به گزارش خبرنگار مهر، حمیدرضا نعیمی، حمیدرضا آذرنگ و علی سرابی به عنوان سه هنرمند عرصه تئاتر و تئاتر دفاع مقدس با حضور در خبرگزاری مهر به تشریح نقطه نظرات خود در خصوص نگاه‌های مدیریتی موجود در این عرصه و تأثیرات این نگاه‌ها بر تئاتر و تئاتر دفاع مقدس پرداختند.
نعیمی در بخش دیگری از نشست تئاتر دفاع مقدس در خبرگزاری مهر به نامه پرویز ناتل خانلری به فرزند خود اشاره کرد و گفت: ناتل خانلری در نامه‌ای به فرزندش می‌نویسد اگر ایران چندین هزار سال است باقی مانده و به جلو آمده است دلیلش فرهنگ و ادب و هنر بوده است. زبان ما و تاریخ ما در حال از بین رفتن است و هویت ایرانی اسلامی‌مان کمرنگ شده است. این همه اتفاقات این چنینی ما را تهدید می‌کند و اگر ما در بین خود بسته عمل کنیم راه به جایی نخواهیم برد.
وی تصریح کرد: ملت ما ملت مونولوگ است و زمانی یک ملت پویا است که دیالوگ در آن وجود داشته باشد. من اگر اعتراضی داشته باشم باید ساکت بمانم و از ترس جانم چیزی نگویم چون احتمال دارد من را دشمن خطاب کنند.
این کارگردان، نمایشنامه نویس و بازیگر تئاتر تأکید کرد: من سنم در آن زمان به این نمی‌رسید که به جبهه‌های جنگ بروم اما حالا دزد یا قاچاقچی یا شیاد نیستم و به فرزندان همان سردار یا برادران و خواهران کسانی که به جنگ رفتند فرهنگ می‌آموزم.
من هم به این مملکت خدمت می‌کنم پس چرا به گونه‌ای با ما صحبت می‌شود که گویی از یک سیاره‌ای دیگر هستیم. باید یک عده کارشناس درباره تئاتر دفاع مقدس صحبت کنند. این چه وضعیتی است که بر سر تئاتر دفاع مقدس آمده است. من با تمام اعتقادم برای تئاتر دفاع مقدس می‌نویسم چون من بچه جنگ هستم. زندگی من زیر بمباران‌ها و تانک‌های آن دشمن بعثی که الان کشور برادر محسوب می‌شود از بین رفت. کشوری که تمام رویای من را برآشفت و من را نابود کرد و تمام خاطرات من را لگدکوب کرد حال برادر محسوب می‌شود و من نمی‌توانم آن‌ها را برادر بدانم.
وی ادامه داد: من می‌نویسم ولی هیچوقت حاضر نیستم که برای اجرای آثارم به سراغ مدیران بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس بروم. حاضرم در مجموعه تئاتر شهر کار خود را اجرا کنم. دکتر قطب‌الدین صادقی نمایشی را در حال آماده کردن هستند با نام "اگر نرفته بودی" که به موضوع جنگ می‌پردازد اما در تئاتر شهر اجرا می‌شود و دکتر صادقی مطمئنا برای اجرای آن به سراغ بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس نمی‌رود.
نمایش "زمستان 66" که در حال حاضر در تئاتر شهر اجرا می‌شود به موضوع جنگ می‌پردازد. آیا این نمایش برای هفته دفاع مقدس سفارش داده شده یا هنرمند خود دغدغه تولید و اجرای آن را داشته است؟ تا کی باید به عنوان بیگانه به هنرمندان تئاتر نگاه شود.
آذرنگ در ادامه بحث آغاز مشکل را از جایی دانست که ما همه واژه دفاع را مختص هشت سال جنگ‌مان با کشور عراق می‌دانیم. وی ادامه داد: این واژه دفاع که مقدس است و باید در روحیه مردم پرورش پیدا کند تا در مقابل خطاها مقاومت کنیم از ما گرفته می‌شود و آنقدر کوچک و کوچک می‌شود که دیگر هنرمند نمی‌تواند حتی از حقوق خود دفاع کند و سرسپرده می‌شود. با این شرایط هنرمند نمی‌تواند تأثیری در روند فرهنگسازی داشته باشد.
کارگردان نمایش "خیال روی خطوط موازی" یادآور شد: در مناسبت‌ها به ارگان‌ها بودجه‌ای تزریق می‌شود ولی ابتدا به ساکن نیاز به هنر احساس نمی‌شود و برای صرف بودجه باقیمانده به سراغ تئاتر می‌آیند. وای به حال جامعه‌ای که هنرمندش را فقیر بار بیاورد.
وی تصریح کرد: بگذارید بگویند حمید آذرنگ به همه چیز گیر می‌دهد. پس باید به همه چیزمان شک کنیم که هنرمندان ما به آن‌ها گیر می‌دهند. من یک بار به دنیا آمدم و یک بار هم از دنیا می‌روم. آدم‌هایی را دیدم که برای یک بار به دنیا آمدن دست و پای کسی را نبوسیدند و جلوی کسی تعظیم نکردند و التماس و گریه نکردند و قیمت روی این و آن نگذاشتند. به هنر تئاتر به عنوان یک هنر برجسته نگاه نشده و اجازه خاکستری دیدن به هنرمند داده نشده است.
سرابی نیز که از بازیگران مستعد تئاتر ایران است در ادامه سخنان نعیمی و آذرنگ گفت: سیستم‌هایی مثل بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس زاویه نگاه‌شان به گونه‌ای است که دیگر ربطی به ممیزی ندارد. این نهادها خطوطی را دارند که اگر در کار موجود باشد اجازه تولید و اجرا پیدا می‌کند. وقتی آقای حسین مسافرآستانه بود نمایش "خنکای ختم خاطره" در انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس تولید و اجرا شد. در بنیاد و انجمن کار به ممیزی نمی‌رسد. ممیزی و سانسور آفت تئاتر ما است ولی در نهادهایی که خود را متولی تئاتر دفاع مقدس می‌دادنند اجازه نمی‌دهند خیالپردازی هنرمند به ممیزی هم برسد.
بازیگر نمایش "خنکای ختم خاطره" یادآور شد: نوع نگاه سردمدار باید درست باشد. من در روزهای جنگ سنم کم بود اما حالا یک هنرمند هستم و کف پای عزیزانی که به جبهه‌های جنگ تحمیلی رفتند را می‌بوسم و حاضرم عاشقانه در متونی که برای این عزیزان نوشته می‌شود بازی کنم ولی نوع نگاه کسی که این خطوط را رهبری می‌کند تا تئاتری به عنوان تئاتر دفاع مقدس داشته باشیم باید اصلاح شود. اگر این نگاه اصلاح شود تئاتر دفاع مقدس به گونه درست تئاتر نزدیک می‌شود.
نعیمی نیز معتقد است ما در دورانی هستیم که با چهار نفری که سانسور می‌کنند مشکل نداریم زیرا ممکن است در برخی کشورهای به ظاهر خیلی باز هم خیلی آثار نتوانند به صحنه بیایند اما ما در دوره‌ای زندگی می‌کنیم که هیچ به حساب می‌آییم و از فضای هیچ هم هیچ به وجود می‌آید. وی تصریح کرد: من درام نویس حقوق اجتماعی، جایگاه، ارزش، امنیت اجتماعی و روحی ندارم. گناه من تئاتری بودن است.
آذرنگ نیز در این بخش از نشست گفت: مسأله من این است که اگر قرار است به دفاع مقدس و سال‌های جنگ و تبعاتش فکر کنند آیا اندیشه‌ای برای هزینه‌کرد این مبالغ کردند. نگاهی به آثار جشنواره بیاندازیم و ببینیم کدامیک از این آثار کمکی به این موضوعات و مقوله‌ها می‌کند. تنها شاهد افرادی ثابت در کنار دبیر جشنواره هستیم که با مبالغ مشخص اثری سطحی را به صحنه می‌برند. هیچ چشم‌اندازی این جشنواره ندارد و معلوم نیست به کجا خواهد رسید.
این هنرمند عرصه تئاتر تصریح کرد: اختلاس فقط این نیست که پولی برداشته شود بلکه اصرافی که از بیت‌المال می‌شود نیز یک اختلاس است. این نمایش‌هایی که تولید می‌شوند چقدر درباره مقاومت فرهنگسازی می‌کند و به نسل نو انتقال می‌دهد. آیا "کانال کمیل" نمایشی برای حال حاضر است؟ به نظر من این جشنواره نیست و تنها یکسری مناسبات است که پشتش مشخص است.
نعیمی درباره جشنواره تئاتر دفاع مقدس و مقاومت یادآور شد: جشنواره تئاتر دفاع مقدس هیچگاه تعیین کننده نبوده است. در خارج از جشنواره است که کارهایی شاخص تولید و اجرا شده اند. ما می‌دانیم چیزی که وجود دارد این است که آقایان خواسته‌اند جشنواره باشد. این اتفاق خوبی است ولی امیدوارم همچنان دغدغه این را داشته باشند که قرار است تئاتر اتفاق بیفتد. جشنواره‌ای که با یک مسئول گفته شود باشد و با یک مسئول گفته شود نباشد جشنواره خوبی نیست.
آذرنگ معتقد است مبلغ هنگفتی که هزینه برگزاری جشنواره بین‌المللی تئاتر مقاومت می‌کنند را به کارشناسان هنری بدهند تا با کارهایی که در این مسیر می‌توان طراحی کرد و لااقل به نتیجه‌ای رسید که کمی دلچسب باشد. آقایان آنقدر جرأت داشته باشند و بگویند ما را نقد کنید.
نظر شما