مریم معین الاسلام استاد دانشگاه قم در گفتگو با خبرنگار مهر با اظهار تأسف از عدم توجه به تربیت دینی از سوی والدین و مدارس تصریح کرد: واقعیت این است که تربیت دینی به معنی واقعی اش نه در خانواده و نه در مدرسه مورد توجه قرار نمی گیرد. مسائل زیادی در دین ما وارد شده که اگر آنها را وارد زندگی کنیم آنگاه شاهد تربیت فرزندان شایسته خواهیم بود.
وی افزود: خانواده از ابتدای امر هیچ اهتمام جدی به تربیت دینی فرزندش ندارد در حالیکه ما آداب و دستورات زیادی در دین داریم که برای تربیت یک فرزند صالح پدر و مادر چه کارهایی باید انجام دهند. در روایات اسلامی از انتخاب همسر تا ازدواج و انعقاد نطفه تا سن 21 سالگی دستور تربیت دینی داریم ولی متأسفانه اگر یک آمار میدانی بگیریم ببینید چند درصد افراد از ابتدای انتخاب همسر و ازدواج و بچه دارشدن بر اساس دستورات دینی عمل می کنند؟
زیربنای اساسی تربیت دینی کودک در خانواده ریخته می شود
مدیر مؤسسه "زن منتظر" با بیان اینکه متأسفانه درصد بسیار بسیار کمی از والدین نسبت به آداب دینی در مقاطع مختلف زندگی فرزند توجه دارند، افزود: بسیاری با این آموزه های دینی آشنا نیستند و بعد انتظار دارند فرزندشان وقتی به سن تکلیف رسید اهل نماز باشد. باید پدر و مادر به این آداب و دستورات دینی توجه داشته باشند تا انشاء الله یک فرزند ملزم به احکام شرعی داشته باشند.
وی به نقش مدارس در تربیت دینی اشاره کرد و افزود: از آنجایی که عمده برنامه های آموزشی ما برگرفته از دین نیست بنابراین نمی توان انتظار داشت که فرزندانمان تربیت دینی داشته باشند. البته اخیرا متون آموزشی مدارس در حال تغییر است اما زیربنای اساسی تربیت دینی بچه ها از لحظه انعقاد نطفه ریخته می شود و بعد با رعایت آموزه های دینی ادامه پیدا می کند.
معین الاسلام تصریح کرد: اگر این زیربنا محکم، و در مدرسه هم طبق دستوالعمل دینی رفتار شود؛ تربیت دینی صورت می گیرد اما متأسفانه می بینیم که اکثر خانواده ها این اهتمام را ندارند و در مدرسه نیز چون همه جانبه و فراگیر نیست و از سویی عوامل خنثی کننده در مدرسه زیاد است لذا این اقدامات تربیتی انجام شده توسط عوامل خنثی کننده از بین می رود.
عدم تقید معلمان به مباحث دینی از عوامل خنثی کننده اقدامات تربیتی است
وی افزود: مثلا یکی از عوامل خنثی کننده خود معلم است؛ بسیاری از معلمان خودشان مقید به مسائل دینی نیستند و به آموزه های دینی باور ندارند، معلمی که خودش باور ندارد چگونه می تواند بچه ای تربیت کند آن هم تربیت دینی. ضمن انکه بچه در مدرسه با همکلاسی های خود مشغول است که خیلی از آنها در خانواده هایی که تقید دینی ندارند رشد می کنند و تأثیرپذیری بچه ها از همسالان خود بیشتر از عوامل دیگر است.
این پژوهشگر علوم دینی مهمترین راهکار رفع ضعفهای موجود در تربیت دینی را آشنا کردن والدین به آداب دینی عنوان کرد و یادآور شد: این آداب دینی نیامده که در کتابها بماند بلکه آمده که در زندگی ما تبدیل به رفتار دینی شود. عمده ضعف در تربیت دینی این است که زوجهای جوان اصلا از این آموزه ها خبر ندارند که بتوانند در زندگی جاری کنند. این دستورات دینی در حوزه تربیت باید از متن کتابها خارج و آن را به متن زندگی وارد کرد و بیشتر نسبت به آن صحبت شود تا حساسیت افراد ارتقا یابد.
وی با بیان اینکه عوامل متعددی دست به دست هم می دهند که کودکی دین باور یا دین گریز شود، تصریح کرد: لقمه حرام، عدم تقیدات دینی والدین و عدم انس آنها با قرآن و... از جمله عوامل دین گریزی بچه ها هستند. اگر تقید به الزامات دینی از ابتدای زندگی وجود داشته باشد و بنیادهای اعتقادی بچه ها در خانواده محکم شود درصد خیلی پایینی امکان دارد که بچه ای در خانواده ای در شریط تربیتی مطلوب تربیت شده باشد اما دین گریز باشد و این موارد نادر است.
معین الاسلام یادآور شد: بچه ای که بنیانهای اعتقادی محکم نداشته باشد، هرچیز کوچکی ممکن است او را متزلزل کند؛ وقتی پایه های دینی در خانواده تقویت نشده و در مدرسه عمق پیدا نکرده باشد بچه با یک چیز فریبنده و ظاهری از مسیر صحیح منحرف می شود.
چگونگی گرایش برخی جوانان به بدل دین
وی تأکید کرد: شما می توانید یک بررسی اجمالی کنید و ببینید چه دانشجویانی بیشتر دچار مشکلات اخلاقی و رفتاری هستند؟ دانشجویانی که در کودکی و نوجوانی خوب مسائل تربیت دینی در موردشان اجرا نشده است یعنی بیشتر جوانانی هستند که ظاهرا در خانواده دینی تربیت شده اما هیچکدام از دستورات دینی در آن خانواده جاری نیست و تنها اسم خانواده دینی است.
استاد دانشگاه قم افزود: مثلا می بینیم در خانواده ای پدر نماز می خواند و مادر هم محجبه است اما جوانشان در دانشگاه وضعیت ظاهری خوبی ندارد چرا؟ چون صرف نماز خواندن و محجبه بودن پدر و مادر منجر به دینداری بچه نمی شود بلکه آنقدر دستور دینی داریم، اما کدام یک از این دستورات الهی از طرف این پدر نمازخوان و مادر محجبه رعایت شده که انتظار داشته باشد بچه اش وقتی کمی آزادتر شد، نلغزد.
وی نوع تربیت کودکان را در گرایش آنان به مکاتب انحرافی معنویت گرا در جوانی مؤثر دانست و گفت: وقتی نتوانیم خوب را درست عرضه کنیم جای آن را تقلبی پر می کند، وقتی بچه ها با اصل دین آشنا نشدند و حلاوت دین را نچشیده اند مانند کسی است که ارزش بین طلا و بدل را تشخیص ندهد و در صورت نشناختن، طلا را رها کرده و بدل را بر می گزیند و نمی فهمد چه چیزی را از دست می دهد و چه به دست می آورد و می گوید این هم مثل آن است و فرقی نمی کند. وقتی ارزش و جایگاه آن چیز واقعی که دین است را نه مدرسه و نه خانواده نشان داده طبیعی است که بدل دین به جای آن مورد توجه قرار گیرد.
نظر شما