فلسفه علم به مفهوم اجتماعی پیشرفت علم توجه ندارد

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب "ریاضیات و تحقیقات علمی" اثر کریستوفر پینکاک به تازگی از سوی انتشارات دانشگاه آکسفورد منتشر شده است.

ریاضیات نقش مهمی در بیشتر علوم عصر ما دارد و همزمان با پیشرفت ریاضیات شاهد پیشرفت در علوم نیز بوده‌ایم. اما این موضوع و اهمیت جایگاه ریاضیات در علوم و نسبت آن با علوم مورد توافق همه فیلسوفان نیست. نویسنده در این اثر بر آن است تا این پرسش دائمی را با شیوه‌ای جدید پاسخ گوید.

دکتر کریستوفر پینکاک استاد کامل فلسفه دانشگاه میسوری آمریکا در مورد این کتاب و فرضیه خود در آن به خبرنگار مهر گفت: در ابتدا باید به این نکته توجه داشت با وجود اینکه پیشرفت علم و دانش امری انکارناپذیر است ولی ماهیت این پیشرفت امری مبهم است.

وی افزود: برای اینکه بتوان ویژگیهای ماهوی پیشرفت علوم را مشخص کرد باید این موضوع را مشخص کرد که علوم به نمایاندن جهان فیزیکی می‌پردازند.

پینکاک تصریح کرد: بر این اساس و با این زاویه دید، می‌توان پیشرفت علوم را تعریف کرد. باید توجه داشت که با این شکل طبیعی رئالیسم علمی مخالفتهایی صورت گرفته و انتقاداتی به آن شده است.

مؤلف "ریاضیات و تحقیقات علمی" در ادامه یادآور شد: بسیاری از نظریه‌پردازان جامعه شناسی علم و تاریخ علم، بحث رئالیستهای علمی در خصوص پیشرفت علوم را قبول ندارند.

وی تصریح کرد: در واقع این اندیشمندان معتقد هستند که آنچه توسط علوم نمایان است و ارائه می‌شود نمی‌تواند ملاک پیشرفت علوم باشد.

استاد فلسفه دانشگاه میسوری آمریکا در ادامه افزود: در واقع این پیشرفت باید توسط جماعت عالمان و آگاهان علم تعریف شود و آنها باید در مورد پیشرفت علم توافق داشته باشند. در واقع سؤال مهم مطرح شده توسط جامعه شناسان و مورخان علم این است که چگونه نمودی از علم توسط جامعه علمی مورد پذیرش قرار می‌‎گیرد.

مؤلف "ریاضیات و تحقیقات علمی" یادآور شد: توافقی که عالمان یک علم در مورد مفهوم پیشرفت در یک علم خاص حاصل می‌کنند با عنوان "مفهوم اجتماعی" پیشرفت علم خوانده می‌شود. در فلسفه علم مفهوم اجتماعی پیشرفت علم به طور وسیعی مورد غفلت قرار گرفته و هر آنچه توسط خود علم ارائه شده به عنوان پیشرفت علم ملاک بوده است.