به گزارش خبرگزاری مهر، متن کامل گزارش یوکیا آمانو ـ مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی به این شرح است:
اجرای موافقتنامه پادمان NPT و مفاد مربوطه قطعنامههای شورای امنیت در جمهوری اسلامی ایران
A. مقدمه
1 ـ این گزارش مدیرکل به شورای حکام و همزمان به شورای امنیت درباره اجرای موافقتنامه پادمانNPT و مفاد مربوطه قطعنامههای شورای امنیت در جمهوری اسلامی ایران (ایران) است.
2 ـ شورای امنیت تایید کرده است که اقدامات مورد درخواست شورای حکام در قطعنامههایش درباره ایران الزامآور است. مفاد مربوطه قطعنامههای یاد شده شورای امنیت که بر اساس فصل هفتم منشور سازمان ملل تصویب شدهاند، مطابق شرایط آن قطعنامهها الزام آورند.
3 ـ آژانس براساس موافقتنامه ارتباطی خود با سازمان ملل متحد ملزم به همکاری با شورای امنیت در اجرای مسوولیت شورا برای حفظ و برقراری صلح و امنیت بینالمللی است. کلیه اعضای سازمان ملل با پذیرش و اجرای تصمیمهای شورای امنیت، و در این راستا انجام اقداماتی هماهنگ با تعهداتشان تحت منشور سازمان ملل موافقت کردهاند.
4ـ دکتر فریدون عباسی ـ معاون رییسجمهور و رییس سازمان انرژی اتمی ایران ـ در نامهای مورخ 26 مه سال 2011 به مدیرکل آژانس اطلاع داد که پس از اینکه آژانس در اعلامیهای اعلام کرد که برنامه کاری مورد نظر آژانس (INFCIRC/711) به صورت کامل اجرا شده و آژانس از این پس پادمانها را طبق روال معمول به اجرا میگذارد، ایران آماده است سوالات آژانس را درباره فعالیتهای هستهیی ایران دریافت دارد. مدیرکل در پاسخ این نامه مورخ 3 ژوئن 2011 به دکتر عباسی اطلاع داد که با توجه به نگرانیهایی که در مورد ابعاد نظامی احتمالی برنامه هستهیی ایران وجود دارد، آژانس نه در موقعیتی قرار دارد که چنین اعلامیهای را منتشر کند و نه پادمانها را طبق روال معمول در ایران اجرا کند. در 19 سپتامبر سال 2011، مدیرکل در وین با دکتر عباسی ملاقات کرد و درباره مسایل مربوط به اجرای توافقنامههای پادمانی و دیگر وظایف مربوطه گفتوگو کرد. آژانس در نامهای مورخ 30 سپتامبر 2011 بار دیگر ایران را به همکاری با آژانس در زمینه مسایل مهم مربوط به ابعاد نظامی احتمالی برنامه هستهیی ایران و اقدامات لازم ایران برای حل و فصل این مسایل دعوت کرد. دکتر عباسی در نامهای به مورخ 30 اکتبر 2011 به مذاکرات پیشینش با مدیرکل اشاره کرد و اراده ایران برای "از بین بردن ابهامهای احتمالی" را ابراز کرد و پیشنهاد کرد که معاون مدیرکل آژانس در امور پادمانی برای بحث و تبادل نظر به ایران سفر کند. مدیرکل در پاسخ به او در نامهای مورخ 2 نوامبر 2011 آمادگی خود را برای فرستادن معاون مدیرکل آژانس در امور پادمانی به منظور "گفتوگو درباره مسایل مشخص شده" در گزارش آیندهاش به شورای حکام اعلام کرد.
5ـ این گزارش به تحولاتی که از زمان آخرین گزارش (Gov/54/2011،2 سپتامبر 2011) به بعد رخ داده است و نیز مسایل باقیمانده میپردازد و در راستای سخنرانی آغازین مدیرکل آژانس در نشست شورای حکام در 12 سپتامبر 2011 حاوی ضمیمهای است که به جزییات نگرانیهای آژانس درباره ابعاد نظامی احتمالی برنامه هستهیی ایران میپردازد. این گزارش به آن حوزههایی میپردازد که ایران به تعهدات الزامآورش به طور کامل عمل نکرده است، زیرا اجرای کامل این تعهدات برای ایجاد اطمینان بینالمللی نسبت به ماهیت منحصرا صلحآمیز برنامه هستهیی ایران لازم است.
B. تاسیسات اعلام شده تحت موافقتنامه پادمان ایران
6 ـ ایران تحت موافقتنامه پادمانی خود 15 تاسیسات هستهیی و 9 مکان خارج از تاسیسات (LOFs) را که مواد هستهیی به طور معمول در آنجا استفاده میشود به آژانس اعلام کرده است. با وجود اینکه بعضی از این فعالیتها که از سوی ایران در برخی از تاسیسات انجام میشود همانطور که در ذیل نشان داده میشود بر خلاف قطعنامههای شورای حکام و شورای امنیت است، آژانس به اعمال این پادمانها در این تاسیسات و LOFs ادامه میدهد.
C. فعالیتهای مرتبط با غنیسازی
7 ـ ایران برخلاف قطعنامههای مربوطه شورای حکام و شورای امنیت، فعالیتهای مربوط به غنیسازی خود را در تاسیسات اعلام شده زیر که تحت پادمان آژانس است، به حالت تعلیق در نیاورده است.
C.1. نطنز: کارخانه غنیسازی سوخت نطنز و کارخانه پیلوت غنیسازی سوخت
8 ـ کارخانه غنیسازی سوخت (FEP): دو سالن آبشار درFEP وجود دارد: سالن تولید A و سالن تولید B. مطابق با اطلاعات طراحی ارائه شده توسط ایران، 8 واحد برای سالن تولید A، با 18 آبشار طراحی شده برای هر واحد اختصاص داده شده است. هیچگونه اطلاعات طراحی تشریحی برای سالن تولید B ارایه نشده است.
9 ـ در 2 نوامبر 2011، 54 آبشار در سه واحد از هشت واحد در سالن تولید A نصب شده بود که ایران اعلام کرده است 37 فقره از آنها با UF6 خوراکدهی میشوند. در حالی که در ابتدا هر آبشار نصب شده شامل 164 سانتریفیوژ بود، ایران متعاقبا 15 واحد از آبشارها را که هریک شامل 174 سانتریفیوژ است، تغییر داده است. تا آن تاریخ همه سانتریفیوژهای نصب شده ماشینهای IR-1 هستند. تا تاریخ 2 نوامبر 2011 کار نصب در 5 واحد باقیمانده در جریان بود، اما هیچ سانتریفیوژی نصب نشده بود و هیچ کار نصبی در سالن تولید B جریان نداشت.
10ـ آژان بین 15 اکتبر و 8 نوامبر سال 2011 یک راستیآزمایی موجودی فیزیکی (PIV) را در FEP انجام داد که در حال حاضر در حال بررسی نتایج آن است.
11ـ ایران تخمین زده است که بین 18 اکتبر 2010 و 2 نوامبر 2011، 1787 کیلوگرم دیگر UF6 با غنای پایین تولید کرده است که نتیجه میگیریم از آغاز تولید در فوریه 2007 مجموع تولید UF6 با غنای پایین به 4922 کیلوگرم میرسد. مواد هستهیی در FEP (شامل خوراک، تولید و دورریز) و نیز همه آبشارهای نصب شده و ایستگاههای خوراک و باز پسگیری تحت اقدامات مراقبتی و نظارتی آژانس قرار دارند. پیامدهای پادمانی شکسته شدن این مهر و موم در ناحیه خوراک و دورریز پس از تکمیل PIV توسط آژانس ارزیابی خواهد شد.
12ـ آژانس بر اساس نتایج تحلیل نمونههای محیطی در FEP از فوریه سال 2007 و دیگر فعالیتهای راستیآزمایی نتیجه گرفته است که این تاسیسات طبق آنچه ایران در پرسشنامه اطلاعات طراحی (DIQ) اعلام کرد، کار کرده است.
13ـ کارخانه پیلوت غنیسازی سوخت (PFEP :(PFEP یک تاسیسات تحقیق و توسعه و یک تاسیسات آزمایشگاهی تولید اورانیوم با غنای پایین (LEU) است که اولینبار در اکتبر 2003 عملیاتی شد. این کارخانه یک سالن آبشار دارد که میتواند 6 آبشار را در خود جای دهد و به دو بخش یعنی یک محوطه طراحی شده برای تولید اورانیوم با غنای پایین U-235 تا 20 درصد و یک محوطه تحقیق و توسعه تقسیم شده است.
14ـ ایران با هدف اعلام شده تولید UF6 با غنای تا 20 درصد U-235 برای استفاده در ساخت سوخت برای رآکتور تحقیقاتی تهران (TRR) ابتدا در 9 فوریه 2009 در محوطه تولید شروع به تزریق UF6 با غنای پایین به آبشار 1 کرد. ایران از 13 ژوئیه سال 2010، UF6 با غنای پایین را به دو آبشار متصل (آبشار 1 و 6) که هر یک شامل 164 سانتریفیوژ است، تزریق کرده است.
15ـ آژانس در 13 تا 29 سپتامبر 2011 یک PIV را در PFEP انجام داد و تایید کرد که در تاریخ 13 سپتامبر 2011، 8/720 کیلوگرم UF6 با غنای پایین به آبشار(های) محوطه تولید خورانده شده و از آغاز این پروسه در 9 فوریه 2010 جمعا 7/73 کیلوگرم UF6 که تا 20 درصد U-235 غنیسازی شده، تولید شده است. آژانس همچنان به ارزیابی نتایج PIV تاسیسات ادامه میدهد. ایران تخمین زده که بین 14 سپتامبر 2011 تا 28 اکتبر 2011، مجموع 7/44 کیلوگرم UF6 غنیشده در PFEP وارد دو آبشار متصل شده و تقریبا 6 کیلوگرم UF6 غنیشده تا 20 درصد U-235 تولید شده است.
16ـ نتایج اولیه PIV نشاندهنده پیشرفت در سیستم وزن کردن اپراتور است. زمانی که ارزیابی نتایج PIV به پایان رسید، آژانس میتواند تعیین کند که آیا روشهای اپراتور برای نمونهگیری بهتر باعث تعیین دقیقتر سطح غنیسازی U-235 شده است یا خیر.
17ـ ایران در تاریخ 22 اکتبر 2011 164 سانتریفیوژ IR-2m را در آبشار شماره 5 محوطه تحقیق و توسعه نصب کرده بود که همه این سانتریفیوژها تحت خلاء بودند؛ 66 سانتریفیوژ IR-4 نیز در آبشار شماره 4 نصب کرده بود که UF6 به هیچ کدام تزریق نشده است. در آبشار 2 و 3 نیز ایران UF6 طبیعی را به آبشارهای تکماشینی، 10 ماشینی و 20 ماشینی سانتریفیوژهای IR-1، IR-2m و IR-4 تزریق کرده است.
18ـ بین 21 اوت 2011 تا 28 اکتبر 2011 در کل حدود 8/59 کیلوگرم UF6 طبیعی به سانتریفیوژهای محوطه تحقیق و توسعه تزریق شد؛ اما هیچ LEU به عنوان محصول استخراج نشد و دورریزها در انتهای روند دوباره ترکیب میشوند.
19ـ آژانس با توجه به نتایج تحلیل نمونههای محیطی گرفته شده از PFEP و سایر فعالیتهای راستیآزمایی به این نتیجه رسیده است که فعالیتهای این تأسیسات مطابق با گفتههای ایران در DIQ بوده است.
C.2. کارخانه غنیسازی سوخت فردو
20ـ ایران در سپتامبر 2009 به آژانس اطلاع داد که در حال ساخت کارخانه غنیسازی سوخت فردو (FFEP) است که در نزدیکی شهر قم واقع است. ایران در پرسشنامه اطلاعات طراحی مورخ 10 اکتبر 2009 اعلام کرد که هدف این تاسیسات تولید UF6 تا غنای 5 درصد اورانیوم 235 است و اینکه این تاسیسات با گنجایش 16 آبشار، با تقریبا 3 هزار سانتریفیوژ ساخته میشود.
21ـ ایران در سپتامبر 2010 یک پرسشنامه اطلاعات طراحی بهروز شده را به آژانس ارائه کرد که در آن اعلام شده بود کارخانه غنیسازی سوخت فردو، علاوه بر هدف تولید UF6 با غنای 5 درصد تحقیق و توسعه را نیز مد نظر دارد.
22ـ همانطور که قبلا اشاره شد، ایران در ژوئن 2011 نسخه اصلاح شده دیگری از پرسشنامه اطلاعات طراحی را در اختیار آژانس قرار داد که در آن هدف از تاسیسات غنیسازی سوخت فردو را تولید اورانیوم هگزا فلوریدی (UF6) با بیش از 20 درصد U-235 و نیز تحقیق و توسعه اعلام کرد. ایران به آژانس اطلاع داد که این محصول در ابتدا با دو مجموعه از دو آبشار متصل به هم صورت میگیرد و هر یک از این آبشارها از 174 سانتریفیوژ تشکیل میشود. طبق این گزارش ایران تصمیم گرفت که "ظرفیت (تولید) خود را سه برابر کند"، و پس از آن "تولید سوخت 20 درصدی" در نطنز را متوقف میکند.
23ـ همانطور که در نامه مورخ 11 اکتبر 2011 به آژانس پیشبینی شده بود، ایران در 17 اکتبر 2011 یک سیلندر بزرگ حاوی LEU به شکل UF6 و یک سیلندر کوچک حاوی اورانیوم ضعیف شده (DU) به شکل UF6 را از تاسیسات غنیسازی نطنز به تاسیسات غنیسازی فردو منتقل کرد. به گفته ایران، LEU برای تغذیه و DU برای اثرناپذیری خط استفاده میشود. در 24 اکتبر 2011، آژانس پلمب سیلندر حاوی DU را باز کرد و سیلندر در ایستگاه تغذیه ثابت شد. به درخواست ایران، آژانس پلمب سیلندر حاوی LEU را در تاریخ 8 نوامبر 2011 باز خواهد کرد و این سیلندر هم در ایستگاه تغذیه ثابت میشود.
24ـ آژانس در بازرسی مورخ 23 و 24 اکتبر 2011 تایید کرد که ایران همه 174 سانتریفیوژ را در هر دو آبشار نصب کرده است و هیچیک از آبشارها به خطوط خنککننده و برق وصل نشده است و 64 سانتریفیوژ هم در آبشار سوم نصب شده است. تا به امروز همه سانتریفیوژهای نصب شده ماشینهای IR-1 هستند. ایران به آژانس اطلاع داد که تامینکننده اصلی برق به تاسیسات متصل شده است. هیچ سانتریفیوژی در محوطه طراحی شده برای تحقیق و توسعه نصب نشده است.
25ـ آژانس همچنان به راستیآزمایی درباره کارخانه غنیسازی سوخت فردو ادامه میدهد تا روشن شود که بر اساس آخرین DIQ ارائه شده توسط ایران ساخته میشود. از زمان آخرین گزارش، اگرچه ایران توضیحاتی را در مورد زمانبندی اولیه و شرایط مربوط به تصمیماش درباره ساخت کارخانه غنیسازی سوخت فردو در یک تاسیسات دفاعی موجود ارائه کرده است، همچنان به اطلاعات بیشتری از ایران در رابطه با این تاسیسات نیاز است.
26ـ نتایج تحلیل نمونههای محیطی اخذ شده در کارخانه غنیسازی سوخت فردو تا مقطع زمانی 27 آوریل 2011 نشانهای از وجود اورانیوم غنیشده در بر ندارد.
C.3. دیگر فعالیتهای مرتبط با غنیسازی
27ـ آژانس هنوز منتظر پاسخ محتوایی از سوی ایران به درخواستهای آژانس برای ارایه اطلاعات بیشتر در رابطه با اظهارات ایران درباره ساخت 10 تاسیسات جدید غنیسازی که به گفته ایران تصمیمگیری درباره 5 سایت آن انجام شده است و ساخت یکی از آنها که باید تا پایان سال گذشته ایرانی (20 مارس 2011) یا آغاز سال جاری ایرانی شروع شده باشد، است. دکتر عباسی در اوت 2011 گفت که ایران تا دو سال آینده نیازی به ساخت تاسیسات جدید غنیسازی نخواهد داشت. ایران هنوز اطلاعات بیشتری را که آژانس در نامه مورخ 18 اوت 2010، در ارتباط با اظهارات ایران در 7 فوریه 2010 درباره دستیابی به فنآوری غنیسازی لیزری درخواست کرده بود، ارایه نکرده است. در نتیجه فقدان همکاری ایران درباره آن مسایل آژانس قادر نیست، این موضوعها را راستیآزمایی و به طور کامل گزارش کند.
D. فعالیتهای بازفرآوری
28ـ پیرو قطعنامههای مربوطه شورای امنیت و شورای حکام، ایران موظف به تعلیق فعالیتهای بازفرآوری از جمله تحقیق و توسعه است. ایران در تاریخ 15 فوریه 2008 در نامهای به آژانس اعلام کرد که "هیچ فعالیت بازفرآوری ندارد". در این زمینه آژانس همچنان به نظارت بر استفاده از سلولهای داغ در رآکتور تحقیقاتی تهران و تاسیسات تولید رادیوایزوتوپهای مولیبدنوم، ید و زنون (MIX) ادامه داده است. آژانس در 15 اکتبر 2011 در رآکتور تحقیقاتی تهران و در 16 اکتبر 2001 در تاسیسات تولید رادیوایزوتوپ زنون (MIX)، اقدام به راستیآزمایی اطلاعات طراحی و بازرسی کرد. آژانس تنها در مورد رآکتور تحقیقاتی تهران و تاسیسات تولید ایزوتوپ زنون و سایر تاسیساتی که آژانس به آنها دسترسی داشته است، میتواند تایید کند که هیچگونه فعالیت مرتبط با بازفرآوری در حال انجام در ایران وجود ندارد.
E. پروژههای مرتبط با آب سنگین
29ـ ایران برخلاف قطعنامههای شورای حکام و شورای امنیت کار روی تمام پروژههای مرتبط با آب سنگین، از جمله ساخت رآکتور تحقیقاتی تغییر یافته آب سنگین، رآکتور هستهیی تحقیقاتی ایران (رآکتور IR-40) که تحت نظارت پادمان آژانس قرار دارد را تعلیق نکرده است.
30ـ آژانس در 17 اکتبر 2011 یک DIV در رآکتور IR-40 در اراک انجام داد و مشاهده کرد که ساخت تاسیسات در جریان است و مبدلهای حرارتی خنککننده نصب شدهاند. طبق اظهارات ایران، بهرهبرداری از رآکتور IR-40 تا پایان سال 2013 آغاز میشود.
31ـ آژانس، از زمان بازدید خود از تاسیسات تولید آب سنگین در تاریخ 17 اوت 2011، در نامه ای مورخ 20 اکتبر 2011 به ایران خواستار دسترسی بیشتر به تاسیسات تولید آب سنگین شد. آژانس همچنان در انتظار دریافت پاسخ آن نامه است و برای نظارت بر وضعیت این تاسیسات به تصاویر ماهواریی متکی است. بر اساس آخرین تصاویر رسیده از این تاسیسات، به نظر میرسد این تاسیسات همچنان به فعالیت خود ادامه میدهد. ایران تا امروز به آژانس اجازه دسترسی به آب سنگین ذخیره شده در تاسیسات تبدیل اورانیوم (UCF) جهت نمونهبرداری از آن را نداده است.
F. تبدیل اورانیوم و ساخت سوخت
32ـ اگرچه ایران موظف به تعلیق تمامی فعالیتهای مربوط به غنیسازی و پروژههای آب سنگین است، بر خلاف این الزام برخی از این فعالیتها را در UCF و کارخانه ساخت سوخت (FMP) در اصفهان مطابق تفصیل ذیل انجام میدهد، اگرچه هر دو تاسیسات تحت پادمان آژانس هستند.
33ـ تاسیسات تبدیل اورانیوم: آژانس در 18 اکتبر2011، یک DIV را در تاسیسات تبدیل اورانیوم انجام داد و متوجه شد که نصب تجهیزات فرآوری برای تبدیل UF6 غنی شده تا 20 درصد U-235 به U3O8 همچنان ادامه دارد. در طول DIV، ایران به آژانس اطلاع داد که آزمایشهای اولیه این خط تبدیل که ابتدا قرار بود در 6 سپتامبر 2011 آغاز شود، به تعویق افتاده است و قرار نیست در آن از مواد هستهیی استفاده شود.
34ـ همانطور که قبلا گزارش شد، ایران در ماه ژوئیه سال 2011 به آژانس اطلاع داد که فعالیتهای تحقیق و توسعه را در تاسیسات تبدیل اورانیوم برای UF6 غنی شده تا سطح 5 درصد U-235 به UO2 آغاز خواهد کرد. در طول DIV مذکور، ایران به آژانس اطلاع داد که 8/6 کیلوگرم از DU به شکل UF6 فرآوری شده است و ایران 113 گرم اورانیوم به UO2 را تولید کرده است که با مشخصات مربوط به آن تطابق دارد. بنا به اعلام ایران، این UO2 برای تولید قرصهای سوختی آزمایشی به مرکز تولید سوخت فرستاده شده است. ایران همچنین استفاده از UF6 تا سطح 34/3 درصد U-235 را برای تولید UO2 آغاز کرده است. ایران در طول DIV اطلاعات بیشتری را در اختیار آژانس قرار داد مبنی بر اینکه این UO2 نیز به مرکز تولید سوخت فرستاده خواهد شد تا قرصهای سوختی تولید شود که بعدا برای انجام مطالعات آزمایشی اجرایی به رآکتور تحقیقاتی تهران فرستاده خواهد شد.
35ـ ایران در نامهای به تاریخ 4 اکتبر 2011 به آژانس اطلاع داد که تولید UF6 خود را که مستلزم استفاده از سنگ اورانیوم فشرده (UOC) تولید شده در نیروگاه تولید اورانیوم بندرعباس بود و در اصل قرار بود در 23 اکتبر2011 مجددا آغاز شود، را به تعویق انداخته است. ایران در نامهای مورخ 11 اکتبر 2011 به آژانس اطلاع داد که قصد دارد از تاریخ 11 نوامبر 2011 از UOC تولید شده در مرکز تولید اورانیوم بندرعباس برای تولید اورانیوم طبیعی به شکل UO2 استفاده کند. آژانس در DIV در تاریخ 18 اکتبر 2011، از این UOC نمونه برداری کرد. در طول همان DIV، ایران به آژانس اطلاع داد که از 23 ژوئیه2011 مقدار 7/958 کیلوگرم از اورانیوم به شکل UOC را وارد این فرایند کرده و حدود 6/185 کیلوگرم اورانیوم طبیعی به شکل UO2 تولید کرده است و بعلاوه نشان داد که مقداری از این محصول دوباره وارد فرآینده تولید شده است. ایران در نامه ای مورخ 8 اکتبر 2011، به آژانس اطلاع داد که حدود یک کیلوگرم از این UO2 را به محوطه تحقیق و توسعه FMP برده است تا "فعالیتهای تحقیقاتی و تولید قرص را انجام دهد".
36ـ تاسیسات تولید سوخت: همانطور که قبلا گزارش شد، در یک DIQ برای FMP به تاریخ 31 مه 2011، ایران به آژانس اطلاع داد که یک میله سوختی جدید از UO2 طبیعی تولید شده در FMP را برای انجام تحلیل تابش و پس از تابش به TRR منتقل خواهد شد. آژانس در تاریخ 15 اکتبر 2011 یک بازرسی و یک DIV را در TRR انجام داد و تأیید کرد که ایران در تاریخ 23 اوت 2011، تابش دادن یک نمونه اولیه میله سوختی شامل UO2 طبیعی را که در FMP تولید شده بود، آغاز کرده است. در نامهای به تاریخ 30 اوت 2011، ایران به آژانس اطلاع داد که "فعلا" هیچ برنامهای برای انجام هیچگونه آزمایش تخریبی روی میله سوختی ندارد و تنها آزمایش غیرتخریبی در TRR انجام خواهد شد.
37ـ آژانس در تاریخ 22 اکتبر 2011 بازرسی و DIV را در FMP انجام داد و تایید کرد که ایران نصب برخی تجهیزات برای تولید سوخت برای TRR را آغاز کرده است. در طول روند بازرسی، آژانس 5 ورق سوختی شامل U3O8 طبیعی را که در لابراتوار تحقیق و توسعه در FMP برای اهداف آزمایشی تولید شده است، مورد راستیآزمایی قرار داد.
G. ابعاد نظامی احتمالی:
38ـ گزارشهای قبلی مدیرکل مسائل باقیمانده مرتبط با ابعاد احتمالی نظامی برنامه هستهیی ایران و اقداماتی را که ایران باید حل و فصل کند، مشخص کرده است. آژانس از سال 2002 به طور فزایندهای نگران وجود احتمالی فعالیتهای مرتبط هستهیی اعلام نشده با دخالت سازمانهای نظامی مربوطه، از جمله فعالیتهای مربوط به تولید کلاهک هستهیی برای موشک که آژانس مرتبا اطلاعات جدیدی دربارهاش دریافت میکند، است.
39ـ شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی به طور مکرر از ایران خواسته است تا برای حل همه موضوعات باقیمانده با آژانس تعامل کند تا وجود ابعاد نظامی احتمالی در برنامه هستهیی ایران منتفی دانسته شود. در قطعنامه 1929 (2010)، شورای امنیت بار دیگر بر تعهدات ایران که بر اساس قطعنامه های GOV/14/2006 و GOV/82/2009 از سوی شورای حکام ملزم به انجام آنها است و نیز همکاری کامل با آژانس درباره تمامی موضوعات باقیمانده، به ویژه آنهایی که باعث افزایش نگرانیها درباره ابعاد نظامی احتمالی برنامه هستهیی ایران است، تاکید کرد و خواستار دسترسی بدون تاخیر به تمامی سایتها، تجهیزات، اشخاص و اسناد مورد درخواست آژانس شد. ایران از اوت 2008 درباره این موضوع با آژانس صحبت نکرده است.
40ـ مدیرکل در سخنان آغازین خود در نشست شورای حکام در 12 سپتامبر 2011 اعلام کرد که امیدوار است در آینده نزدیک دلایل نگرانیهای آژانس را با جزئیات بیشتری ارایه کند تا تمامی کشورهای عضو به طور کامل مطلع شوند. در راستای این اظهارات، ضمیمه این گزارش تحلیلی تفضیلی را از اطلاعاتی که تا این تاریخ در اختیار آژانس قرار گرفته است و نگرانیهایی را درباره ابعاد نظامی احتمالی برنامه هستهیی ایران به وجود میآورد، ارایه میکند.
41ـ این تحلیل به خودی خود بر مبنای رویکردی ساختاری و سازماندهیشده به تحلیل اطلاعاتی میپردازد که آژانس از آن در برآورد اجرای پادمانها در همه کشورهای دارای توافقنامههای پادمانی استفاده میکند. این رویکرد از جمله شامل یافتن مواردی است که نشاندهنده وجود یا توسعه فرایندهای مربوط به فعالیتهای هستهیی از جمله تسلیحاتی شدن هستند.
42ـ اطلاعاتی که مبنای تحلیلها و نگرانیهای آژانس است و در قسمت ضمیمه ذکر شده از نظر آژانس در کل موثق ارزیابی میشود. این اطلاعات از منابع مستقل مختلفی، از جمله چند کشور عضو آژانس، تلاشهای خود آژانس و اطلاعاتی که خود ایران فراهم کرده به دست آمده است. این اطلاعات از لحاظ محتوای فنی، افراد و سازمانهای دخیل و چارچوبهای زمانی هماهنگی دارد.
43ـ این اطلاعات نشان میدهد که ایران به انجام فعالیتهای زیر که با ساخت یک وسیله هستهیی انفجاری ارتباط دارند، اقدام کرده است:
ـ تلاشهایی گاهی موفقیتآمیز، برای خرید تجهیزات و مواد هستهیی و دو منظوره توسط افراد و سازمانهای مرتبط با دستگاههای نظامی (ضمیمه، بخشهای C.1 و C.2)
ـ تلاشهایی درجهت ایجاد مسیرهای اعلام نشده برای تولید مواد هستهیی (ضمیمه، بخش C.3)
ـ کسب اطلاعات و مستندات مربوط به تسلیحات هستهیی از طریق یک شبکه مخفی تامین هستهیی (ضمیمه، بخش C.4)
ـ کار بر روی تهیه یک طرح بومی سلاح هستهیی، شامل آزمایش اجزای سازنده (ضمیمه، بخش C.5-C.12)
44ـ در حالی که برخی از فعالیتهای مشخص شده در قسمت ضمیمه کاربردهای غیر نظامی و نیز نظامی دارند، سایر فعالیتهای مشخص شده در این قسمت منحصرا به تسلیحات هستهیی مربوط میشوند.
45ـ اطلاعات به دست آمده حاکی از این است که فعالیتهای فوقالذکر قبل از سال 2033 تحت برنامهای ساختاریافته انجام شد. همچنین شواهدی وجود دارند حاکی از اینکه فعالیتهای مربوط به ساخت یک وسیله هستهیی انفجاری تا سال 2003 ادامه داشته و ممکن است هنوز هم ادامه داشته باشند.
H. اطلاعات طراحی
46ـ کد 1/3 اصلاحی بخش کلیات ترتیبات فرعی موافقتنامه پادمان ایران تعیین میکند که اطلاعات طراحی تاسیسات جدید به محض اینکه تصمیمگیری برای ساخت یا مجوز ساخت تاسیسات جدید، هر کدام زودتر، اتخاذ شد به آژانس ارائه شود. کد 1/3 اصلاحی همچنین الزام میکند که هر زمان طراحی در تعریف پروژه، طراحی مقدماتی، مراحل ساخت و راهاندازی آشکار شد اطلاعات طراحی کاملتر باید تسلیم شود. ایران تنها کشور دارای فعالیتهای هستهیی مهم است که آژانس در آنجا موافقتنامه جامع پادمان را اجرا میکند، ولی این کشور مفاد کد اصلاحی 1/3 را اجرا نمیکند. آژانس هنوز منتظر دریافت اطلاعات طراحی بهروز شده برای رآکتور IR-40 و اطلاعات بیشتر طبق اظهاراتی است که این کشور درباره برنامه ساخت تاسیسات جدید غنیسازی اورانیوم و طراحی یک رآکتور مشابه رآکتور تحقیقاتی تهران داشته است.
47ـ چنانکه قبلا نیز گزارش شده بود، پاسخ ایران به درخواستهای آژانس برای اینکه ایران اطلاعات بیشتری را درباره اظهاراتش درباره ساخت تاسیسات هستهیی جدید تایید یا تهیه کند، این است که ایران اطلاعات لازم را در «زمان مقتضی» ارائه خواهد داد، به جای آنچه که بر اساس کد 1/3 ترتیبات فرعی بخش کلیات موافقتنامه پادمان بدان ملزم است.
I. پروتکل الحاقی
48ـ ایران با وجود قطعنامههای شورای حکام و شورای امنیت، پروتکل الحاقی آژانس را اجرا نمیکند. اگر ایران همکاری لازم با آژانس را که اجرای پروتکل الحاقی نیز جزو آن است انجام ندهد (و تا وقتی که این همکاری صورت نگیرد) آژانس نیز در موضعی نخواهد بود که بتواند در مورد نبود مواد و فعالیتهای هستهیی پنهان در ایران، اطمینان خاطر قطعی فراهم آورد.
J.. موضوعات دیگر
49ـ آژانس در اوت 2011، یک PIV را در آزمایشگاه چند منظوره جابربن حیان انجام داد تا علاوه بر اهداف دیگری که داشت، مواد هستهیی این آزمایشگاه را در قالب فلز اورانیوم طبیعی و ضایعات فراوردهای مرتبط با آزمایشهای تبدیلی ایران در طی سالهای 1995 و 2002 بررسی کند. اندازهگیری این ماده توسط آژانس 8/19 کیلوگرم کمتر از 7/270 کیلوگرم اعلام شده اپراتور آن بود. ایران در نامهای مورخ 2 نوامبر 2011 اطلاعات بیشتری در مورد این مساله ارایه کرد. آژانس در حال حاضر در حال همکاری با ایران برای رفع این اختلاف است.
50ـ همانطور که قبلا گزارش شد ایران در نامهای مورخ 19 ژوئن 2011 به آژانس اطلاع داد که قصد دارد "برای انجام یک پروژه تحقیقاتی، بخشی از مجتمع سوخت مصرف شده (HEU) اورانیوم با غنای بالا)، عنصر کنترل سوخت (CFE) و عنصر سوخت استاندارد (SFE)) خود را از استخر سوخت مصرف شده (KMPE) به قلب رآکتور(KMPB)، منتقل کند." این عملیات تا تاریخ 15 اکتبر 2011 هنوز انجام نشده بود.
51ـ آژانس در تاریخ 2 و 3 اکتبر 2011، از نیروگاه هستهیی بوشهر بازرسی به عمل آورد؛ در خلال این بازرسی آژانس متوجه شد که رآکتور این نیروگاه فعالیت میکند. متعاقب آن ایران به آژانس گفت که رآکتور این نیروگاه از آن زمان تاکنون به خاطر عملیات معمول حفظ و نگهداری خاموش شده است.
52ـ در حالی که آژانس به راستیآزمایی انحراف نداشتن مواد هستهیی اعلام شده در تاسیسات هستهیی و در مکانهایی خارج از این تاسیسات که این مواد به طور معمول در آنجا استفاده میشوند، ادامه میدهد، از آنجا که ایران همکاری لازم را به عمل نمیآورد و از جمله پروتکل الحاقی را اجرا نمیکند، آژانس قادر نیست اطمینان موثق درباره فقدان مواد و فعالیتهای هستهیی اعلام نشده در ایران را فراهم، و جمع بندی کند که مواد هسـتهیی در ایران برای مقاصد صلحآمیز است.
53ـ آژانس در رابطه با ابعاد نظامی احتمالی برنامه هستهیی ایران، نگرانیهای جدی دارد. بعد از ارزیابی دقیق و موشکافانه اطلاعات وسیعی که در اختیارش است، آژانس دریافت که این اطلاعات، در مجموع معتبر هستند. این اطلاعات حاکی از آن است که ایران فعالیتهایی را در ارتباط با توسعه ادوات انفجاری هستهیی انجام داده است. این اطلاعات همچنین نشان میدهد که پیش از پایان سال 2003، این فعالیتها تحت یک برنامه تنظیم شده، انجام شده و برخی از این فعالیتها ممکن است همچنان ادامه داشته باشند.
54ـ نظر به نگرانیهایی که در سطور فوق تشخیص داده شد، از ایران خواسته میشود به منظور فراهم کردن توضیحات روشنگرانه نسبت به ابعاد نظامی احتمالی برنامه هستهییاش که در ضمیمه گزارش مورد شناسایی قرار گرفتند، بدون تعلل و به طور محتوایی وارد گفتوگو و همکاری با آژانس شود.
55ـ آژانس مشغول کار با ایران به منظور حل و فصل ناهمخوانی موجود در راستیآزمایی موجودی فیزیکی آزمایشگاه تحقیقاتی چند منظوره جابربن حیان است.
56ـ به منظور ایجاد اعتماد بینالمللی به ماهیت صرفا صلحآمیز برنامه هستهیی ایران، مدیرکل از ایران میخواهد، همانگونه که در قطعنامههای الزامآور شورای حکام و شورای امنیت خواسته شده، در جهت اجرای کامل موافقتنامه پادمان و سایر تعهداتش از جمله: اجرای مفاد پروتکل الحاقی، اجرای کد اصلاحی 1/3 ترتیبات فرعی موافقتنامه پادمانهایش، تعلیق فعالیتهای مرتبط با غنیسازی و تعلیق فعالیتهای مرتبط با آب سنگین گام بردارد و همانطور که در بالا اشاره شد، به نگرانیهای جدی آژانس در مورد ابعاد نظامی احتمالی برنامه هستهییاش بپردازد.
58ـ مدیرکل به گزارشدهی به طور مقتضی ادامه خواهد داد.
متن کامل گزارش آمانو/
ایران فعالیتهای بازفرآوری ندارد/ القای نگرانی فعالیت های تسلیحاتی
متن کامل جدیترین گزارش مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره برنامه هسته ای ایران منتشر شد.
کد خبر 1456331
نظر شما