به گزارش خبرنگار مهر، مرور اخبار حوزه فرهنگ و ادب را در هفته گذشته با خبری درباره مراسم بزرگداشتی که موسسه شهر کتاب برای «سیدمهدی شجاعی» ناشر و نویسنده کتابهای دینی برگزار کرد، آغاز میکنیم که با توجه به سخنانی که در آن مطرح شد، بازتاب زیادی در محافل ادبی به دنبال داشت.
شجاعی: ممیزهای ارشاد چقدر بیشتر از امیرخانی و بایرامی و دهقان، درد دین و انقلاب دارند؟!
شجاعی در ابتدای سخنانش، با اشاره به اینکه آنچه این روزها بیش از هر چیز او را آزار میدهد، وضعیت عمومی فرهنگی است، از «فاجعهای» سخن گفت که در حوزه فرهنگ در حال وقوع است و این عرصه را در «سراشیبی اضمحلال» قرار داده است.
شجاعی افزود: باب شده است که دشمن موهومی را متصور شویم و همه چیز را گردن او بیندازیم و بگوییم همه ابتذال فرهنگی ما برگردن اوست، اما خود ما بیشتر از آن دشمن به خودمان ضربه زدهایم. دشمن ما را وادار کرد که دروغ بگوییم و آن را سکه رایج میان خودمان کنیم و وقتی این اتفاق رخ داد، طبعا به همراه آن انزوا و فقر هم حاصل میشود.
نویسنده کتاب «پدر، عشق، پسر» افزود: وقتی یک مقام ارشد اجرایی به راحتی دروغ بگوید و تهمت بزند، نتیجه این میشود که برسیم به این وضعی که امروز شاهد آن هستیم. امروز ارزش و ضدارزش جای خود را عوض کرده و شک نکنید که سراشیبی سقوط در کشور آغاز شده است.
وی ادامه داد: اینکه ما دشمن را با فرمولهای ساده و ابتدایی تعریف کنیم، سادهلوحانه است. درست است که حضرت امام (ره) زمانی موضوع دشمنشناسی را مطرح کرد، اما نباید از یاد ببریم که چارچوبهای حضور دشمن همواره ثابت نمیماند. دشمن امروز در کنار مدیران ماست و با آنها تصمیمسازی میکند و این باعث میشود بلاهایی که ما خودمان بر سر خودمان میآوریم، بسیار بیشتر از آن چیزی باشد که گفته میشود دشمن در حال آوردن بر سر ماست.
شجاعی افزود: توسل به عوامفریبی در سالهای گذشته زیاد شده است. به اصطلاح هوای عوامالناس داشته شده است. همه گفتار و ثقل حرفهایمان شده عوامالناس؛ غافل از اینکه همیشه کسی که عوامفریبی میکند در نهایت خودش توسط عوام، فریفته میشود و این موضوع در همه سطوح ما در حال وقوع است. شما نگاه کنید روزگاری نه چندان دور، هنر و ادبیات فاخر در چه جایگاهی بود و امروز در چه جایگاهی.
نویسنده کتاب «کشتی پهلو گرفته» ادامه داد: دشمن ما را به دروغ و عوامفریبی هدایت و وادارمان کرده تا ارزشهایمان را تغییر دهیم. این در نهایت منجر به این شد که افراد بسیار ناکارآمد را در پستهایی بگذاریم که دستاودهایمان به راحتی فراموش شود؛ اسلام این روزها ابزار فرار ما از دین شده است و تعریف ما از دین و عمل نکردن به جنس حقیقی آن، این تلقی را در ذهن جوان پدید میآورد که اگر دین این است، باید برای کشف حقیقت به دنبال چیز دیگری باشم و راه دیگری برای ارتباط با آسمان بجویم.
وی تصریح کرد: در حوزه امور فرهنگی شاید تصور شود که این اتفاقات بر اساس نادانی و بیتجربگی در حال رخ دادن است، اما وقتی این اتفاقات در گذر سالها در کنار هم قرار میگیرد، متوجه میشویم که یک طراحی هوشمندانه پشت این ماجراست و ما در معرض جدیترین آسیبها قرار دارم و مثلاً وقتی ما به این روند در قالب امری مثل ممیزی کتاب انتقاد میکنیم، فکر میکنند که گیر ما در خود امر ممیزی است و یا شخصی خاص در حالی که به نظر من این افراد مقصر نیستند چرا که جایگاهی ندارند.
شجاعی سپس با اشاره به مصادیقی از برخوردهایی که در اداره کتاب با ناشران صورت میگیرد، گفت: از من خواستهاند تمام واژههای «شراب» را از کتابهایمان حذف کنیم و به جای آن نوشیدنی قرار دهیم! حال تصور کنید اگر بخواهیم حافظ را با این وصف منتشر کنیم، چه اتفاقی میافتد؟! من حتی فکر میکنم قرآن هم با این وزن در شرایط موجود قابل چاپ نباشد.
این نویسنده افزود: به من میگویند در ایران، نباید حتی از زبان رئیس جمهور آمریکا هم کلمه اسرائیل بیرون بیاید و در کتاب چاپ شود. میگویند چرا در کتاب شما فرعون، دیالوگهای ضدتوحیدی دارد. این مثالها به نظر من اتفاق نیست. یک مدیریت و سیاستگذاری ویژه پشت آن است که باعث میشود آثار افرادی مثل امیرخانی، کمال تبریزی، رسول صدرعاملی، محمدرضا بایرامی و احمد دهقان در ارشاد خاک بخورد و البته کسی نیست پاسخ بدهد که به راستی ممیزهای ارشاد چقدر بیشتر از این افراد، درد دین و انقلاب دارند؟
وی با اشاره به دیدار خود با وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: با شخص وزیر در این رابطه صحبت کردم، اما متوجه شدم گویا ایشان خیلی اهل این حرفها و در جریان موضوع نیستند یعنی اگر ایشان را جای وزیر نفت و یا کشاروزی هم میگذاشتیم، فرقی نمیکرد، اما آنچه رخ داده و موجب این انتصابات میشود، سیاستگذاری اشتباه است.
شجاعی در ادامه با اشاره به اینکه آنچه به عنوان دین در حال ارائه است، حقیقت دین نیست، افزود: اصلیترین وظیفه هنرمندان و اهالی قلم، معرفی ماهیت دین است. ما چیزهایی را از دل اسلام درآوردیم که در اسلام نبوده است و این تعریف از دین طبیعی است که ما را به انحطاط میرساند. این مایه افتخار نیست که کسی در حوزه موسیقی مسئول باشد و بگوید که من از بچگی از صدای شجریان خوشم نمیآمد.
این ناشر ادامه داد: اینها اتفاقی نیستند. این یعنی حرکت هوشمندانه ما در راه حرکت به سمت اضمحلال و هر کدام از ما باید به سهم خود نقشی در جلوگیری از آن داشته باشیم. تعریف ما از دین این روزها شده بالا رفتن از دیوار خانه مردم به بهانه جمعآوری ماهواره. کجای فرهنگ اهل بیت (ع) چنین کاری ارائه شده است؟ در هیچ کجای تاریخ و سیره اهل بیت (ع) اجازه این کار داده نشده است.
وی با اشاره به اینکه باید در تعاریفمان تجدید نظر کنیم، افزود: هنر به واسطه الهام هنرمند است که دینی و غیردینی میشود و لذا هر اتفاق هنری که در هنرمند رخ دهد؛ چه بفمد و چه نفهمد از آن خداست. ما به هر پدیده شگفتی که در تاریخ بپردازیم، آن پدیده در جای خود است و ما هم در جای خودمان و این یعنی هر لحظه ماییم که برای رسیدن به اصل آن پدیده باید رشد کنیم.
شجاعی مرا «مجید مجیدی» کرد
در این مراسم همچنین مجدی مجیدی فیلمساز، در معرفی شخصیت شجاعی، به همکاری خود با او در روزنامه جمهوری اسلامی پرداخت و گفت: حاصل انتشار ویژهنامه «صحیفه» در روزنامه جمهوری اسلامی نویسندگانی مانند مرتضی سرهنگی و هدایتالله بهبودی هستند. در مجموعه حوزه هنری هم نیروهایی از شهرستانها بودند که شجاعی آنها را کشف کرد و الان نیز جزو سرآمدان به شمار میآیند و در واقع این شجاعی بود که باعث شد غبارها از دیدهها کنار بروند و حقایق دیده شوند.
کارگردان فیلم سینمایی «رنگ خدا» ادامه داد: من اگر امروز مجید مجیدی هستم از برکات وجودی سیدمهدی شجاعی است چرا که در شرایطی در کنار من قرار گرفت که نام و مشغلههایش شاید به او این اجازه را نمیداد. یکی از وجوه ممیزه او این است که امروزش با 32 سال قبلش تفاوتی ندارد؛ چه در اخلاق و منش و چه در رفتار و اعتقادات.
مجید مجدی گفت: امروزه کسانی هستند که تا جایزهای میگیرند اصل خود را فراموش میکنند، شناسنامهشان دو تا میشود و یادشان میرود کجایی بودهاند. شجاعی در دفاع از اعتقاداتش هیچ ابایی ندارد و هنوز هم به سنتیترین شکل پرچم اهل بیت (ع) را در خانهاش نصب میکند و این از گنجینههای اوست که اسیر فضاهای روشنفکر به رغم حضور در آنها نشده است.
اسامی برخی مهمانان همایش شاعران ایران و جهان
آخرین خبرها از دومین همایش ایران و جهان حاکی است که از میان 50 شاعری که از آنها برای حضور در ایران دعوت به عمل آمده، تاکنون حضور 43 نفر قطعی شده است.
آنگونه که موسی بیدج دبیر علمی این همایش گفته، این افراد از مطرحترین شاعران کشورهای خود و غالباً برگزیده جوایز ملی و حتی جهانی در زمینه شعر هستند و یکی از معیارهای مهم در انتخاب شان، وجود جنبههای انسانی در شعرشان بوده است که برخی از آنها عبارتند از: «ویکتور الکک» (از لبنان)، «موسی حوامده» (از فلسطین). «منعم الفقیر» (شاعر عراقیالاصل دانمارکی)، «تونی بولند» (از انگلیس)، «دنیس مایر» (از آمریکا)، «جاوید اقبال» و «عبدالقیوم» (از پاکستان) و «آنتونی هاک» (از آفریقای جنوبی).
به گفته دبیر علمی همایش شاعران ایران و جهان، برنامههای دومین دوره این همایش در تهران در دانشگاههای الزهرا (س)، تربیت مدرس، علامه طباطبایی و دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب و نیز خانه هنرمندان ایران، حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی و فرهنگسرای ملل و در دانشگاه شیراز هم بر سر مزار خواجوی کرمانی و حافظیه از 16 تا 20 مهر برپا خواهد شد.
جایزه کتاب فصل باز هم بدون اثر داستانی برگزیده
اما بخوانید از جایزه کتاب فصل و ناکامی ادبیات داستانی در آن؛ هفدهمین دوره جایزه کتاب فصل این بار هم هیچ اثر داستانی را به عنوان برگزیده یا شایسته تقدیر انتخاب نکرد.
این جایزه در هفدهمین دوره خود، مجموعاً 3559 عنوان کتاب منتشر شده در فصل بهار 90 را در گردونه داوری قرار داد که پس از پایان داوری مرحله اول که در 65 گروه و بر اساس ردهبندی دیویی انجام شد 204 عنوان به مرحله نهایی راه یافت.
بر اساس اعلام در بخش ادبیات این دوره از جایزه «کتاب فصل» و در زیرشاخه ادبیات داستانی 175 اثر در گردونه داوری بود که از این میان 7 کتاب به مرحله نهایی داوری راه یافت، اما اعضای هیئت علمی این جایزه، هیچ اثری را حائز رتبه برگزیده یا شایسته تقدیر تشخیص ندادند.
در همین بخش و در زیرشاخه شعر هم 163 اثر داوری شد که از این میان 11 اثر به مرحله نهایی داوری راه یافت و از این میان 2 اثر مشترکاً برگزیده شدهاند.
در همین حال، هفدهمین دوره جایزه کتاب فصل، در هر کدام از «بخشهای تاریخ و نقد ادبی» و «متون قدیمی» یک اثر را به عنوان برگزیده انتخاب کرده است.
نتایج نهایی جایزه کتاب فصل حاکی است که در این دوره بیش از 40 عنوان کتاب به عنوان برگزیده یا شایسته تقدیر دست یافتهاند. بیش از 30 عنوان از این کتابها حائز رتبه برگزیده و مابقی حائز عنوان تقدیری شدهاند.
مراسم پایانی هفدهمین جایزه کتاب فصل ساعت 16 روز 17 مهر ماه در پژوهشکده فرهنگ، هنر و معماری در تهران برگزار خواهد شد.
انتقاد از رئیس کتابخانه ملی به دلیل «تملک غیرقانونی» میراث صفارزاده
خبر مهمی که در هفته گذشته توجه اهالی ادبیات را به خود جلب کرد، به انتقاد رئیس بنیاد بیداری از رئیس کتابخانه ملی به دلیل «تملک غیرقانونی» میراث صفارزاده مربوط میشود.
غلامعلی فروغی رئیس این بنیاد با اشاره به رونمایی و خروج مجموعهای نفیس متعلق به طاهره صفارزاده از خانه مشترک با همسرش (دکتر وصال) در شیراز - که پنجم مردادماه امسال با حضور اسحاق صلاحی رئیس کتابخانه ملی ایران در این شهر رخ داد - گفت: دکتر وصال در وصیتنامهاش تاکید کرده که «هر آنچه قلمی است» متعلق به همسرش (صفارزاده) است و خانم صفارزاده نیز همه اموالش را اعم از منقول و غیرمنقول به بنیاد بیداری واگذار کرده است.
وی افزود: متاسفانه تعداد زیادی از این آثار نفیس از جمله تابلوی گرانقیمت کمالالملک و برخی دیگر از آثار خطی مربوط به خانم صفارزاده، در مراسمی که 5 مرداد امسال در شیراز برگزار شد، از منزل مشترک این شاعر و دکتر وصال، خارج و به مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس انتقال یافت.
رئیس بنیاد بیداری اضافه کرد: متاسفانه مسئولان مربوطه قبل از مراسم، با اخذ یادداشتی از آقای صفارزاده (برادر طاهره صفارزاده) به زعم خود مجوز این کار را گرفتهاند در حالی که این اموال ارتباطی به آقای صفارزاده ندارد و همانطور که گفتم بر اساس تمامی مستندات از جمله وصیتنامه خانم صفارزاده و اساسنامه بنیاد بیداری، متعلق به این بنیاد است.
فروغی گفت: من احساس میکنم که آقای صلاحی (رئیس کتابخانه ملی) از این مسئله و مسائل مرتبط با اموال خانم صفارزاده و دکتر وصال، بیاطلاع بوده و ناآشنا به موضوع، وارد گود شده است.
وی تاکید کرد: این در حالی است که نهادهای مسئول در قوه قضائیه و دولت بر روند رسیدگی به سرنوشت این اموال اشراف دارند. من بعد از این اتفاق آقای صفارزاده را در جریان گذاشتم و به ایشان یادآور شدم که اقدامی که صورت گرفته، کاملاً غیرقانونی و برخلاف وصیتنامه خواهرشان بوده، اما ایشان اعتراض داشت که چرا ما او را در بنیاد سهیم نمیکنیم؟
رئیس بنیاد بیداری در ادامه در عین حال از تنظیم شکایت برای پیگیری حقوقی این مسئله و ارائه آن به نهادهای قانونی رسیدگی کننده به این مسئله در روزهای گذشته خبر داد.
مجموعهای که 5 مرداد امسال به مرکز اسناد ملی استان فارس انتقال یافت، متشکل از 177 اثر غالباً نفیس و گرانبها از مجموعه خاندان وصال شیرازی شامل تابلوهای نقاشی، انواع دستخط، خوشنویسی، مرقعات، اسناد، نسخ خطی و دستنوشتهها، قلمدان و سایر اشیای قابل نگهداری بود.
در این مجموعه، یکی از قدیمیترین تابلوهای نقاشی اثر کمال الملک با نام «نیم تنه اتابک اعظم» هم دیده میشود که کارشناسان ارزش ریالی آن را بیش از یک میلیارد تومان برآورد کردهاند. کمالالملک این تابلو را از اتابک اعظم و صدر اعظم مظفرالدین شاه و ناصرالدین شاه کشیده است.
اسماعیلی: قوانین 105 سال پیش تبلیغات بسیار جامعتر از قوانین امروز است
در هفتهای که گذشت، چهارمین همایش صنعت تبلیغات ایران در محل هتل المپیک تهران با حضور کارشناسان این عرصه برگزار شد.
در این همایش محسن اسماعیلی عضو حقوقدان شورای نگهبان و کارشناس عرصه حقوق با اشاره به اهمیت صنعت تبلیغات گفت: ایران جزو 10 کشور برتر جهان از نظر وجود جاذبههای توریستی است، اما سهم ما از این صنعت بسیار ناچیز است و این یعنی از دست دادن بخش عظیمی از بنیه اقتصادی و حتی فرهنگی کشور.
اسماعیلی در مقابل به گسترش روزافزون تبلیغات بهداشتی در زمینههای جراحیهای زیبایی اشاره کرد و گفت: با وجود اینکه هیچ صاحب نظری این گونه جراحیها را توصیه نمیکند، متاسفانه امروز کشور ما بالاترین سهم را در زمینه جراحیهای زیبایی دارد و این هم به واسطه نقش تبلیغات مخرب در این زمینه است.
این عضو حقوقدان شورای نگهبان همچنین از بیتوجهی دستگاههای قانونگذار به صنعت تبلیغات در کشور انتقاد کرد و گفت: شما مصوبات یک سال گذشته مجلس را مرور کنید و ببینید تبلیغات چه سهمی از این مصوبات دارد. این غفلت زمانی غیرقابل تحمل میشود که متوجه باشیم قوانین تبلیغات بازرگانی در 105 سال گذشته بسیار جامعتر از قوانین امروز بود.
به گفته وی، پس از پیروزی انقلاب مشروطه و تاسیس مجلس در زمانی که ما هیچ قانونی نداشتیم و در حالی هنوز یک سال از تاسیس مجلس نگذشته بود و بسیاری از وقت آن به نوشتن قانون اساسی صرف شد، مجلس در اولین فرصت و در سال 1306 درباره تبلیغات قانون وضع کرد که عنوانش «اعلانات» بود.
این استاد رشته حقوق در ادامه با انتقاد از دکتر محمد مصدق که به گفته وی با استفاده از اختیاراتی که شاه به او داده بود قانون اعلانات را ملغی اعلام کرد، گفت: مرحوم مصدق در این زمینه تغییرات جدی ایجاد کرد؛ اول اینکه سیستم اخذ مجوز را برای تبلیغات در کشور حاکم کرد و دوم اینکه متاسفانه تبلیغات بازرگانی را از حد یک قانون به یک آیین نامه تقلیل داد که این آیین نامه تا به امروز هم جاری بوده است.
وی سپس به غفلت حقوقدانان کشور از تدوین قانونی جامع برای صنعت تبلیغات در طول 30 گذشته اشاره کرد و گفت: آخرین چیزی که در کشور ما به تصویب رسید، مربوط به اسفند 1358 است که در واقع تصمیم فردی بود. حالا ما میخواهیم با چنین آییننامهای چنین صنعت عظیمی را اداره کنیم.
دهقان: تعطیلی کانونهای تبلیغاتی از اواسط دهه 80 آغاز شد
در این همایش همچنین محمود دهقان کارشناس عرصه تبلیغات گفت: از فاصله سال 1368 تا 1378 و با توجه به اینکه جنگ تازه پایان یافته بود و کشور در حال بازسازی خرابیهای ناشی از آن بود، تبلیغات چندان محلی از اعراب نداشت اما با آزادسازی فعالیتهای اقتصادی، تبلیغات رونق گرفت.
به گفته وی سالهای 1378 تا 1388 اوج فعالیتهای تجاری و تبلیغاتی کشور بود و بیش از 1 میلیون جوان بدون اینکه هزینهای بر کشور و دولت تحمیل کنند، وارد فعالیت در عرصه تبلیغات شدند، اما به تدریج و از نیمه دوم این دهه، تعطیلی کانونهای تبلیغاتی آغاز شد.
دهقان اضافه کرد: در سال 88 و بعد از حوادث سیاسی شاهد رکود در فعالیت تبلیغاتی در کشور بودیم اما از زمستان 88 به تدریج این فعالیت از سرگرفته شد. در طول 20 سال قبل از سال 1388 فقط 3 بانک خصوصی ایجاد شد اما در 18 ماه اخیر 18 بانک خصوصی ایجاد شد.
گواهی ثبت جهانی «خمسه» هنوز نیامده است
اما بخوانید از آخرین وضعیت گواهیهای ثبت «التفهیم» و «خمسه» (دو اثر ایرانی ثبت شده در حافظه جهانی) از سوی یونسکو.
آنگونه که نایب رئیس کمیته ملی حافظه جهانی گفته، گواهی ثبت جهانی «التفهیم الاوائل الصناعهالتنجیم» (ابوریحان بیرونی) از سوی یونسکو طی روزهای اخیر صادر شده اما گواهی ثبت «خمسه» (نظامی گنجوی) پس از گذشت بیش از 4 ماه هنوز صادر نشده است.
محمدعلی ابهری گفت: خبر صدور گواهی ثبت «التفهیم» را از سوی یونسکو، نماینده ایران در یونسکو (فرانسه) به ما داده هر چند این گواهی هنوز به دست ما نرسیده است.
این مقام مسئول در کمیته ملی حافظه جهانی درباره وضعیت گواهی ثبت «خمسه» نظامی هم گفت: ما پیگیر گواهی این اثر هم شدیم که گفتند هنوز صادر نشده است.
کمیته مشورتی بینالمللی برنامه حافظه جهانی یونسکو در اجلاس نهایی خود در سال جاری میلادی که در روزهای 22 تا 25 ماه می (اول تا 4 خرداد امسال) برگزار شد، 45 اثر پیشنهادی از کشورهای مختلف از جمله نسخههایی از «التفهیم لاوائل الصناعه التنجیم» (ابوریحان بیرونی) و «خمسه (پنج گنج)» (نظامی گنجوی) را برای ثبت در این برنامه تائید کرد.
کارهایی که خبرنگاران برای دریافت هدیه رئیس جمهور باید انجام دهند
با داغ شدن بازار اخبار درباره هدیه رئیس جمهور به خبرنگاران، مدیرکل مطبوعات و خبرگزاریهای داخلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اقداماتی را که لازم است خبرنگاران برای دریافت این هدیه انجام دهند، اعلام کرد.
به گفته پدرام پاکآئین، خبرنگاران لازم است اطلاعات خواسته شده در سایت «سمان» را تکمیل و حداقل 3 اثر مکتوب خود را که نام و نام خانوادگیشان هم در آنها درج شده است، تا ساعت 24 روز جمعه در این سامانه ثبت کنند و پس از احراز قطعی هویت خبرنگاری آنها، از تمام تسهیلات مربوط به حرفه خبرنگاری از جمله هدیه رئیس جمهور محترم بهرهمند خواهند شد.
مدیرکل مطبوعات داخلی وزارت ارشاد همچنین لزوم ثبت و ارسال اینترنتی معرفینامه خبرنگاران (فایل اسکن شده) را در سامانه مذکور یادآور شد و در عین حال افزود: با توجه به فرصت کمِ باقیمانده تا انجام این مراحل، اگر امکان ارسال اینترنتی معرفینامه خبرنگاران فراهم نشود، الزامی است نسخهای از قرارداد کاری خبرنگار در سال 1390 اسکن و ارسال شود.
وی درباره زمان پرداخت هدیه رئیس جمهور با بیان اینکه «این هدیه تا پایان امسال به واجدین شرایط پرداخت خواهد شد» گفت: با توجه به پراکندگی خبرنگاران و مسائل مبتلابه خبرنگاران استانی، هدیه رئیس جمهور در چند نوبت و تا پایان سال 1390 پرداخت خواهد شد.
بر اساس اعلام اداره کل مطبوعات داخلی وزارت ارشاد، ساعت 24 روز جمعه 15 مهر آخرین مهلت خبرنگاران برای ثبت نام در سایت «سمان» برای دریافت هدیه رئیس جمهوری در نظر گرفته شده است.
نظر شما