سیدعلی میرفتاح که سال‌ها سابقه کار در رسانه‌ها را در کارنامه خود به ثبت رسانده در گفتگویی با خبرنگار مهر درباره آگهی‌های شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان اینگونه گفت: یک اصل کلی حاکم است و آن هم اینکه شرکت‌های آگهی‌دهنده به دنبال رسانه‌هایی هستند که در بین مردم نفوذ داشته و تماشاچی بیشتری دارند.
وی ادامه داد: شرکت‌هایی که به شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان آگهی می‌دهند، 2 دسته هستند؛ یک دسته شرکت‌های معتبر بین‌المللی هستند که آنها در رسانه‌های داخلی هم آگهی‌هایشان منتشر می‌شود. این شرکت‌ها با حساب و کتاب و برآورد هزینه و سود رسانه مورد نظر را انتخاب می‌کنند و در شبکه‌هایی آگهی آنها پخش می‌شود که ساختار و جایگاه مشخصی در بین شبکه‌های جهانی دارند.
خوشمان بیاید یا نیاید شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان مخاطب دارد
این کارشناس رسانه با اشاره به اینکه هزینه تبلیغات در شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان از شبکه‌های رسمی تلویزیون ایران کمتر است، بیان کرد: برخلاف آماری که می‌گوید شبکه‌های ماهواره‌ای مخاطب ندارد، ولی باید قبول کنیم این شبکه‌ها بین ایرانی‌های داخل و خارج بیننده دارد و همین مساله هم هست که پخش آگهی در آنها را برای شرکت‌های مختلف موجه می‌کند.
میرفتاح افزود: یکی دیگر از ویژگی‌های این شبکه‌ها تعدد آنهاست که فرصتی برای رقابت را ایجاد کرده و هر کدام سعی می‌کنند به صاحبان آگهی خدمات بهتری ارائه کنند و همین رقابت باعث می‌شود قیمت‌هایشان در برابر رسانه ملی ایران که بی‌رقیب است، پایین‌تر باشد. آنها چون به پول نیاز دارند، به هر ساز صاحب آگهی می‌رقصند.
وی با اشاره به اینکه این قاعده در رسانه ملی برعکس است، تشریح کرد: رسانه ملی رقیب ندارد؛ به همین دلیل اوست که برای آگهی‌دهنده شرایط پولی، ممیزی و باکس را تعیین می‌کند و برخی صاحبان آگهی از سر ناچاری تبلیغشان را به تلویزیون می‌دهند و آنهایی که چاره دارند، چرا باید سراغ این رسانه بیایند؟ در حال حاضر تلویزیون روی تبلیغات دولتی و نیمه دولتی مانند بانک‌ها حساب باز می‌کند. اینجا ماجرا برعکس است و شرکت‌های صاحب آگهی باید به ساز رسانه ملی برقصند و همه اینها باعث می‌شود اگر شرایطی فراهم شود، آنها هم به سمت شبکه‌های ماهواره‌ای بروند.
هر محصولی نباید در زمان پخش یک سریال و فیلم خانوادگی تبلیغ شود
این نویسنده اضافه کرد: در همه جای دنیا رسم بر این است که محصولات به طور عمده در «تله شاپینگ»ها تبلیغ می‌شوند، ولی از آنجا که ما چنین شبکه‌هایی در داخل نداریم و شبکه‌های فارسی‌زبان ماهواره‌ای معتبر هم در این زمینه نداریم، شرکت‌های مختلف که بیشتر هم محصولات آرایشی و بهداشتی و ترک اعتیاد و مسائل جنسی دارند، تبلیغاتشان را در همین شبکه‌های غیرمعتبر ماهواره‌ای و در فواصل یک فیلم و یا سریال خانوادگی پخش کنند که این هم معضل بزرگی است. وقتی اعضای یک خانواده با هر طیف سنی مشغول تماشای فیلمی هستند، هر تبلیغی پخش می‌شود که این درست نیست.
میرفتاح با اشاره به اینکه این گروه از شبکه‌ها برای تامین هزینه‌‌های جاری و اجاره باند به هر تبلیغی تن می‌دهند، عنوان کرد: اتفاقا اینها برای جلب مشتری قیمت‌های پایینی هم دارند و اینگونه هم نیست که گفته می‌شود اینها آگهی مجانی پخش می‌کنند، چون اگر کالایی را بدون اجازه تبلیغ کنند، شامل قوانین بین‌المللی شده و صاحب کالا می‌تواند آنها را مورد پیگرد قانونی قرار داده و خسارت بگیرد.
حتما فروش دارند که دائما به ماهواره‌ها آگهی می‌دهند
وی ادامه داد: کالاهایی که از این شبکه‌ها تبلیغ می‌شود حتما فروش هم دارد که روند پخش تبلیغ ادامه می‌یابد. در یک آماری گفته شد که از یک وسیله تبلیغ شده در این دسته از شبکه‌های ماهواره‌ای غیرمعتبر 3 میلیون در یک بازه زمانی کوتاه به فروش رفته است. وقتی اینها چندین شماره تماس که برخی از آنها شماره‌های ثابت 0912 و 0919 است، دارند این مساله نشان می‌دهد که در ایران دفترهای پخش دارند و چرخه مالی‌شان می‌چرخد. به نظرم یک موسسه پژوهشی باید یک کار آماری جدی و صادقانه انجام دهد تا میزان فروش و استقبال از این محصولات در داخل ایران مشخص شود.
نویسنده «قلندران پیژامه‌پوش» با تاکید بر اینکه در شناخت شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان نباید همه آنها را در یک دسته‌بندی قرار داد، عنوان کرد: این شبکه‌ها دو دسته‌اند؛ یک عده شبکه‌های مبتذل با برنامه‌های غیرتولیدی و بی‌کیفیت که در اینها بی‌اعتبارترین و نازل‌ترین کالاها تبلیغ می‌شود. دسته دیگر هم شبکه‌هایی با سرمایه‌گذاری‌های کلان و سابقه و برنامه‌های مشخص است که در این شبکه‌ها همان کالاهای جهانی که در ایران هم تبلیغ می‌شود، آگهی می‌دهند. حالا ممکن است آگهی‌ها نه از شرکت مادر، بلکه از نمایندگی‌ها به این شبکه‌ها داده شود.
افراد معقول هم تحت تاثیر حجم زیاد آگهی قرار می‌گیرند
میرفتاح تاکید کرد: کالاهایی که در دسته اول شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان تبلیغ می‌شود، قابل اعتماد نیستند، ولی از فرط تکرار حتی افراد معقول و اهل احتیاط را هم تحت تاثیر قرار می‌دهند و من افرادی را می‌شناسم که از اینها قرص لاغری و دستگاه‌های مختلفی خریداری کرده‌اند. هر قدر هم از لحاظ ذهنی آدم پیچیده‌ای باشی، اگر دائم در معرض تبلیغات قرار بگیری، ناخودآگاه پس از مدتی اعتماد می کنی و مشتری می‌شوی.
این کارشناس رسانه در پاسخ به اینکه آیا اهداف سیاسی هم در مساله پخش آگهی در شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان دخیل است یا خیر؟ گفت: پشت این مساله، اقتصاد سخیف است و نه مسائل سیاسی؛ وگرنه با پخش آگهی قرص لاغری و چاقی و ترک اعتیاد به سیاست چه کسی برمی‌خورد؟
وی در بخش پایانی سخنانش به مساله نظارت بر آگهی‌ها پرداخته و بیان کرد: در همه دنیا شوراهایی هست که بر تبلیغات نظارت می‌کنند تا به مردم دروغ نگویند و نتوانی گندم‌نمای جوفروش باشی. به ویژه درباره محصولات آرایشی و بهداشتی باید چنین نظارت‌هایی باشد. وقتی پای سلامت مردم در میان باشد، دیگر جای کوتاه آمدن نیست و نباید کالاهای دروغین به مردم معرفی شود، ولی در رسانه ملی و تبلیغات داخل کشور ما مساله اینگونه نظارت‌ها نیست، بلکه ما حاشیه‌های دیگری می‌سازیم؛ مثلا فیلمی که از وزارت ارشاد مجوز گرفته هم نمی‌تواند در تلویزیون آگهی داشته باشد و رسانه ملی می‌گوید من خودم تشخیص می‌دهم چه درست است و چه غلط!
نظر شما