به گزارش خبرنگار مهر، معمولاً در ماه محرم همه شبکه‌های مختلف سازمان صدا و سیما قاب محرم به خود می‌گیرند و هر کدام بنا به وسع و توانایی خود سعی می‌کنند تا در انتقال پیام و فلسفه عاشورا به مخاطبان تلویزیون سهمی داشته باشند و البته در این میان برخی برنامه‌ها به سبب نگاه درست به این مقوله تبدیل به برنامه مناسب می‌شوند.
هر سال یکی از مجموعه‌های تلویزیونی که خاص این ایام تولید شده‌اند، عنوان یک مجموعه پر مخاطب را به خود اختصاص می‌دهند، اما روی دیگر برنامه‌هایی هستند که بدون هیچ گونه تبلیغات و بزرگنمایی رسانه‌ای تنها در راستای وظیفه اصلی خود که همان انتقال صحیح پیام و فلسفه عاشورا گام برمی‌دارند، قرار می‌گیرند و گاهی تماشای این چنین برنامه‌هایی چنان ذوقی در مخاطب ایجاد می‌کند که برنامه‌های ضعیف و موضوع‌های تکراری مجموعه‌های مناسبتی سیما به فراموشی سپرده می‌شود.
اما یکی از همین اتفاقات مهم در شبکه‌ای رخ داد که شاید هیچ مخاطبی انتظار چندانی از آن نداشته باشد. شبکه آموزش در این ایام در اقدامی تحسین برانگیز برنامه‌ای را روی آنتن برد که هم در راستای سیاست‌گذاری کلان این شبکه که همان آموزش غیرمسقتیم به مخاطبان بود و هم در راستای ارائه مطالبی مفید و قابل تامل در خصوص فلسفه عاشورا و قیام امام حسین (ع) که اساس ساخت برنامه در این ایام است، به همین دلیل می‌توان ادعا کرد که پخش برنامه "مقتل خوانی" از شبکه آموزش یکی از اقدامات خوب رسانه ملی در محرم سال 90 بود.
راویان حادثه کربلا 3 گروه هستند؛ گروه اول خود خانواده امام حسین(ع) هستند که حضرت، آنها را همراه خود به کربلا برد تا بعدها و در آن دوره خفقان، ماجرا را به گوش دیگران برسانند. از میان اهل بیت(ع)، امام سجاد(ع) بیشتر از دیگران در این باره روشنگری کردند.
گروه دوم از راویان عاشورا، خود دشمنان بودهاند. وقتی که ابن زیاد میخواسته به لشکریانش جایزه بدهد، هر کسی اعلام می‌کرده من چه کار کردم و چه کسی را کشتم؛ در قیام مختار، وقتی نوبت انتقام از قاتلان شهدای کربلا شده، دوباره این حرفها تکرار شد. یکی دو نفر از راویان هم کسانی هستند که در آن روز در زمره دشمنان امام حسین(ع) بودند و بعداً توبه کردند و برای جبران، ماجرا را این طرف و آن طرف نقل میکردند.
گروه سوم از منابع کتابهای مقتل هم آن دسته از شیعیان و دوستداران امام حسین(ع) هستند که نتوانستند در روز عاشورا امام را همراهی کنند. یکی از این افراد، اصبغ بن نباته بود؛ او یکی از اصحاب خاص امام علی(ع) بود که در صفین برای امام جنگید و در آخرین لحظات عمر امام(ع) هم بر بالین او بود.
او در زمان عاشورا، در زندان به سر می برد. اولین مقتل را همین اصبغ بن نباته (درگذشت 64 ق) نوشت اما امروز که هیچکدام از این سه دسته در دسترس نیستند و از طرف دیگر هم کتابهای مقتل آنقدر زیاد شده است که در برخی از آنها تحریف صورت گرفته، لذا رسانه ملی محل مناسبی است تا اصول و شیوه‌های درست و علمی مقتل خوانی بار دیگر مورد بازنگری قرار گیرد.
مقتل در لغت به معنای قتلگاه و محل کشتن است، اما در اصطلاح به کتاب‌هایی گفته می‌شود که به شرح حادثه خونین کربلا و شهادت بزرگان پرداختهاند و مقتل خوانی، خواندن از روی کتابهای مقتل است، کاری که قبلاً به جای مداحی صورت میگرفت و در سال‌های اخیر به سبب محتوای برخی از مداحی‌ها انتقادات بسیاری از سوی علما و بزرگان حوزه به هیئت‌های مذهبی وارد شده بود.
شاید همین موضع‌گیری بود که مدیران شبکه آموزش را بر آن داشت تا براساس سیاست‌گذاری کلان خود نسبت به تولید برنامه "مقتل خوانی" اقدام کنند. برنامه‌ای که با نگاهی علمی و کارشناسی به شکل صحیح خواندن مقتل در ایام محرم از شبکه آموزش روی آنتن رفت.
مهمترین مسئله‌ای که در برنامه "مقتل خوانی" به چشم آمد توجه نشان دادن به موضوع و اصل پژوهش بود، امری که به نظر می‌رسد سازندگان این برنامه از مدت‌ها قبل بر روی آن متمرکز شده‌اند تا حاصل ساخت ویژه برنامه‌ای با نگاهی علمی و جامع به موضوع مقتل خوانی باشد.
از سوی دیگر همانطور که در این مطلب اشاره شد مقتل‌خوانی در دهه‌های اخیر با تحریفات زیادی همراه بوده است و به همین دلیل همچنین با توجه به تحریفاتی که دراین حوزه در زمینه روضه وجود داشته، توجه بیشتری به تاکید علما برحقیقت مسائل مربوط به سید الشهدا (ع) در میان مردم شد که این موضوع نیز در جای خود قابل تامل است.
در کلام آخر می‌توان نتیجه گرفت که هدف از تولید این برنامه نگاهی درست به موضوع وقایع عاشورا به لحاظ استراتژی، شکل خواندن صحیح مقتل به صورت شفاف از روی مقاتل مختلف و درنهایت نگاهی کارشناسی و علمی به این مسئله از دلایل تهیه و تولید این برنامه تلویزیونی بود که شبکه آموزش در این زمینه با تولید و پخش ویژه برنامه "مقتل خوانی" توانست عملکرد قابل قبولی در ماه محرم امسال داشته باشد.
---------------
فاطمه عودباشی
نظر شما