بهروز ندایی روز شنبه در گفتگو با خبرنگار مهر با رد موضوع تخریب آثار تمدن 3500 ساله پیرازمیان، سنگ نبشته های این منطقه را دارای جنس مقاوم در برابر شرایط جوی دانست و اظهار داشت: هیچ تخریبی تاکنون صورت نگرفته و سنگهای این منطقه باستانی جنس مقاومی دارند و شرایط جوی نمی تواند آنها را تخریب کند.
به عقیده کارشناسان این حوزه، پیرزامیان به علت وجود سنگ نبشته ها، قبور باستانی، قدمت تاریخی و ویژگیهای منحصر به فرد خود با وجود اینکه در سالهای اخیر با اکتشافات بیشتر توجه و حیرت باستان شناسان را برانگیخته، اما حرکت لاک پشت واری را از سوی نهادهای متولی برای نگهداری آثار صورت گرفته است.
منطقه باستانی و تاریخی معروف به "شهریری" با بیش از 400 هکتار وسعت در شمال غربی روستای پیرازمیان در 31 کیلومتری شرق شهرستان مشگین شهر در کنار رود قره سو قرار داشته و از سه قسمت دژ نظامی، معبد و "قوشا تپه" تشکیل می شود.
به عقیده باستان شناسان و کارشناسان میراث فرهنگی قدمت قلعه و معبد این منطقه باستانی به هزار و 450 سال قبل از میلاد و منطقه "قوشا تپه" به هفت هزار سال پیش از میلاد می رسد.
قبل از هزاره اول، در دوران نوسنگی این محل مسکونی بوده و بخشی از تمدن درخشان منطقه در این نقطه متمرکز بوده است.
سنگ نبشته های پیرازمیان دیگر نمی خندند
در سالهای اخیر تخریب قسمت عمده سنگ نبشته ها به علت عدم پوشش و محافظ، شرایط جوی سخت بویژه در فصل سرما، برف و باران و وزش تندباد تقریبا دائمی، عدم سرمایه گذاری لازم و... محسوس بوده و عملا سنگها در این شرایط به حال خود رها شده اند.
مهمترین ویژگی تمدن شهریری علاوه بر اثبات تمدن و قدمت هفت هزار ساله منطقه، حجاری بر روی سنگهایی با شکل انسان نماهایی از دو جنس زن و مرد است که در نوع خود بی نظیر و قابل تحقیق و پژوهش بیشتر است.
بعد از اکتشافات متعدد که طی سالهای قبل صورت گرفت و خروج این سنگها از زیر خاک توسط باستان شناسان، با وجود هشدار آنها نسبت به تخریب آثار کشف شده تحت شرایط جوی نامناسب، این سنگ ها همچنان در ناملایمات و بی مهریهای اعمال شده در آستانه تخریب تدریجی قرار داشته و صورتکهای خندان نمادها دیگر نمی خندند.
ضرورت ایجاد سازه های فضایی
در حالی که چند سال پیش میراث فرهنگی استان اردبیل با خریداری و نصب کوتاه مدت داربستها و سازه های فضایی برای نگهداری و پوشش این آثار، تلاش برای حفظ و احیا این منطقه را در دستور کار قرار داده بود، اما پس از مدت کوتاهی این داربستها جمع آوری و در گوشه ای از کارگاه اکتشاف تلمبار شد.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اردبیل در این خصوص و در پاسخ به این سئوال که چرا داربستهای فلزی خریداری شده بلا استفاده مانده است، ابراز داشت: این داربستها همچنان مورد استفاده بوده و در فصل زمستان نصب و در تابستان به علت هواخوری سنگها جمع آوری می شود.
وی در عین حال استفاده کامل از داربستها و سازه های فضایی محافظ را در گرو تائید مطالعات و کاوشهای منطقه در ضرورت برپایی این سازه ها دانست و با تاکید بر اینکه سنگها نیازی به محافظت ندارد، متذکر شد: منطقه باستانی پیرازمیان در شرایط و امکانات مطلوبی نگهداری می شود و هیچ بی مهری بر این منطقه صورت نگرفته است.
اهالی روستای پیرازمیان: شاهد دزدی آثار هستیم/ ندایی: شهروندان سارقان را معرفی کنند
ندایی همچنین با رد اظهارات اهالی روستای پیرازمیان مبنی بر سرقت آثار و سنگ نبشته های تاریخی و باستانی توسط برخی افراد سودجو و حتی شهروندانی که از محل بازدید می کنند، این موضوع را کذب خواند و سرقت آثار را مربوط به قبل از کاوشهای باستانی منطقه دانست و پیرازمیان را منطقه محافظت شده با امنیت کافی برای سنگ نبشته ها عنوان کرد.
وی از اتمام کاوشهای این منطقه خبر داد و تصریح کرد: پس از اتمام کاوشهای باستان شناسی در این منطقه، نگهبان دائمی در محل مستقر شده و از آثار به خوبی نگهداری می شود.
این مسئوا تاکید کرد که شهروندانی که از دزدی آثار اطلاع داشته و یا نمونه ای از این آثار را در جایی غیر از منطقه دیده اند، آن را اعلام کنند و میراث فرهنگی استان اردبیل نیز آماده رسیدگی و پیگرد قضایی است.
حاضریم سنگ نبشته ها را در اختیار شهروندان قرار دهیم
وی با تقدیر از اطلاع رسانی رسانه هایی که آثار باستانی استان اردبیل را معرفی می کنند از شناسنامه دار شدن این آثار و واگذاری سنگ نوشته های شناسنامه دار جهت نگهداری به شهروندان خبر داد.
ندایی در پاسخ به این سئوال که آیا این سنگها حساسیت خاصی را در نگهداری نیاز ندارند، عنوان کرد: هر شهروندی می تواند یکی از این آثار را به منزل برده و برای ما نگهداری کند، چراکه بدون لزوم حساسیت می توان به راحتی سنگ را نگه داشت.
پیرازمیان به پایگاه پژوهشی تبدیل می شود
وی همچنین از تبدیل محوطه تاریخی پیرازمیان به یکی از پایگاه های پژوهشی استان خبر داد و گفت: طرح تبدیل آن به منطقه پژوهشی با توجه با استعداد و مطالعات صورت گرفته چندی پیش مطرح و این موضوع در دور سوم سفر هیئت دولت تصویب شد که می تواند در نگهداری و احیا این اثر باستانی تاثیرگذار باشد.
به گفته مدیرکل میراث فرهنگی استان علاوه بر این منطقه، مناطق تاریخی و باستانی "بوینو یوغون" و "قلعه اولتان" در شهرستان مشگین شهر نیز برای تبدیل به منطقه پژوهشی در نظر گرفته شده است.
وی با اشاره به وجود مناطق تاریخی دیگری از جمله منطقه باستانی "گیلوان" در شهرستان خلخال که تمدن فراتر از هفت هزار ساله دارد از کشف تمدنهای کهن در سطح استان اردبیل خبر داد و افزود: به علت کاوشهای صورت گرفته پیرازمیان در اولویت برنامه های میراث فرهنگی قرار دارد.
ندایی با اشاره به مشکل اعتبارات در خصوص نگهداری و حفظ آثار باستانی، تاریخی و فرهنگی و با تاکید بر اینکه اعتبارات زمانی تخصیص می یابد که مطالعاتی صورت گرفته باشد، متذکر شد: برای منطقه پیرازمیان، تاکنون به غیر از تامین و خرید داربستها و سازه های فضایی برآورد اعتبار نشده است.
.............................
گفتگو: ونوس بهنود
عکس: رئوف محسنی
نظر شما