به گزارش خبرنگار مهر، صبح روز سه‌شنبه 5 مهرماه علیرضا کریمی مدیر کل دفتر تبلیغات و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در نشستی که با موضوع وضعیت شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان، تخلفات تبلیغاتی و بازار قاچاق کالا و خدمات در این شبکه‌ها و شکایت‌های مردمی و صاحبان مشاغل و خدمات از این شبکه‌ها برگزار شد بیش از آنکه متکلم وحده باشد، پاسخگوی پرسش‌های خبرنگاران شد.
وی در این نشست با اشاره به اینکه بسیاری از تبلیغات در شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان مخاطب داخل کشور را هدف قرار داده است، بیان کرد: واقعا تبلیغ یک کباب‌فروشی و یا عطاری و فروشگاه مرغ و گوشت در شهرهای ایران چه کارکردی برای مخاطبی که در خارج از کشور زندگی می‌کند، دارد؟ همه اینها نشان می دهد که آنها مصرف‌کننده داخلی را هدف قرار داده‌اند.
کریمی اشاره کرد: چه 2 شبکهای که از وزارت ارشاد مجوز موقت دریافت کرده‌اند و چه دیگر شبکه‌های ماهواره‌ای معاند اجازه ندارند کالاهایی را تبلیغ کنند که داخل کشور فروخته می‌شود و یا کالاهای خارجی‌ای که در ایران نمایندگی دارند و فروخته می‌شوند. وقتی یک برند خارجی مجوز می‌گیرد که دفتر نمایندگی داخلی داشته باشد و کالایش را در ایران بفروشد؛ چرا باید این پول را ببرد در شبکهای خرج کند که با جمهوری اسلامی عناد می‌ورزد؟
مدیر کل دفتر تبلیغات و اطلاع‌رسانی وزارت ارشاد از دیدارش با برخی مسئولان این شبکه‌ها خبر داد و گفت: برخی از این مدیران شبکه‌ها برای دریافت راهکار مساله تبلیغات پیش من آمدند و من از همه آنها پرسیدم شما چه کسی هستید که کشورهای دشمن ایران به شما اجازه تاسیس شبکه می‌دهند، از شما حمایت می‌کنند، حساب‌های بانکیتان را نمی‌بندند، ولی حساب بانکی جمهوری اسلامی را می‌بندند؟ چطور به ما مجوز نمی‌دهند و به شما می‌دهند؟
وی در بخش دیگر صحبت‌هایش خبر داد: به تازگی شبکه بازار در رسانه ملی افتتاح شده، ولی هنوز تبلیغ نگرفته است. این شبکه گرچه دیر تاسیس شده، ولی اتفاق مثبتی است که می‌تواند مخاطب را راهنمایی کند تا دیگر به دنبال کالاهای مدنظرش در ماهواره نباشد. به ویژه در 2 سال اخیر مصرف‌کننده داخلی ما با خرید کالاهای آرایشی و بهداشتی از شبکه‌های ماهواره‌ای بسیار ضرر کرده است و اگر شبکه داخلی زودتر راه‌اندازی شده بود، این ضررها کمتر بود.
کریمی افزود: وقتی محصولات مختلف در شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان تبلیغ می‌شود تلفن‌های تماسی هم معرفی می‌شود که ما این شماره‌ها را به ارگان‌های ذیربط اعلام می‌کنیم تا پیگیری کنند و قطع شوند. البته برخی از این شماره‌ها دروغ است و حتی مال افرادی است که اصلا ربطی به این محصولات ندارند و یا حتی شماره‌های مخابرات است که هنوز واگذار نشده است. ما مجوزهای قضایی و انتظامی برخورد با این افراد را هم تدارک دیده‌ایم. حتی اماکن هم با مراکزی که این محصولات را بفروشد برخورد می‌کند.
این مدیر در وزارت ارشاد درباره برخورد با شرکت‌های صاحب آگهی هم توضیح داد: وقتی ما از صاحبان این شرکت‌ها می‌پرسیم که چرا در این شبکه‌ها تبلیغ می‌کنند قسم می‌خورند که آنها آگهی نداده‌اند و یا آگهی را قطع کرده‌اند ولی آن شبکه‌ها به عمد انتشار آگهی را به صورت رایگان ادامه می‌دهند تا اولا بگویند ما آگهی داریم و ظاهرسازی کنند دوم اینکه به دنبال ایجاد اختلاف بین ما و شرکت‌های صاحب آن کالا هستند.
وی اضافه کرد: اگر چند شبکه ماهواره‌ای فارسی‌زبان هم از وزارت ارشاد مجوز گرفتند تنها مجوز ساخت برنامه دارند نه اینکه تبلیغ پخش کنند و ما با آنها هم برخورد می‌کنیم. اگر هم روزی قرار شد تبلیغ پخش کنند تبلیغاتی پخش کنند که به نفع جمهوری اسلامی باشد و مثلا فرش و هتل و اماکن دیدنی و گردشگری و صنایع دستی تبلیغ کنند.
کریمی در پاسخ به این پرسش که آیا در برخورد با صاحبان شماره‌هایی که در تبلیغات این محصولات اعلام می‌شود مواردی که در برخورد ارگان‌های ذیربط با تماس‌گیرنندگان و تذکر به آنها داشته‌اند وزارت ارشاد هم سهیم بوده است؟ بیان کرد: آنچه ما خواسته‌ایم قطع این شماره‌ها بوده است و وزارت ارشاد هیچ نقشی در برخورد با کسانی که با این شماره‌ها تماس گرفته‌اند ندارد و شاید ارگانی که به آنها تذکر داده یا برخورد کرده است مسائل خاص دیگری را در نظر گرفته است.
کریمی در بخشی از این نشست درباره شبکه‌های ماهواره‌ای که با مجوز ارشاد کار می‌کنند توضیح داد: 3 شبکه مجوز موقت گرفتند که شبکه ICC لغو مجوز شد و در حال حاضر پرشین تی وی و ایرانیان مرحله آزمایشی را پشت سر می‌گذارند که اگر مطابق قانون و توانمند عمل کنند، درباره مجوز آنها تصمیم نهایی گرفته می‌شود.
وی در پاسخ به این پرسش که حجم تبلیغات شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان در قبال رسانه ملی چقدر است، بیان کرد: این 150 شبکه که ما رصد می‌کنیم حجم تبلیغاتشان از همه شبکه‌های تلویزیون خودمان کمتر است، آنها در این زمینه خیلی ضعیف هستند.
مدیر کل دفتر تبلیغات درباره این موضوع که چطور حجم این تبلیغات کم است، ولی آنقدر برای شما مهم هستند؟ گفت: اینکه افراد چقدر از اینها تاثیر می‌پذیرند، برای ما مهم است. اگر همه افرادی که ماهواره تماشا می‌کنند از افراد مطلع و مثل شما روزنامه‌نگار باشند، ما نگرانی نداریم؛ نگرانی ما از آن خانم خانه‌داری است که ارتباطش هم با بیرون قطع است و باید برای او و تاثیرپذیریش از ماهواره فکر کنیم.
کریمی افزود: ما باید بگوییم که این شبکه‌ها و تبلیغاتشان دروغ است؛ گرچه وقتی خود خانم‌ها هم کالایی را از این طریق سفارش می‌دهند و آنچه به دستشان می‌رسد، آن چیزی نیست که برایش هزینه کرده‌اند، متوجه این موضوع می‌شوند، ولی ما باز هم باید بگوییم. البته تاثیر همین مواجهه با مشکل و بیان سینه به سینه آن بین افراد خیلی بیشتر از گفتن‌های ما است.
وی از تدوین طرحی برای ساماندهی مساله تبلیغات با مسئولیت وزارت ارشاد خبر داد و گفت: تدوین پیش‌نویس لایحه قانونی ممنوعیت تبلیغات در مبادی غیرمجاز به وزارت ارشاد محول شده که نهادهای مختلفی چون نیروی انتظامی، قوه قضائیه، وزارت صنعت و تجارت، صدا و سیما هم ما را همراهی می‌کنند، ولی هرقدر از شهرداری و نماینده آن به عنوان مسئول تبلیغات محیطی در شهر دعوت می‌کنیم، در جلسات ما شرکت نمی‌کنند و حتی یک تلفن هم نمی‌زنند که بگویند نمی‌آیند. دعوتنامه‌های متعددی که ما ارسال کرده‌ایم، موجود است.
مدیر کل دفتر تبلیغات وزارت ارشاد اضافه کرد: مبادی غیرمجاز فقط شامل شبکه‌های ماهواره‌ای نیست، بلکه تبلیغات محیطی در خارج از کشور و مطبوعات خارجی و فضاهای مجازی خارجی را هم رصد می‌کنیم و تنها انتشار تبلیغات در رسانه‌های خارجی که ارشاد اجازه داده است، مجاز است.
کریمی در جواب سئوال دیگری درباره لزوم کنترل حجم تبلیغات توضیح داد: اصلا امکان ندارد بتوانیم حجم تبلیغات را کنترل کنیم. البته درباره نشریات مثلاً توانسته‌ایم بگوییم بیش از 30 درصد صفحاتشان نباشد، ولی درباره صدا و سیما باید پژوهش روانشناسانه بشود که بیشتر از ظرفیت مخاطب تبلیغ پخش نشود. امیدواریم روزی بشود از باب حجم ریالی هم بتوانیم ورود کنیم و قیمت‌ها را کنترل کنیم. ما روی پیش‌نویسی که از آن نام بردم 3 سال کار کرده‌ایم و در دوران وزارت قبلی آماده شد، ولی به هیئت دولت و مجلس نرفت و برگشت خورد و وزیر فعلی روی آن توجه دارد و به تازگی ویرایش جدیدی از آن تهیه شده است.
وی ادامه داد: ما باید به قوانین تجارت هم توجه کنیم. نمی‌شود به کالایی که اجازه واردات گرفته بگوییم تو نمی‌توانی خودت را تبلیغ کنی، ولی در صدا و سیما برای تبلیغ کالاهای خارجی تعرفه‌های بالاتری در نظر گرفته شده است.
این مدیر مسئول در بخش دیگر صحبت‌هایش از نداشتن رسانه گله کرده و گفت: ما برای ارتباط با مردم و نهادهای مرتبط رسانه‌ای نداریم. همه نهادها رسانه دارند، ولی ما چنین تریبونی نداریم.
این گفته کریمی با اعتراض خبرنگاران روبه رو شد و آنها از روزنامه ایران و خبرگزاری ایرنا نام برده و همچنین گفتند وقتی همه مجوزهای مطبوعات دست ارشاد است، چگونه خودش از این مساله گلایه دارد؟ خبرنگاران همچنین از سرنوشت نشریه داخلی این دفتر پرسیدند که کریمی از منتشر نشدن آن خبر داد.
وی همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا با برخوردهای پارتیزانی در جمع کردن ماهواره‌ها موافق است، عنوان کرد: ما در شرع مقدس دستور امر به معروف و نهی از منکر داریم که ابتدا از امر به معروف می‌گوید. ما باید اول کار فرهنگی انجام دهیم. اگر مطمئن شدیم این شیوه جواب نمی‌دهد، باید تذکر دهیم؛ آن هم نه از نوع به قول شما پارتیزانی. مگر مردم دشمن حربی هستند و کار به جنگ کشیده است؟ ما مردمی داریم که خودشان نگران ارزش‌ها هستند و این نگرانی مقدس را باید ارج نهاد و از ظرفیت‌هایش بهره برد.
کریمی در پاسخ به مهر درباره اینکه آیا بهتر نیست کمی هم به تلویزیون و حجم عظیمی از تبلیغات کالاهای مصرفی، قرعه‌کشی بانک‌های آن که فرهنگ مصرف‌گرایی و تجمل‌گرایی و مسابقه بر سر پول را ترویج می‌کند، توجه کرد؟ گفت: ما هم با شیوه‌های تبلیغ در رسانه ملی موافق نیستیم و تذکر هم داده‌ایم؛ چه شفاهی و چه کتبی. مثلا بر سر استفاده ابزاری از کودکان، خانم‌ها و حتی آقایان، ولی کار آنقدر گسترده است که با امکانات و شرایط فعلی و قوانین موجود سخت است کار کردن.
وی همچنین در جواب به سئوال دیگر مهر مبنی بر اینکه آیا وزارت ارشاد امکان شکایت و جریمه کردن رسانه ملی را هم دارد یا خیر؟ توضیح داد: در قانون این موضوع دیده نشده و این یکی از راه‌های مفر است. ما فقط می‌توانیم بگوییم ممنوع است و برای رفع این ممنوعیت ابزاری نداریم. این هم مسائلی است که در پیش‌نویس در نظر گرفته‌ایم.
مدیر کل دفتر تبلیغات وزارت ارشاد از انجام کار پژوهشی درباره تاثیر تبلیغات بر فرهنگ خبر داد و گفت: ما همایشی در 12 مهرماه خواهیم داشت که درباره تبلیغات و مسائل و مشکلات آن است. ما می‌دانیم تبلیغات بی‌رویه چه تاثیرات مخربی بر فرهنگ و زیبایی‌شناسی دارد و ما همچنین باندهای مافیایی این عرصه را می‌شناسیم، ولی چرا شهرداری در مناقصه‌هایش در تعامل با این کانون‌ها قرار می‌گیرد؟ ازدست ما کاری برنمی‌آید. وقتی ابزار تبلیغاتی شهری در اختیار یک باند مافیایی قرار می‌گیرد، مساله‌ای نیست که به وزارت ارشاد ربط داشته باشد و ما بتوانیم از آن جلوگیری کنیم. وقتی در یک قرارداد چند میلیاردی سهم 13.7 درصدی خاص یک کانون در نظر گرفته می‌شود، این سهم خودش یک میلیارد تومان است که ممکن است هر فردی را قلقلک بدهد. حتی در بخش کانون‌های آگهی نیز اعتقاد داریم که به جای آنکه 13.7 درصد از سهم آگهی به یک کانون برسد، باید این سهم به آگهی دهنده داده شود. در بخش شهرداری نیز هرچند مجوز نرم‌افزاری شرکت آگهی دهنده را ارشاد صادرمی‌کند، اما سخت افزار آن در دست شهرداری است و این شهرداری است که مکان‌های آگهی دهنده شهر را براساس سلیقه خود به مزایده می‌گذارد.
کریمی در بخش پایانی صحبت‌هایش از تعامل با فرهنگستان زبان و ادب پارسی خبر داد و گفت: سازمان ثبت احوال برای نام‌هایی اجازه می‌دهد که همان نام‌ها را ما اجازه نمی‌دهیم بر یک شرکت ثبت شود و تاکنون هم نماینده‌ای از وزارت ارشاد در سازمان ثبت احوال نبوده ولی ما این نماینده را تعیین کرده‌ایم.
نظر شما