هومان خاکپور کارشناس محیط زیست در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: پایگاه مدیریت خشکسالی استان اصفهان اعلام کرده با پایان یافتن شهریورماه پرونده سال آبی 90 - 89 به پایان رسید، سالی که ایران زمین یکی از کم باران ترین و خشک ترین سالها را تجربه کرد.
وی افزود: سال آبی گذشته با پاییزی خشک آغاز شد به طوری که در پایان پاییز خشکسالی شدید و بسیار شدید بیش از 97 درصد از مساحت کشور را به خود اختصاص داد. در این فصل بارندگی در حدود 18.5 میلی متر، در مقایسه با بارش دراز مدت که حدود 60 میلی متر است بیش از 3 برابر کاهش نشان می دهد.
خاکپور اظهار داشت: پس از پاییز خشک، نگاه ها به آسمان دوخته شد تا شاید زمستان که پربارش ترین فصل سال در کشور است جبران خشکی پاییز را کند که اگرچه بارش دریافتی در این فصل 1.2 برابر بارش درازمدت بود اما به دلیل توزیع نامناسب بارش، بیشتر نقاط ایران خصوصاً در نواحی مرکزی بارش های زمستانه نتوانست کمبود بارش های فصل قبل و نیز صدمات وارده را جبران کند.
به گفته وی، پس از زمستان تمام امیدها به بهار و رگبارهای آن بسته شد تا شاید جوابگوی نیاز آبی عرصه های طبیعی و دیمزارها و کشتزارها شود ولی بر خلاف انتظار در این فصل نیز بارش روند نزولی خود را ادامه داد و مقدار بارش دریافتی در این فصل 44.5 میلی متر در مقایسه با بارش درازمدت 61.4 میلی متر شد و سرانجام در فصل تابستان که خشک ترین فصل سال است مشابه با سال های گذشته بارشی بیش از آنچه انتظار می رفت، دریافت نشد.
این کارشناس محیط زیست تصریح کرد: در آخرین ماه از سال آبی 90 - 89 (شهریورماه) همچنان شاهد خشکسالی بر بخش وسیعی از کشور خصوصاً در نقاط مرکزی ایران بودیم و در مقایسه با سال گذشته (مهرماه 1388 تا پایان شهریورماه 1389) اگر چه وسعت ترسالی در نیمه جنوب شرقی افزایش یافت، اما به طور کلی بر وسعت خشکسالی افزوده شده است.
به گفته وی، نتایج مطالعات انجام گرفته در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی پایگاه مدیریت خشکسالی استان اصفهان در طی یک سال آبی و همچنین تجزیه و تحلیل نقشه‌های خشکسالی در این دوره (مهرماه 1389 تا پایان شهریورماه 1390) حاکی از آن است که در 89 درصد از گستره ایران، بارش دریافتی کمتر از میانگین درازمدت است.
خاکپور افزود: خشکسالی متوسط با وسعتی در حدود 61 درصد از بخش غربی کشور آغاز و به صورت دو نوار یکی به بخش های شرق و شمال شرقی و نوار دیگر در امتداد کرانه های دریای عمان و خلیج فارس کشیده شده است.
وی در ادامه گفت: در 22.5 درصد از وسعت کشور نیزخشکسالی خفیف دیده می شود که یک ناحیه از آن از شمال پل دختر شروع شده و پس از دربرگرفتن استان های همدان، کردستان و بخش اعظم استان های تهران، زنجان، آذربایجان غربی و شرقی، کردستان و لرستان در امتداد کرانه دریای خزر خاتمه می یابد و ناحیه دیگر از فسا و لار آغازشده و مانند نواری ترسالی خفیف را در بخش جنوب شرقی احاطه کرده است.
به گفته خاکپور، خشکسالی شدید با وسعتی در حدود 4.7 درصد بخش شرقی استان اصفهان و نیز بیشتر وسعت استان یزد را شامل می شود و کمترین مساحت به خشکسالی بسیار شدید اختصاص یافته (1.5 درصد) که همچنان گریبان گیر جاسک و چابهار است.
این کارشناس محیط زیست تأکید کرد: در شهریورماه 3 کلاس ترسالی شامل ترسالی خفیف با 9.3 درصد، ترسالی متوسط 0.8 درصد و ترسالی شدید 0.4 درصد در شمال غربی ترین نقطه ایران و در بخش جنوب شرقی به مانند ماه های گذشته دیده می شود، اما نسبت به مردادماه کمی بر وسعت آن افزوده شده است و در مجموع نزولات جوی در این بازه زمانی در 11 درصد از مساحت کشور، از آمار دراز مدت آن پیشی گرفته است.
به گفته وی، مطالعات مقایسه ای وضعیت خشکسالی کشور از مهر تا پایان شهریور ماه سال جاری با دوره مشابه در سال گذشته نشان می دهد که درصد مناطقی که تحت سیطره خشکسالی هستند بیشتر از سال قبل است، اما در سال گذشته پس از خشکسالی خفیف خشکسالی شدید بیشترین وسعت ایران رابه خود اختصاص داده در حالی که در سال جاری خشکسالی متوسط بر بخش اعظم کشور غلبه داشته و خشکسالی شدید بخش کوچکی را احاطه کرده است.
خاکپور افزود: همچنین مقدار بارش های دریافتی در سال گذشته در کل کشور بیشتر از سال جاری بوده که افزایش خشکسالی در سال جاری را نسبت به مدت مشابه در سال گذشته نمایان می سازد. بنابراین کاهش شدید بارش در پاییز 89 و همچنین بارش های کم و با توزیع نامتناسب در فصل زمستان و بهار سبب کاهش ذخیره نزولات جوی، کاهش منابع آب و خشک شدن قنوات و آب های زیرزمینی شده که اثرات آن از جمله خشکسالی بر بخش های مختلف بویژه بخش کشاورزی بارز است.
به گفته وی، انتظار می رود با توجه به خشکسالی های سال های اخیر و احتمال ادامه شرایط نامطلوب کاهش بارش در سال آبی جاری مسئولان امر با نگاهی جامع تمام ابعاد خشکسالی را در نظر گرفته و استراتژی مدیریت ریسک خشکسالی را به جای مدیریت بحران بر گزینند.
خاکپور یادآور شد: مجموع بارندگی ایران در سال آبی 90 – 89 برابر 191.7 میلی متر، میانگین سالیانه مجموع بارندگی دراز مدت ایران 230.9 میلی متر و درصد کاهش بارندگی نسبت به دوره آماری بلند مدت 16.9 درصد بوه است.
به گفته وی، بالاترین درصد خشکسالی در این سال در ایستگاه چابهار با 81.2 درصد کاهش بارندگی نسبت به میانگین درازمدت بوده و طی این مدت، بارندگی این ایستگاه نسبت به میانگین درازمدت به بیش از یک پنجم کاهش یافته است همچنین بالاترین درصد ترسالی ایستگاه زاهدان (استان سیستان و بلوچستان) با 55.4 درصد افزایش بارندگی نسبت به میانگین دراز مدت است که طی آن بارندگی این ایستگاه نسبت به میانگین درازمدت بیش از 1.5 برابر شده است.
خاکپور اظهار داشت: در این سال پرباران ترین استان قزوین با حدود 24.2 درصد افزایش بارش نسبت به میانگین درازمدت و کم باران ترین استان نیز یزد با حدود 48.1 درصد کاهش بارش نسبت به میانگین درازمدت بوده است.
نظر شما