آيا فرهنگ محكوم به انزواست؟

2-1- ماهيت و ويژگي هاي خاص فرهنگ
- گفته مي شود كه عصاره فرهنگ و رفتار فرهنگي، فرآيند درهم تنيده اي است ازآگاهي ها، تمايلات و رفتارهاي مبتني بر آن كه در تعامل با شرايط محيطي به تعادل مي رسد از اين رو، تغييرات رفتارهاي فرهنگي و تمايلات و آگاهي ها پشت آن، بتدريج و در طول زمان نسبتا طولاني به آرامي و با يك پيوستگي حادث مي شود و از اين جهت براي عامه مردم و بسياري از خواص ميزان تغيير و علل تغييرات ناشناخته مانده و پس از سالها  وقتي كه فراواني رفتارهاي ناهنجار، به معضلي در عرصه هاي سياست، اقتصاد يا فرهنگ عمومي تبديل شده، هر كس با هر فهم و انديشه اي مي تواند باارائه نظري و تحليلي،  يك يا چند عامل را به عنوان اصلي ترين ريشه اين معضل فرهنگي قلمداد كند، در چنين شرايطي هر كس مي تواند نوعي اعلام نظرنمايد كه خود از بي گناه ترين عناصر اين صحنه باشد، اين درحالي است كه ماهيت فرهنگ اجازه نمي دهد هيچ كس بي طرف بماند و هركس بايد در اولين گام نقش خود را در بوجود آمدن اين معضل اجتماعي جستجو كرده و نقطه اصلاح را از خود شروع كند. درست همين زمان بر بودن، پيوستگي، تدريجي بودن، متعدد بودن عوامل موثر در تحولات فرهنگي است كه اجازه نمي دهد فرهنگ و هنر در برنامه هاي توسعه، جايگاه خود را پيدا كرده و سهم مناسب را از منابع انساني، مالي، تجهيزاتي ومهمتر از همه، از كسب عنايت و توجه مديران و كارشناسان ارشد نظام اجرائي دريافت كند.

زيرا زبان گويا، مسلط و قابل فهم در تدوين برنامه ها، زبان كميت است و بايد هر پديده اي، موضوعي و مشكلي خود را براي دريافت منابع كانديد مي كند،  صريحا مشخص كند، كه چه ميزان منابع؟ در چه زماني؟ چه مقدار از كدام مشكل را حل مي كند؟ و كدام نهاد، سازماني مسوول تحقق اين هدف مشخص مي باشد؟

نكته قابل توجه اين است كه سوالات در عرصه اي مطرح مي شود كه در دهها نياز كميت پذير، محسوس و قابل اندازه گيري، از طرف دستگاههاي اجرائي و با زباني آشنا براي كارشناسان و مديران سازمان مديريت و برنامه ريزي فهرست مي گردد وچون تامين منابع براي نيازهاي كمي مربوطه، در قالب تامين ارزاق، درمان، ساختمان مدرسه، بيمارستان، راه، فرودگاه، سد و هرنوع امكان سخت افزاري ديگر، علاوه برا امكان محاسبه و پاسخ دادن به سوالات فوق، بدليل داشتن نقطه شروع و خاتمه، يكبار در زمان شروع مي توان با زدن كلنگ، محبوبيتي را براي مديران و احيانا كانديداهاي شوراها و مجالس شوراي اسلامي بدست آورد ويكبار در موقع افتتاح، چنين پاداشي در بر دارد، لذا همواره كارفيزيكي  وقابل رويت با چشم، جاذب توجه مردان و زنان عرصه سياست است و بدنبال آن منابع  و امكانات براي احداث ساختمان و برپائي تاسيسات فيزيكي و بهبود حقوق نيروي انساني كه دراين عرصه كار مي كنند هزينه خواهد شد و سهمي براي فرهيختگان عرصه هاي هنر و فرهنگ باقي نمي ماند،  شايد به همين دليل باشد كه در مواردي جدي تري سوالات و درخواستهاي استيضاح از وزيران با وعده شروع چند پروژه در حوزه انتخابيه امضا كنندگان، حل و فصل شده است، و اگر در طول بيست وسه سال گذشته، هرگز مشاهده نشده كه نماينده محترمي يا كميسيون هاي ذيربط در جستجوي تغييرات و تحولات فرهنگي و تربيتي و شاخص هاي آن در لابه لاي مجموعه عملكرد آموزش و پرورش و آموزش عالي و يا دستگاههاي فرهنگي در دفاتر ستادي وزارت خانه ها و سازمان ها، در پي ملاقاتي با كارشناسي باشند،  و يا استاد دانشگاهي را به كمك بطلبند و دردمندانه بخواهند كه صحت سقم تغييرات در ميزان علايق و تمايلات دانش آموزان و دانشجويان و جوانان را نسبت به ارزشهاي بنياديني كه عامل ادامه حيات نظام مقدس جمهوري اسلامي و حفظ وحدت ملي ايران عزيز است، را بررسي كنند و به دنبال آن بحثي جدي در جلسه اي غير علني مجلس شوراي اسلامي صورت گيرد، اينها همه ريشه در ماهيت ذاتي فرهنگ دارد.

آنچه بايد مورد عنايت جدي قرار گيرد، درك اين واقعيت است كه به فرض كه نماينده محترمي متاثر از روح بلند فرهيختگي خود موضوع را بررسي كرد و ديد، تغييرات ناراحت كننده است.

ابتدا به ساكن به دليل پيچيدگي موضوع نمي داند كدام مسوول در چه زماني به چه ميزان مقصر است و حال با مسوول فعلي چه سوالي را مي تواند مطرح كند، و لذا همين طور كه مشاهده مي فرمائيد، مشكلات فرهنگ تا اندازه زيادي در همين ماهيت فرهنگ مي باشد، يعني همه جا بودن، زمان بر بودن، پيوستگي داشتن، و بلند مدت بودن و تنوع عوامل موثر داشتن، اجازه نمي دهد، جايگاهي در خور اهميت و حساسيت فرهنگ در تحولات توسعه كشور در سند برنامه توسعه پيش بيني شود.

راستي هيچ فكر كرده ايد، با اين واقعيت هاي فرهنگ چه كنيم، تا در كشوري كه ريشه قدرت او در فرهنگ اوست راه چاره اي پيدا كنيم؟ و فرهنگ و هنر و انديشه را از انزوا خارج كنيم.