۲۰ دی ۱۳۸۳، ۱۵:۰۹

* اختصاصي مهر

هشدار چهار صاحبنظر ادبي : فاجعه اي بزرگ در راه است / نويسندگان جديد به بهانه ي جهاني شدن ، مقلد ديگران شده اند !

خبرگزاري مهر - گروه فرهنگ و ادب : محمد رضا اصلاني ، محسن فرجي ، بهـــروز توكلي و سعيد وزيري نسبت به تقليد آشكار و پنهان نويسندگان و مولفان جديد از آثار خارجي هشدار دادند و آن را مغاير با مفهوم اصلي " جهاني شدن " عنوان كردند ، مشروح سخنان نامبردگان را در گفت و گو با " مهر " مي خوانيد .

محمد رضا اصلاني : تعدادي از نويسندگان ما خود را دست بسته در اختيار خارجي ها قرار داده اند ! / تاييد و تشويق خارجي ها ، موقتي و بر اساس مصلحت هاي سياسي است

محمد رضا اصلاني - نويسنده ، گفت : بي تعهدي نسل جديد نويسنده به زبان فارسي و فرهنگ بومي ايراني و شرقي براي من به يك باور تبديل شده است ، چرا كه وجود مصداق هايي در اين زمينه ، ذهنيت ايجاد شده را تقويت مي كند .




اين نويسنده كه آثاري نيز در ارتباط با كودكان و نوجوانان به رشته ي تاليف در آورده است ، در گفت و گو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، ضمن بيان اين مطلب افزود : سه شنبه ي هفته ي گذشته كه در محل انجمن نويسندگان كودك و نوجوان جلسه اي برپا بود ، از سوي برخي نويسندگاني كه به خارج از كشور سفر كرده بودند ، گزارشات تاسف آوري در زمينه ي ادبيات ايران داده شد كه آنها را در نوع خود ،  قابل تامل مي دانم .



محمد رضا اصلاني تصريح كرد : اين گزارشات نشان مي داد كه برخي از نويسندگان ما فكر مي كنند كه بايد رضايت تعداد محدودي ازنوجواناني را به دست بياورند كه در سوئيس و سوئد و آلمان اقامت دارند ! تصور غلطشان اين است كه اگرچنين اتفاقي بيافتد ، ديگر تمام مشكلات ادبيات ما به ويژه در حوزه ي كودك و نوجوان حل شده است ! و اين تصور اشتباه ، يعني يك فاجعه ي بزرگ !


عضو انجمن قلم ايران با اشاره به پيشينه ي پربار فرهنگي و ملي ايران خاطرنشان ساخت : ما در تاريخ ادبي و فكري خودمان ، بزرگاني چون سعدي و حافظ  و فردوسي و آن همه مفاخر شناخته شده را داريم ، اما متاسفانه از آنها غافل هستيم ، نويسندگان فعلي ما كارهايشان هنگامي نمود پيدا مي كند كه در نوشته هايشان ، رگه هايي از تفكر و آثار نامبردگان را لحاظ كنند .



  
در انجمن نويسندگان كودك و نوجوان ، شاعري از طيف خود ما هم  دعوت داشت ، اما ديروقت به جلسه آمد  و خيلي زود هم رفت !



دوستان ما با تاخير و حضور محدود ، توقع دارند كه بتوانند بر وضع موجود ،  اثرگذار هم باشند ! مسلما چنين اتفاقي امكان پذير نيست ، روشن تربگويم ،  در بين خود ما كه مدعي دفاع از فرهنگ ايراني و اسلامي هستيم ، انسجامي نيست ! 



در اين اوضاع و با وجود افرادي كه به انسجام و نظم نمي انديشند ، كار خوب و قابل توجهي نيز توليد و عرضه نمي شود .
محمد رضا اصلاني

محمد رضا اصلاني اضافه كرد : نمي دانم چرا عده اي تعالي و تلقي خود از ادبيات ما را در اين مي دانند كه فقط به خواست چند مجموعه ي محدود خارجي و شماري از آدم هايي كه در خارج از كشور زندگي مي كنند و در پشت پرده ي طرفداري از ادبيات و هنر ، اغراض و اميال سياسي خودشان را بر آورده مي سازند ، عمل كنند ! تا اين كه شايد اصطلاحا " جهاني " شوند ! اين افراد هرگز نمي توانند به اصول زباني خودشان پايبند باشند ، ما مترادف فارسي خيلي از لغت هاي فرنگي را داريم ، اما اين عده به لغت هاي ياد شده اعتنايي نمي كنند و فكر مي كنند با استعمال لغات خارجي جهاني مي شوند !    
 



اصلاني در ادامه ي گفت و گو با خبرنگار مهر اضافه كرد : مشكل عمده ي ما اين است كه به محتواي بومي و اصول نگارش مقيد نيستيم و از رنگ و بوي بومي خودمان پرهيز مي كنيم ، در حالي كه تجربه نشان داده است  آثاري كه چنين شاخصه هايي دارند ، در سطح جهاني خوش مي درخشند ، نمونه ي اين نويسندگان ، محمد رضا بايرامي است كه آثارش تصويري واقعي و جذاب از ايران را به مخاطبان خود ارائه مي كند ، خود من هم كه كتابي از يك نويسنده ي آفريقايي را مي خوانم ، انتظار دارم كه متن كتاب با من از آفريقا حرف بزند نه سرزمين هاي ديگر.
 




وي تصريح كرد : تعدادي از نويسندگان ما خود را دست بسته ( كت بسته ) در اختيار خارجي ها قرارداده اند ، و هرجور كه آنها بخواهند ، اين عده تغيير شكل مي دهند ! در حالي كه موفقيت ظاهري اينها و تاييد سوري خارجي ها ، بسيار موقتي و مصلحتي است .



اصلاني گفت : مخاطب جهاني امروز ادبيات ما از يك نويسنده و متن ايراني ، انتظار دارد كه از ايران برايش بگويد و بنويسد ، نه اين كه اداي خود آنها را در آورد ، معرفي فرهنگ ايراني ، قوميت ها ، مذهب ،  باور و حال و هواي ايراني در يك كتاب برايشان اهميت دارد ، نه چيزي ديگر .




اين نويسنده خاطرنشان ساخت : درهمان انجمن ، يك نويسنده مي گفت كه آثار من ، حالت " خاك شير" را دارد و ضرر آن متوجه هيچ كسي نيست ! شاخصه ي مهم آثار اين افراد ، بي جهت بودن و غيرموثر بودن است ، اينها فكرمي كنند كه توليد آثار خنثي ، مي تواند براي آنها يك امتياز مهم تلقي گردد ، در صورتي كه خارجي ها اين عده از نويسندگان رابه صورت موقتي و مصلحتي تائيد مي كنند ... 



وي با تاكيد برحضور كارشناسي نويسندگان برجسته و منتقدان ادبيات در حوزه ي نشر كتاب ، ياد آور شد : خود ما بايد خيلي خوب كار كنيم و با يكديگر اتفاق نظر داشته باشيم ، در انجمن نويسندگان كودك و نوجوان ، شاعري ازطيف خودمان هم دعوت داشت ، اما ديروقت به جلسه آمد ، در صورتي كه عده ي قبلي كه صحبتشان را به ميان آوردم از ابتداي جلسه حضور پيدا كرده بودند و با حرف هايشان ، دهن همه را آب انداختند ، ولي  دوستان ما - از جمله اين عضو كه سردبيري يك مجله را نيز براي گروه سني نوجوانان درآموزش و پرورش بر عهده دارد -  با تاخير و حضور محدود ، تازه  توقع هم دارند كه بتوانند بر وضع موجود ،  اثرگذار باشند ! مسلما درچنين وضعيتي ، هيچ اتفاق مثبتي امكان پذير نيست ، روشن تربگويم ، در بين خود ما كه مدعي دفاع از فرهنگ ايراني و اسلامي هستيم ، انسجامي نيست و طبيعي است كه در اين اوضاع و با وجود افرادي كه به انسجام و نظم نمي انديشند ، كار خوب و قابل توجهي نيز توليد و عرضه نمي شود .


محسن فـــرجي : نويسندگان نوظهور ، مقدماتي ترين متون كهن ادبي ما را حتي نديده اند ! /  نگراني از آينده ي " ادبيات " جدي است
محسن فرجي - نويسنده ، گفت : بريدن و گسستن از گذشته ي پربار فرهنگي و بي اعتنايي به جغرافيا و افق هاي فرهنگي ايران ، نسل جديد نويسنده ي ما را گرفتار بي هويتي كرده است ، ديگر چه رسد به متعهد بودن به زبان ملي و محتواي بومي !

اين نويسنده در گفت و گو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، با بيان اين مطلب افزود : صراحتا مي گويم كه برخي از نويسندگان نوظهور ، مقدماتي ترين متون كهن ادبي ما را حتي نديده اند ! بايد از برخي ازنويسندگان جديد پرسيد كه چند نفر از آنها " هزار و يك شب " ، " مثنوي معنوي " ، شاهنامه ي فردوسي " ، " قابوسنامه " و ... را خوانده اند ؟!


محسن فرجي تصريح كرد : بي توجهي به ميراث ادبيات كهن ، به مفهوم زيستن در خلاء است و هيچ كسي نمي تواند با تداوم اين رويه ، نويسنده و خالق آثار ادبي باشد .

اين نويسنده ياد آور شد : البته اين بي توجهي تنها به نويسندگان جوان ما بر نمي گردد ، مشكلات موجود اقتصادي در كشور ، آموزش هاي نارسا و نادرست ، ورود تكنولوژي هاي جديد ارتباطي و ... نيز از جمله عوامل موثر در به فراموشي سپرده شدن ذخائر عظيم فرهنگي ما هستند .


بايد ازنويسندگان جديد پرسيد كه چند نفر از آنها " هزار و يك شب " ، " مثنوي معنوي " ، شاهنامه ي فردوسي " ، " قابوسنامه " و ... را خوانده اند ؟!

 
محسن فرجي ( نويسنده )
وي در ادامه ي گفت و گو با مهر ، خاطرنشان ساخت : اساسا به نظر مي رسد كه در جهان مدرن امروز ، نقش و بحث تفنن ، بسيار پررنگ است و ما نيز تحت تاثير همين فضا ، به چيزهايي دل خوش كرده ايم كه هر چه باشد ، قطعا ادبي ، اصيل و عميق نيست ، مثلا همين وبلاگ نويسي كه امروزه در بين خيل زيادي از جوانان و نوقلمان باب شده است .


محسن فرجي كه اخيرا كتابي با رويكرد ادبيات داستاني از آثار خود منتشر كرده است ، خاطرنشان ساخت : در نظر داشتن زبان ملي ( فارسي ) و محتواي بومي و ارزشمندي كه در هر كشوري منحصر به فرد مي باشد ، مي تواند براي نويسنده و شاعر و ناشر دستمايه ي كار خوب و كتاب اثرگذار قرار بگيرد و در سطح جهان هم مطرح شود ، اما انحراف از اين حيطه به نفع ادبيات و نويسنده نيست .


فرجي با اشاره به كتاب هاي جديد حوزه ي ادبيات از دو بعد كمي و كيفي گفت : در سالهاي اخير ، آثارخوب هم منتشر شده ، اما با وضعيتي كه وجود دارد ، معلوم نيست كه ادبيات ما چه آتيه اي در پيش خواهد داشت ، هرچند متاسفانه نگراني از آينده ي ادبيات جدي گرفته نمي شود ،  مثلا همين بي تعهدي و بي توجهي نسبت به گذشته ي پربار فرهنگي و ادبي و كم لطفي به زبان فارسي چگونه مي تواند توجيه پذير باشد ؟ از سويي ديگر وفور آثار ترجمه اي و علاقه اي كه نسبت به اين گونه آثار ورزيده مي شود ، مشكل ما را دو چندان مي سازد . 

بهروز توكلي : هضم مفهوم " جهاني شدن " هنر و ادبيات ايران به كار فرهنگي نيازمند است / رونويسي از روي دست ديگران هنر نيست

بهروز توكلي - رمان نويس ، گفت : هضم مفهوم " جهاني شدن " هنر و ادبيات ايران به كار فرهنگي نيازمند است ، چرا كه علي رغم نظر برخي ، رونويسي از روي دست ديگران نه تنها هنر نيست ، بلكه ورود ناخواسته به حوزه ي فكري ديگران است .

اين رمان نويس در گفت و گو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، با بيان اين مطلب افزود : نويسندگاني را مي شناسم كه اصولا به بهره برداري از آثار گذشته و شناخت دواوين فن اعتقادي ندارند ، گذشته از اين ، فكر مي كنند كه فقط با همرنگ شدن با نويسندگان و روشنفكران خارجي در فرم نوشتاري و گفتاري مي توانند به مرز " جهاني شدن " برسند ، اين واقعا يك توهم و اشتباه بزرگ است ، اما واقعيت موجود دنياي نويسندگي امروز در ايران است .

بهروز توكلي تصريح كرد : نبايد از ياد برد كه زبان فارسي يكي از افتخارات ايران و ايراني و شناسنامه ي فرهنگي ماست كه بدون در نظرگرفتن آن ، نمي توان حرفي براي گفتن داشت . 

اين توهم بايد از بين برود كه با رونويسي از آثار ديگران يا همفكر شدن با آنها مي توان جهاني شد ، شيوع اين توهم به نفع ما نيست .
بهروز توكلي

خالق اثر مكتوب " ناردانا " ياد آور شد : همه ي اهل فن مي دانند كه بزرگترين و شناخته شده ترين آثار در سطح جهان ، آثاري هستند كه درون مايه هاي يك فرهنگ و ملت را معرفي مي كنند ، اگر كسي پيدا شود و از بيرون كشور بخواهد از ايران ما حرف بزند ، شايد چندان دلچسب نباشد ، زيرا ما مايل هستيم كه از ادبيات و تاريخ هر مملكت و كشوري ، بوي خودش را استشمام كنيم .

بهروز توكلي در پايان با تاكيد بر اين كه بايد زمينه هاي جهاني شدن ادبيات ايران را فراهم كنيم ، گفت : در برنامه ها ، همايش ها ، دانشگاه ها و مراكز فرهنگي بايد روي اين موضوع كار جدي شود ، اما اين توهم از بين برود كه با رونويسي از آثار ديگران يا همفكر شدن با آنها مي توان جهاني شد ، شيوع اين توهم به نفع ما نيست .  

سعيد وزيري : محتواي ايراني همواره در جهان مخاطب داشته است / صداي شرقي خود را بايد به مخاطبان جهاني برسانيم

سعيد وزيري - نويسنده گفت : مشكل اصلي نويسندگان جديد ما اين است كه بيش از آنكه بخوانند و تجربه ي هنري و ادبي كسب كنند ، به فكر توليد آثار نسبتا ضعيف و ناهمخوان با محتوا و فرهنگ ايراني اند .


اين نويسنده در گفت و گو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، با بيان مطلب فوق افزود : بايد پرسيد كه در زمان حافظ و سعدي و فردوسي و ساير بزرگان و متقدمان ادب و فرهنگ ما ، با اين كه صحبتي از جهاني شدن نبود و اين بزرگان ، صرفا حرف دل خود را به روي كاغذ مي آوردند ، چطور توانستند به مرزهاي بيروني راه پيدا كنند و تا امروز هم در همين سطح وسيع ، ماندگار شوند ؟

واقعيت اين است كه كمتر كسي قادر است با حضور در كلاس داستان نويسي نويسنده شود ، اما در مورد نقد ادبي و شيوه هاي آن ممكن است وضع ، كمي فرق كند .  

سعيد وزيري
سعيد وزيري با تاكيد بر اين كه محتواي ايراني و شرقي ، هميشه در جهان مخاطب و خريدار داشته است ، تصريح كرد : همان طور كه در كشور ، شاهد انتشار ترجمه هاي ادبي هستيم و وجود اين نوع آثار ، همچنان لازم به نظر مي رسد ، خوب است در اين انديشه باشيم كه صداي شرقي خود را نيز به گوش جهانيان برسانيم ، اما اگر قرار باشد حرف خود آنان را تكرار كنيم ، بعيد است بتوانيم به جهاني شدن ادبيات خودمان اميدي داشته باشيم .

اين نويسنده ياد آور شد : البته تا امروز هم نمونه هاي قابل توجهي از ادبيات ايران ، خاصه ادبيات داستاني به خارج از كشور راه يافته و به دست مخاطبان و ادب دوستان غير ايراني رسيده است ، اما اين مسئله بايد به نويسندگان معاصر و نسل جديد هم تعميم پيدا كند .

وزيري با تاكيد بر اين كه خواندن مكرر و كسب تجربه و آگاهي به واسطه ي خوانش آثار قوي ادبي مي تواند بهترين شيوه ي ممكن براي دستيابي به تسلط نسبي براي نويسنده شدن قلمداد گردد ، اضافه كرد : واقعيت اين است كه كمتر كسي قادر است با حضور در كلاس داستان نويسي نويسنده شود ، اما در مورد نقد ادبي و شيوه هاي آن ممكن است وضع ، كمي فرق كند .  

کد خبر 146846

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha