بازار وکیل در کشاکش مرمت و کارشکنی/ ایمنی بنا در سایه عدم همکاری

به گزارش خبرنگار مهر، بازار وکیل شیراز به دستور کریم خان زند در سال 1139-1172 هجری قمری در شیراز ساخته شد که مسجد وکیل و حمام وکیل نیز هرم آثار زندیه در این مکان را کامل کرده است.

بازار وکیل شیراز در نزدیکی دروازه اصفهان تا مدخل بازارهای قدیم امتداد دارد و مشتمل بر حجره هایی با سکوی پهن در دو طرف و هفتاد و چهار دهنه طاقه های بلند است که چهار سوق بلندی در میان آن قرار گرفته که بازارهای فرعی، غربی و شرقی آن را به صورت صلیبی قطع کرده است.

قسمتهای مختلف این بازار بنا بر کارهایی که در آن صورت میگرفته به نامهای مخصوصی خوانده میشدند از جمله بازار بزرگ، بازار بزازان، بازار ترکش دوزها، بازار علاقه بند ها و ... و این بنای عظیم مرکز مهمی برای تجارت در شهر شیراز و استان فارس است.

بازار وکیل

بازار وکیل به مانند هر بنای دیگری در جهان نیاز به مرمت و ایجاد تاسیسات ایمنی دارد که به همت سازمان میراث فرهنگی استان فارس،طرح ایجاد تاسیسات مخابرات، برق و آتش نشانی در بازار وکیل شیراز به اجرا در آمد.

اما نتیجه تلاش دو ساله کارشناسان سازمان میراث فرهنگی استان فارس برای تحقق این مهم و عقد قرارداد مشارکت با شرکتهای مخابرات،برق و آتش نشانی چیزی جز وقفه طولانی عملیات اجرایی، نازیبایی بصری برای بازار وکیل شیراز و نارضایتی عمومی کسبه و بازدید کنندگان نبوده است.

رئیس انجمن معماران ایران در گفتگو با مهر در این زمینه بیان کرد: باید بتوانیم روح زندگی را در رگ بافتهای تاریخی شیراز به جریان در بیاوریم زیرا اصلی ترین عنصر برای این کار ایجاد امکانات امنیتی برای این بافتهاست.

علیرضا گلگلی ادامه داد: یکی از اصلی ترین نیاز بافت تاریخی شیراز که بازار وکیل نیز از آن جدا نیست، ایجاد امکانات امنیتی ایمن سازی آتش نشانی، مخابرات و برق در بافت است که برای این کار میتوان از دانش نوین روز بهره گرفت.

وی با اشاره به لزوم توجه به تجربه های کارشناسان سازمان میراث فرهنگی شیراز گفت: باید قدر کارشناسان میراث فرهنگی شیراز را بدانیم و انتقادهای اصولی را سرلوحه کار خود قرار بدهیم، زیرا دیده شده که سازمان میراث فرهنگی شیراز با کارشکنی های زیادی در زمینه مرمت آثار تاریخی روبه رو بوده است.

گلگلی افزود: در زمینه مرمت بازار وکیل شیراز سازمان میراث فرهنگی از سوی کسبه بازار، مخابرات، اداره برق و اداره گاز تا کنون با عدم همکاری مطلوب مواجه بوده که همین امر روند اجرای ایمن سازی بازار را با مشکل روبه رو کرده است.

وی یادآور شد : در سال گذشته درخواست سازمان میراث فرهنگی شیراز برای تامین اعتبار 12 میلیارد تومان بوده است و مبلغی که به آن اختصاص یافت تنها 800 میلیون تومان بوده که این مبلغ تنها هزینه مرمت یک خانه تاریخی هزار متری در شیراز است.

رئیس انجمن معماران ایران برگزاری جلسات هم اندیشی میان مسئولان فرهنگی شیراز، کسبه بازار وکیل و کارشناسان میراث را اتفاق خوبی عنوان کرد و گفت: در زمینه مرمت و رسیدگی به بناهای تاریخی، برگزاری جلسات هم اندیشی با حضور کسبه بازار، کارشناسان میراث ومسولان این سازمان انجام میشود که این یک اتفاق خوب برای حفاظت از اثار میراثی و پیشبرد اهداف سازمان میراث فرهنگی است.

همچنین به عقیده یک کارشناس میراث فرهنگی شیراز، بازار وکیل با توجه به اینکه بافت تاریخی شیراز است و نیز با توجه به مشکلاتی که خدمات زیربنایی مانند برق، مخابرات و آتش نشانی دارد اما باز هم مقتدرانه به فعالیت خود ادامه میدهد و یکی از عناصر اصلی و مهم گردشگری در استان به شمار می آید.

این فعال میراث فرهنگی شیراز در خصوص ایمن سازی و ایجاد تاسیسات در بازار وکیل شیراز بیان داشت در راستای ایمن سازی و ایجاد تاسیسات آتش نشانی، برق و مخابرات در بازار وکیل شیراز طرح مشارکتی با شرکت عمران و بهسازی و همکاری سازمان برق، مخابرات و آتش نشانی بسته شد که نتیجه تلاش دو ساله کارشناسان میراث فرهنگی بود.

وی ادامه داد: بنابر این قرار داد مشارکت قرار بود با اعتباری بالغ بر 120 میلیون تومان، راسه جنوبی ، راسه اصلی جنوبی، بازار علاقه بندها و ترکش دوزها برای اجرای تاسیسات ایمنی و حفر کانال در دستور کار قرار گیرد.

این کارشناس بیان کرد: اجرای کانال احداث تاسیسات در راسه ترکش دوزها بیش از 70 درصد پیشرفت فیزیکی داشته ولی در راسه اصلی و شارع و راسه جنوبی موفق به اجرای عملیات نشدیم.

وی از جمله دلایل ناکامی این طرح را عدم همکاری میان گروه های مشارکت کننده درطرح ایمن سازی بازار وکیل شیراز دانست و افزود: عدم همکاری ارگانهای برق، آتش نشانی، مخابرات و کسبه بازار باعث شد که این طرح که بنا بود دو ماهه پایان برسد هنوز به اتمام نرسد.

وی گفت: کسبه بازار وکیل شیراز از جمله کسانی هستند که از ایمن سازی و مرمت بازار سود میبرند اما با این حال یبا وجود تلاشها و جلسات بسیار هنوز هم این گروه هزینه های مربوط به خود را پرداخت نکرده و کارشکنی می کنند.

این مقام مسئول اظهار کرد: بر اساس بند (ب) تبصره 23در بناهایی که کاربری تجاری دارند وظیفه میراث فرهنگی پرداخت 20 درصد هزینه های جاری است اما به دلیل همکاری خوب و تقبل هزینه هایی از سوی کسبه راسه شمشیرگرها و سرای فیل مرمت کار آنجا را انجام دادیم و میراث درسرای فیل بازار وکیل شیراز 400 میلیون هزینه کرده است.

وی بیان کرد: کسبه باید به این موضوع توجه داشته باشند که بازار وکیل شیراز دارای کاربری تاریخی است و نصب سرامیک مشکی که در برخی از حجره ها دیده میشود بر خلاف قانون است.

این فعال میراث فرهنگی فارس ادامه داد: مناسب ترین سنگ برای ترمیم بازار، سنگ پنج سانتی متری گندمک است که با خصوصیت معماری دوره زندیه و بافت شیراز همخوانی زیادی دارد.

وی در بخش دیگری از سخنان خود بیان کرد : باید تلاش کنیم با اجرای طرح های مشارکتی و همکاری ارگانهای مربوطه بازار وکیل شیراز را برای ایمن سازی آماده کنیم و مسئولان نیز باید توجه داشته باشند که همان گونه که تصاویر آثار تاریخی را برای مباهات به دیوار اتاق های خود نصب میکنند، باید به درون آن نیز توجه ویژه ای داشته باشند.