به گزارش خبرنگار مهر، تصمیم به نمایش 20 فیلم مستند در حالی اتخاذ شده‌است که این نوع سینما سه سال از حضور در جشنواره فیلم فجر محروم بود و بار نمایش فیلم‌های مستند را جشنواره سینما حقیقت به دوش می کشد. به هر حال تصمیم بر آن شده است که در سی‌امین جشنواره فیلم فجر، سینمای مستند حضور پررنگی به شرط زمان‌بندی بالای 70 دقیقه داشته باشد.
یکی از موضوعات مطرح در بخش در جستجوی حقیقت جشنواره بین‌المللی فیلم فجر نگاه به زندیگ و آثار هنرمندان و اهالی فرهنگ است که از این مجموعه می‌توان به دو مستند از ساخته‌های مانی حقیقی و مصطفی آل احمد اشاره کرد.
مهرجویی کارنامه چهل ساله به کارگردانی مانی حقیقی
"مهرجویی کارنامه چهل ساله" یکی از مستندهایی است که در بخش جستجوی حقیقت جشنواره بین‌المللی فیلم فجر نمایش داده می‌شود. این مستند نگاهی به آثار و زندگی داریوش مهرجویی دارد، به این ترتیب که تعدادی از فیلم‌های مهرجویی در گفتگو با اهالی سینما مورد بررسی قرار می‌گیرد و بخش دیگری از این مستند نگاهی به دوران کودکی، نوجوانی و جوانی داریوش مهرجویی دارد.
مانی حقیقی درباره مستند بلند "مهرجویی کارنامه 40 ساله" گفته است: این مستند از نظر تنوع صحنه‌ها و ریتم جذاب است. معمولا وقتی که در فیلمی به مصاحبه با یک فرد می‌پردازند مخاطب پس از کمی بی‌حوصله می‌شود اما به نظرم در این فیلم این اتفاق نمی افتد.
نویسنده بودن به کارگردانی مصطفی آل‌احمد
این مستند نگاه متفاوت از آنچه تاکنون گفته شده به زندگی و آثار جلال آل‌احمد دارد، چرا که کارگردان این مستند معتقد است که ساخت این فیلم چهره حقیقی‌تری از جلال را ارائه داده است در واقع این مجموعه تلاش کرده تا با کمک دوستان و هنرمندانی که با شخصیت جلال آشنا بودند و از پس اتوبیوگرافی که نویسنده درباره خود نوشته بود، چهره حقیقی‌تری از جلال نشان دهد.
دوبلور ساکت به کارگردانی شاهرخ بحرالعلومی
این مستند پرتره‌ای از"آرشاک غوکاسیان"، یکی از دوبلورهای قدیمی سینمای ایران است مدت زمان این فیلم مستند 75 دقیقه است . این مستند حضور دوباره این دوبلور سینمای ایران پس از 30 سال دوری از وطن و بازگشت به ایران را نشان می‌دهد و قصد دارد که حرفه دوبلور، کاری که به آن عشق می‌ورزد را ادامه دهد. بهرام رادان و حامد بهداد دو بازیگر مطرح سینما در این فیلم هستند که همراه با آرشاک غوکاسیان هستند و در این همراهی زندگی و آثار او را مرور می‌کنند.
ساخت مستندهایی به کارگردانی افراد متفاوت و نگاه به موضوعی واحد یکی دیگر از انواع فیلم هایی است که در نمایش مستندهای جشنواره حضور دارد.
مستند "ستاره‌ها" اثری نود دقیقه‌ای است که 6 کارگردان در شش اپیزود 15 دقیقه‌ای درباره شش شهید از قومیت‌های مختلف ایران فیلم ساخته اند.
روایت نخست از این مجموعه " بدون عکس" نام دارد که به کارگردانی فرهاد ورهرام ساخته شده است این مستند نگاهی به زندگی شهید دوشنبه کولیوند اختصاص دارد. این شهید در زمان جنگ به خدمت سربازی می رود و در جریان جنگ شهید می‌شود و حال اینکه در میان عشایر لرستان، فوت یک نفر به معنی کم شدن قدرت طایفه است.
روایت دوم "خورشید نیمروز" نام دارد که به کارگردانی محمد‌حسین جبلی‌جوان ساخته شده است این مستند درباره شهید "میرقاسم میرحسینی" از شهدای سیستان است.
روایت سوم از این مجموعه " 4/4/67" نام دارد که به کارگردانی پیمان نهان قدرتی ساخته شده است این مستند روایت فرزند شهید "حاج بهرام گل‌آور" است به این ترتیب که صدیقه گل‌آور به دنبال پاسخ سوالی مبنی بر این است که آیا پدر او هنوز زنده است و این سئوال سال ها ذهن و روح او را درگیر کرده است.
روایت چهارم "آیت" نام دارد و مرتضی علی عباس میرزایی کارگردانی این مجموعه را به عهده داشته است این فیلم داستان دو پهلوان در اسلام‌آباد غرب است، به این معنا که افراد بسیاری آقا داریوش و آقا محمود را می‌شناختند و اکنون هم می شناسند. آن ها هر دو، اهل زورخانه و پهلوان و کشتی‌گیر بودند. آقا داریوش قهرمان اولین دوره جام جهان پهلوان تختی بود. آن ها با هم به جنگ رفتند و بچه محل ها هم همراهی‌شان کردند و حالا هر دو شهید شده‌اند و آیت، تنها یادگار آقا داریوش ساکت است.
مستند "آب، آتش، پرواز" روایت پنجم از این مجموعه است که به کارگردانی بابک کلانتری ساخته شده است این فیلم درباره شهید ابراهیم اصغری متولد زنجان است این شهید فارغ التحصیل رشته ادبیات بود و در حال تدریس در مدرسه است که جنگ آغاز می‌شود و او بر اساس احساس وظیفه عازم جبهه می‌شود و در یگان غواصی، به رزم می‌پردازد.
روایت ششم به زندگی مریم فرحانی بهیاری اختصاص داده شده است کارگردان این اثر عباس امینی است، این شهیده در سال 63 در آبادان و ضمن رسیدگی به مجروحان جنگ، در اثر اصابت ترکش خمپاره به شهادت رسیده است.
"کهریزک در چهارنگاه" یکی دیگر از انواع فیلم های مستند در سی امین جشنواره فیلم فجر است - این مستند در چهار بخش به کارگردانی رخشان بنی‌اعتماد، پیروز کلانتری، محسن امیر یوسفی و بهمن کیارستمی مقابل دوربین رفته است . موضوع این مستند بررسی زندگی مددجویان آسایشگاه جدید کهریزک با نگاه این فیلمسازان را به نمایش می‌گذارد.محسن امیر یوسفی تهیه کنندگی این فیلم را برعهده دارد و بایرام فضلی، محمد رضا جهان‌پناه، روزبه رایگا و بهمن کیارستمی تصویربرداری فیلم‌ها را انجام داده‌اند.
مستند زیست محیطی یکی دیگر از انواع مستندهایی است که در این دوره از جشنواره نمایش داده می شود به این ترتیب مستندهای "پلنگ ایرانی"، "البرز"،"زندگی در قلب دنا"،"دیلمان بهشت نیاکان" و "شگفتی غار کتله خور" از فیلم های مستند در این بخش است.
"در جستجوی پلنگ ایرانی" به کارگردانی فتح الله امیری
این مستند اولین قسمت از مجموعه 80 دقیقه‌ای مستند "حیات وحش البرز مرکزی" است . در این مستند گوشه‌هایی از زندگی پلنگ ایرانی از جمله رفتار پلنگ نر در تعیین قلمرو، جستجوی محل مناسب برای زایمان توسط پلنگ ماده و تعقیب مارال ها به تصویر کشیده شده است.
"زندگی در قلب دنا" به کارگردانی فرشاد افشین‌پور
این مستند که معرف حیات وحش دناست بیش از 30 گونه جانوری اعم از پرندگان جوندگان خزندگان و پستانداران زیستگاه بین المللی دنا را به زیبایی تمام به تصویر کشیده است. چهار فصل سال و ترتیب شکل‌گیری طبیعت دنا در این چهار فصل همچنین تغییراتی که با جابجایی فصول در زندگی حیوانات این منطقه رخ می دهد زیبایی و صف ناپذیری به این مستند بخشیده است.
"دیلمان بهشت نیاکان" به کارگردانی فرهاد مهران‌فر
ساختاری از مستند محض و روایتی دارد و درباره دیلمان است. این منطقه در دره سپید رود است که از گذشته‌های دور دروازه و محل آمد و شد اقوام مختلفی بوده که هر یک میراثی از خود بر جای گذاشته‌اند این منطقه گیلان را به دو بخش شرقی و غربی تقسیم می‌کند و از میراث پربهای آن جام مارلیک است.
"شگفتی غار کتله خور"به کارگردانی حسن دهقانی کمارجی
این مستند غار کلته خور را مورد بررسی قرار می دهد به این معنا که قدمت این غار آهکی به 120 میلیون سال می رسد این مستند چگونگی شکل گیری علمی قندیل های این غار و افسانه های محلی و بومی که در ارتباط با این غار وجود دارد و تاریخ کشف، طبقات و فسیل حیوانات دوره چهارم نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد.
"خلیح فارس" به کارگردانی ارد عطارپور
مستندی است که نگاه دقیقی به هویت خلیج فارس دارد، کارگردان این مستند بحث اصالت نام "خلیج فارس" را مطرح کرده است و به گفته کارگردان این مجموعه انگیزه اصلی او از ساخت این فیلم در درجه نخست حفظ هویت نام خلیج فارس بوده است و در درجه دوم پتانسیل موجود این خلیج برای ساخت فیلمی مستند بود.
"البرز" به کارگردانی منوچهر طیاب
نگاهی به مسائل زیست محیطی البرز نشینان و فرهنگ قومی زندگی در رشته کوه البرز دارد.
"کرمان چهار سوق تجاری" به کارگردانی حسن بابایی
یکی دیگر از مستندهایی زیست محیطی و تاریخ نگارانه است که به قدمت شهر کرمان و آداب زندگی در این شهر اشاره دارد. بررسی مبارزات افراد و گروههای درگیر جنگ و بررسی رشادت و ایثار هریک از آنها یکی دیگر از بخش های مستند در سی امین دوره جشنواره فیلم فجر است که با عنوان بیداری اسلامی در این بخش مطرح است.
بهترین مجسمه دنیا به کارگردانی احمد حبیب‌زاده
داستان شهید دریا قلی سورانی است ماجرای این فیلم از اشغال خرمشهر آغاز می شود زمانی که صدام به خرمشهر حمله کرد و تصمیم گرفت برای تسلط کامل بر اروندرود، آبادان را نیز به اشغال خود درآورد؛ شهید "دریاقلی سورانی" در منطقه کوی ذوالفقاریه آبادان زندگی می‌کرد و متوجه حضور عراقی‌ها در بهمن‌شیر و ورود به آبادان شد؛ وی در طول مسیری که برای رسیدن به سپاه آبادان طی می‌کرد، به مساجد اطلاع می‌داد تا اعلام کنند بعثی‌ها وارد کوی ذوالفقاریه شدند. این شهید پس از رسیدن به سپاه آبادان به "حسن بنادری" مسئول عملیات این سپاه موضوع را اطلاع داد.
بانوی مبارز ساخته پناه‌برخدا رضایی
مستندی از زندگی و فعالیت‌های انقلابی بانو مرضیه حدیدچی (دباغ) است، به این ترتیب که این مستند گزارش و ثبت خاطره های مرضیه حدیدچی است. کارگردان این مستند در توضیحاتی این فیلم مستند چنین ارائه کرده است که سوژه فیلم چهارچوب ساخت فیلم را برایمان تعریف کرد از همین رو صحبت‌های ایشان و خاطره گویی‌هایی که داشتند ما را بر آن داشت که سراغ مستند گزارشی برویم و دکوپاژها، طراحی‌ها و حتی استفاده از تصاویر آرشیوی نیز با توجه به این مسئله اتفاق افتاد. با وجود اعتقاد به این واقعیت که هر فیلم‌سازی دارای نگاه و ایدئولوژی است، این بار نگاه من همخوان با مسیری که سوژه معین می‌کرد در پرداخت به موضوع تأثیر گذار بود.
"کریم" نام مستندی به کارگردانی محسن برمهانی
این فیلم مستندی بلند درباره زندگی یک جوان در کشور تونس است که دغدغه های زندگی روزمره این جوان و مسائل و مشکلات که با خانواده خود و همسر محجبه خود دارد را نشان می دهد و درعین حال نیم نگاهی به حوادث و اتفاق هایی که در زمان انقلاب تونس رخ داده است ،دارد.
"1559" به کارگردانی محمدرضا ابولحسنی
از تولیدات مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی است که با مشارکت "احسان رجبی" تهیه شده است، این فیلم درباره چگونگی ترور "رفیق حریری"نخست وزیر لبنان و حوادث سیاسی- اجتماعی پس از آن در کشور لبنان و منطقه خاورمیانه است.
از دیگر مستندهای حاضر در سی‌امین جشنواره فیلم فجر مستند "میراث آلبرتا" به کارگردانی حسین شمقدری است که در خصوص مهاجرت نخبگان تولید شده است.
"وقتی ابرها پایین میآیند" به کارگردانی معین کریم الدینی هم فیلمی درباره آیین عاشورا در روستای سنگی قابل سکونت در هند است.
آینه‌های غبار گرفته به کارگردانی رهبر قنبری یکی از تولیدات این مرکز است. این فیلم 84 دقیقه ای به بررسی چگونگی شکل گیری روزنامه های فارسی زبان در ایران می پردازد. در واقع حضور روزنامه های فارسی زبان را از زمان میرزا صالح شیرازی که روزنامه های دهه 40 و 50 را بررسی می کند، سیر حوادث حاکم بر روزنامه‌نگاری، تکوین قوانین مطبوعات، کشتار روزنامه نگاران و در نهایت مسیر آزادی بخشی و تنویر افکار عمومی در طول حیات مطبوعات در ایران از دیگر مباحثی است که در این مستند مطرح شده است.
نظر شما