزیه و ...

اصولا تحقق اهداف متعالی اسلام بدون توجه به مسائل اقتصادی امکان پذیر نیست به همین جهت حضرت شعیب بعد از دعوت به توحید مردم را دعوت به حق و عدالت در امور مالی و تجارت کرد و فرمود: وَ یا قَوْم اَوْفُوا اْلمِکْیالَ وَ اْلمیزانَ باِلْقِسْطِ وَلا تَبْخَسَنُوا النّاسَ اَشْیائَهُمْ ولا تَعْثُوا فِی اْلاَرْضِ مُفْسِدین، ای قوم من پیمانه و وزن را با عدالت و فا کنید و بر اشیاء و اجناس مردم عیب نگیرید و از حق آنان نکاهید (کم فروشی نکنید) و در زمین فساد مکنید.

این آیه نشان می دهد که پیامبران فقط مامور مسائل اخلاقی نبودند بلکه اصلاح وضع نابسامان اقتصادی نیز بخش مهمی از دعوت آنها را تشکیل می داده است.

چه اینکه در داستان حضرت یوسف آن حضرت از میان تمام پست ها و مسئولیت ها انگشت روی خزانه داری گذاشت، قالَ اْجَعْلنی عَلی خَزائِنِ اْلاَرضِ اِنّی حَفیظٌ عَلیمٌ، یوسف گفت مرا سرپرست خزائن سرزمین مصر قرار ده که نگهدارنده و آگاهم.

زیرا حضرت یوسف می دانست تا وقتی به مسائل اقتصادی مردم سروسامان ندهد در هیچ مسئله ای سروسامان پیدا نمی کند و تنها از طریق شکوفائی اقتصادی است که می توان امور را کنترل کرد.

حضرت علی (ع) نیز وقتی حکومت خود را تشکیل داد، اقتصاد را قوام و ستون زندگی دین و دنیا معرفی کرد و یکی از حقوق مردم بر دولت و امام را "توفیرفئ" دانست یعنی تکثیر و فراوان ساختن سرمایه و ثروت های عمومی.

از نظر اسلام جهاد اقتصادی بزرگترین عبادت است و جهاد گر اقتصادی به منزله شهیدان محسوب می شو؛، عبدالله بن مسعود صحابی معروف می گوید: اَیُّما رَجُلٍ جَلَبَ شَیْئاً اِلى مَدینَةٍ مِنْ مَدائِنِ اْلمُسلمین، صابِرًا مُحْتسبًا، فَباعَه بسِعْرِ یَوْمِهِ، کان عِندْ الله بمنزلة الشهداء، هر کس متاعی را به یکی از شهرها مسمانان ببرد و زحمات خود راه برای خدا محسوب دارد سپس به قیمت عادلانه آن روز بفروشد چنین کسی در پیشگاه خداوند به منزله شهیدان است.(مجمع البیان ذیل آیه 20 مزمل)

بنابراین جهاد اقتصادی بخشی از جهاد با دشمن است زیرا یک ملت فقیر و گرسنه همواره محتاج به بیگانه است و هرگز استقلال، عظمت و سربلندی را نخواهد دید و بیگانه همیشه بر او مسلط است.

..........................................

حجت الاسلام سید احمد میرعمادی - نماینده ولی فقیه در لرستان و امام جمعه خرم آباد