به گزارش خبرنگار مهر، رئیس انجمن علمی مددکاری اجتماعی ایران و عضو هیئت علمی دانشگاه در گفتگو با مهر به مهمترین آسیبهای اجتماعی اشاره کرد که در محیط دانشگاه گریبانگیر دانشجویان است. وی که دانشگاه را مکان اصلی درگیری دانشجویان با آسیبهای اجتماعی و روانی می داند معتقد است تاکنون هیچ اقدامی برای برون رفت دانشجویان و جوانان از معضلهای پیش رویشان در جامعه اندیشیده نشده است.
* خبرگزاری مهر - گروه حوزه و دانشگاه: آقای دکتر لطفاً برای شروع، تعریف جامعی از آسیبهای اجتماعی که پیش روی دانشجویان قرار دارد و در دانشگاهها رواج دارد، ارائه دهید.
- مصطفی اقلیما: وقتی تعریف آسیبهای اجتماعی به میان می آید یعنی شرایط و محلی که دانشجو در آن درس می خواند طوری باشد که به دانشجو آسیب می رساند و او را از شرایط مطلوب خود باز می دارد. برای مثال، همه داوطلبان در کنکور سراسری امتحان می دهند و قبول می شوند. عده زیادی از آنان هم در رشته های پزشکی پذیرفته و نخبه به شمار می آیند. این دسته از دانشجویان برای ورود به دانشگاههای برتر کشور هیچ مشکلی ندارند اما ما نگاه می کنیم که عده ای از این دانشجویان در دانشگاه به سمت اعتیاد می روند.
حرف ما این است دانشجو وقتی وارد دانشگاه می شود که معتاد نیست پس عواملی در دانشگاه وجود دارد که او را به سمت اعتیاد می برد. کسی که در کنکور رتبه 100 یا 200 می شود آدم معتادی نیست و اگر معتاد بود در رشته خود برترین به حساب نمی آمد. اولین مکانی که این آسیبها را به دانشجویان وارد می کند خوابگاهها هستند. چون مسئول مناسبی در خوابگاهها نداریم و اشخاصی که در خوابگاهها کار می کنند دانشجو یا اشخاصی هستند که بیکار به شمار می آیند و با کمترین حقوق خوابگاهها را مدیریت می کنند.
مسئولان خوابگاهها بدون اینکه آیین نامه خوابگاهها را دست دانشجویان داده باشند حتی از راه رفتن دانشجویان ایراد می گیرند. دانشجو وقتی وارد دانشگاه می شود از نگهبان تا قسمت اداری و سایر بخشهای دانشگاه با وی درگیر می شوند و در بسیاری موارد به درستی جوابگوی مشکلات وی نیستند. وقتی وارد کلاس می شود و سئوالی از برخی اساتید می پرسد استاد سریع به او نمره منفی می دهد.
در دانشگاه فشارهایی به دانشجو وارد می شود که خود به خود به آرامبخشها پناه می برد و بعد از آرامبخشها، به سمت مواد مخدر می رود. بیشتر اوقات حتی به علت فشارهایی که استاد به آنان وارد می کند از درس فراری می شوند و سرکلاس حضور نمی یابند. این امر موجب مشروط شدن آنان یا عدم کسب نمره قبولی می شود که نوعی آسیب به شمار می آید. بنابراین یک چهارم بودجه دانشگاهها خرج بی توجهی به این آسیبها می شود تا دانشجو بار دیگر آن درس را بگذراند و استاد هم بار دیگر تدریس کند.
الان متاسفانه در تمام قسمتهای دانشگاه به جای استفاده از مددکار و مشاوره از رونپزشک یا روانشناس استفاده می کنند در حالیکه کار این دو درمان بیماریهای ارگانیک بدن است. اگر دانشجو درس نمی خواند مشکلی ندارد که این دسته از پزشکان با دارو او را درمان کنند. این در حالیست که این پزشکان بدون توجه به مشکل دانشجو فقط قرص آرامبخش تجویز می کنند.
* آقای دکتر با توجه به تمام مصادیق آسیبهای اجتماعی دانشجویان که با هم مرور کردیم آیا تاکنون راه حل منطقی هم برای برون رفت از این آسیبها در دانشگاهها احصا شده است؟
- خیر. تاکنون هیچ اتفاق مثبتی در این زمینه رخ نداده و کسی هیچ کاری انجام نشده است. دانشجو که از دانشگاه بیرون می آید کار می خواهد و این خواسته کمترین چیزی است که باید محقق شود. ما هم کاری برای آنان نداریم تا انجام دهند. سالی یک و نیم میلیون دانش آموخته لیسانس داریم اما شاید فقط 30 درصد آنها بتوانند کاری برای خود دست و پا کنند و 70 درصد بقیه بیکار می مانند.
اگر می خواهیم برای دانشجویان کاری انجام دهیم پیشنهاد می کنم به یک رهنمود مقام معظم رهبری مراجعه کنیم. نخستین رهنمود ایشان شایسته سالاری است.
مسئولان دانشگاه آگاهی از روش تربیت دانشجو ندارند و او را درک نمی کنند. دانشجو در جایی که باید یاد بگیرد چگونه زندگی کند و با مردم چه رفتاری داشته باشد هیچ درسی نمی گیرد.
* تاکنون چه آسیبهای اجتماعی که گریبانگیر جوانان است شناسایی شده اند؟
- اولین آسیب سوق یافتن جوانان به سمت اعتیاد است. مورد بعدی عدم امنیت است که تا آخر عمر فرد با او می ماند. عدم امنیت فکری هم یک آسیب اجتماعی به شمار می آید. دانشجو تا می خواهد کاری انجام دهد از ادامه کار واهمه دارد و فکر می کند ممکن است اتفاقی برایش بیفتد.
تبعیضاتی که در دانشگاه می بیند به بیرون از این محیط هم در ذهن خود تعمیم می دهد و گمان می کند این تبعضیات در شرایط کاری هم وجود دارد. مجموعه این فشارها این دانشجو را به یک فرد ضد اجتماع تبدیل می کند.
* به نظر شما خاستگاه این آسیبها در کدام دانشگاهها نمود بیشتری دارد؟
- در تمام دانشگاهها اعم از دولتی و غیر دولتی می توان این آسیبها را دید و هیچ فرقی هم ندارد زیرا ضوابط عین هم است.
* دانشگاهها تاکنون چه اقداماتی را برای از بین بردن این آسیبها پیش روی دانشجویان قرار داده اند؟
- هیچ. قوانین ما در دانشگاهها سخت نیست اما مسئولان دانشگاهی برای اثبات خودشان هر جور که می خواهند این قوانین را سخت تر می کنند.
نظر شما