به گزارش خبرنگار مهر، در کنار زیارت اهل قبور و برپایی نماز عید قربان، رسم دیرینه ای که وجود دارد ذبح گوسفند به منظور نذری برای اموات است اگرچه گفته می شود در گذشته این گوسفند برای میت ذبح نمی شده بلکه کسی که اعمال حج واجب را انجام می داد، پس از بازگشت از سفر خانه خدا، پنج تا هفت سال باید در روز عید قربان گوسفندی را قربانی و گوشت آن را بین مردم توزیع می کرد اما این کار امروزه در کرمان و شهرها و روستاهایش، بیشتر برای اموات و البته با آداب و رسوم خاصی انجام می شود.
اولین کار برای قربانی دادن در کرمان، خرید گوسفند است؛ گوسفندی که مردم این منطقه برای قربانی انتخاب می کنند باید از لحاظ ظاهر خصوصیات خاصی داشته باشد؛ شاخ این حیوان نباید شکسته شده باشد و هیچ زخمی هم نباید داشته باشد همچنین این گوسفند باید یک ساله باشد.
این گوسفند در روز عید قربان برای اموات ذبح و گوشت آن بین افراد فامیل، آشنایان و فقرا توزیع می شود البته ذبح گوسفند هم باید در زمان خاصی انجام شود؛ به این صورت که اگر اولین سالی باشد که فرد فوت شده، پیش از طلوع آفتاب و در غیر این صورت تا غروب روز عید قربان گوسفند قربانی ذبح می شود.
دیگر رسوم دیرینه ای که در این روز وجود دارد، حنا بستن گوسفند قربانی است به این صورت که شب قبل از عید قربان تمام بدن گوسفند را به وسیله حنا و برخی موارد هم به وسیله رنگهای شیمیایی نقش می زنند.
جدا از آن، کرمانیها مقداری اسپند و کندر هم درون پارچه ای می بندند و از شب قبل از عید قربان، به گردن گوسفند آویزان می کنند تا زمانی هم که حیوان ذبح می شود این پارچه به گردن گوسفند می ماند؛ مردم کرمان بر این باورند که دود این اسپند و کندر برای دفع چشم زخم بسیار موثر است.
اما رئیس موسسه کرمان شناسی از دیگر رسوم این عید را سرمه کشیدن چشم حیوان قربانی عنوان کرده و اظهار می کند: شب پیش از عید قربان، چشم گوسفند سرمه می شود چرا که ساکنان این منطقه بر این باورند این کار، راه رسیدن به سعادت را برای میتی که قربانی به او تعلق دارد فراهم می کند.
محمد علی گلاب زاده می گوید: از دیگر آدابی که درباره گوسفند قربانی انجام می شود گذاشتن حبه ای قند یا تکه ای نبات در دهان حیوان قبل از ذبح آن است.
وی اضافه می کند: باور مردم محلی این است که با این کار حیوان، تلخی مرگ را احساس نمی کند.
وی با بیان اینکه در کرمان مرسوم است که بستگان میت چشم های گوسفند قربانی را قبل از ذبح می بوسند، ادامه می دهد: چاقویی هم که برای ذبح گوسفند استفاده می شود برای متبرک شدن، دعایی مخصوص به آن خوانده می شود.
گلاب زاده تصریح می کند: این آداب و رسوم هم بیشتر در کرمان و شهرستانهای بافت، سیرجان و رفسنجان رواج دارد.
وی می افزاید: کما اینکه در شهرستان رفسنجان و روستاهای اطراف آن هم مرسوم است پیش از بردن گوسفند به محل ذبح آیینه ای مقابل حیوان می گیرند.
وی می گوید: در باور مردم کرمان، گرفتن آیینه در مقابل حیوان قربانی، راه روشنی را برای میت فراهم می کند.
به هر حال، پس از ذبح گوسفند قربانی در کرمان که با احترام و آداب خاص و ذکر اوراد و دعاها و صلوات صورت می گیرد، گوشت آن بین همسایگان و فامیل و آشنایان توزیع و از آنها خواسته می شود برای مرده شان فاتحه قرائت کنند.
البته این کار بیشتر برای مردگانی صورت می گیرد که تا سه سال از زمان فوت آنها گذشته باشد. همچنین معمول است که ظهر همان روز کلیه اقوام در منزل فرد میت شده ای که قربانی به او اختصاص داشته جمع شده و با صرف وعده نهار برای او قرآن و فاتحه می خوانند. ناگفته نماند در بین کرمانیها رسم است که کله و پاچه گوسفند قربانی را هم برای فردی که قبر میت را حفر کرده ببرند آنها این عمل را نشانه سپاسگزاری از این فرد می دانند.
عصر روز عید قربان هم مرسوم است که روغن جوشی، کماچ سن و کلمپه که از شیرینی جات محلی کرمان هستند بر سر مزار میت برده و با توزیع آن در بین افراد طلب فاتحه برای فرد از دنیا رفته می کنند.
نظر شما