به گزارش خبرنگار مهر، مظلومیت فرهنگ و هنر در شهرستان ورامین حدیثی تکراری است که همچنان ادامه دارد و اوج این مظلومیت، دوشنبه سوم مردادماه نمایان شد که در سکوت کامل خبری و رسانه ای، یکی از سه فرهنگسرای این شهرستان به یکی از نهادهای انتظامی هبه شد.
فرهنگسرای ارشاد ورامین که در سال 1382 و در فاز اول، با هزینه ای بالغ بر 80 تا 120 میلیون تومان در حوالی میدان ولیعصر(عج) افتتاح شد و حدود دو سال بعد، فاز دوم آن نیز به بهره برداری رسید، تنها فرهنگسرای جدید الاحداث و آبرومند شهرستان ورامین و شهرستان تازه تأسیس و منفک شده پیشوا بود.
در سالهایی که طرح اولیه احداث این فرهنگسرا رونمایی شد، عمده اشکالی که به آن گرفته می شد، این بود که محل احداث آن، دور از دسترس مردم و با توجه به بیابانی که اطراف آن وجود داشت، پرت و خلوت و اضطراب آور بود؛ در سالهای اخیر و پس از افتتاح فاز دوم فرهنگسرای ارشاد، این مکان فرهنگی به کانون شهید آوینی واگذار شد تا فعالیتهای فرهنگی آن در دوران رئیس سابق اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان ورامین، شکل بگیرد.
دوری راه، نبود امکانات کافی از قبیل گاز، برق و عدم امنیت کافی باعث شد تا خیلی زود، علاقه مندان به فرهنگ و هنر و همچنین مسئولان کانون شهید آوینی از حضور در این فرهنگسرا گریزان شوند؛ نداشتن راه دسترسی مناسب که باید توسط شهرداری ورامین ساماندهی می شد و عدم اضافه کردن امکانات رفاهی و ... برای فرهنگسرای بزرگ و قابل قبول در این منطقه، باعث شد تا چشم تیزبین برخی دستگاهها و نهادها، معطوف به تسخیر این مکان فرهنگی باشد.
مشکلات امنیتی پرت و خلوت بودن و عدم وجود راه دسترسی مناسب این فرهنگسرا به شهر ورامین نیز از جمله مشکلاتی بود که باعث شد تا در اقدامی غیر فرهنگی، ماجرای هبه این فرهنگسرا شکل بگیرد.
مدیرکل سابق واگذار کرد، رئیس ارشاد ورامین مخالفت کرد
تفاهمنامه ای میان مدیرکل سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران و فرماندار شهرستان ورامین امضا شد که در آن تفاهمنامه، این فرهنگسرای متروکه به مدت یک سال به یکی از معاونتهای فرماندهی انتظامی شرق استان تهران که به تازگی در شهرستان ورامین مستقر شده، واگذار شود.
در این میان، رئیس وقت اداره ارشاد ورامین و پیشوا که مخالف جدی این واگذاری بوده، به شدت در مقابل این تفاهمنامه مقاومت کرد و حتی وقتی فرماندار شهرستان از وی خواست تا کلید فرهنگسرا را در اختیارش قرار دهد، مقاومت کرده و تلفن همراهش را به روی تماسهای فرماندار مسدود کرد.
در نهایت، فرماندار ورامین، روز دوشنبه سوم مردادماه 1390 در محل اداره ارشاد ورامین حضور یافت و باز هم با مقاومت رئیس ارشاد مواجه شد که در نهایت، منصوری معاون استاندار و فرماندار ویژه شهرستان ورامین مجبور به تماس تلفنی با اسماعیلی طبا مدیر کل وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران شد.
پایان تماس تلفنی فرماندار ورامین و مدیر کل ارشاد استان، به فاجعه ای فرهنگی تبدیل شده و علیرغم مخالفتهای رئیس اداره ارشاد ورامین و اهالی فرهنگ و هنر – که بعد از امضای تفاهمنامه و واگذاری فرهنگسرای ارشاد به نیروی انتظامی متوجه ماجرا شده اند – سرانه فرهنگی شهرستان ورامین کمتر و فاجعه بارتر از گذشته شد.
هنوز درد تعطیلی سینما قدس ورامین درمان نشده بود
این اقدام سئوال برانگیز و غیر فرهنگی مدیر عالی اجرایی شهرستان ورامین در حالی بود که هنوز سه ماه از تعطیلی تنها سینمای جنوب شرق استان تهران که در برگیرنده حدود یک میلیون نفر جمعیت این مناطق است، نمی گذشت.
بهانه عدم توان بهره برداری فرهنگسرای ارشاد ورامین دستاویز واگذاری این مکان فرهنگی به نیروی انتظامی شد، به راحتی قابل حل شدن بود و فرماندار ویژه ورامین نمی توانست مانند تعطیلی سینما قدس ورامین، موضعی انفعالی داشته باشد.
در شهرستانهای ورامین و پیشوا که کمبود سرانه های فرهنگی بیداد می کند، لبخندهای بی تفاوتی مسئولان عالی اجرایی و فرهنگی شهرستان ورامین نسبت به تعطیلی تنها سینمای ورامین که از پیشوا، پاکدشت و حتی گرمسار – در استان سمنان – نیز مشتری داشت، داغ دل فرهنگ دوستان را تازه کرد.
در این میان، بهانه ای مانند شخصی بودن سینما و رأی دادگاه به نفع آن شخص به میان کشیده شد تا مسئولان فرهنگی و اجرایی شهرستان از زیر بار این حقارت، شانه خالی کنند.
اما در خصوص فرهنگسرای ارشاد، قضیه بسیار متفاوت است؛ مگر می شود در روزهایی که دولت خدمتگزار بر لزوم فعالیتهای فرهنگی تأکید دارد و حتی دور سوم سفرهای استانی را با همین رویکرد دنبال کرده و شهرستانهای ورامین و پیشوا از نداشتن کمترین امکانات فرهنگی رنج می برند، به همین راحتی از یک فرهنگسرای دو طبقه حدود 1600 مترمربعی، با یک سالن آمفی تئاتر90 نفره گذشت؟
شرط فرماندار برای عدم واگذاری فرهنگسرا به نیروی انتظامی
نکته مهمی که آن زمان مطرح شد، این بود که فرماندار ویژه شهرستان ورامین وقتی با مخالفت و مقاومت رئیس اداره ارشاد برای واگذاری فرهنگسرا به نیروی انتظامی یا هر نهاد و ارگان دیگری روبرو شد، پیشنهاد جالبی به این رئیس جوان داد؛ منصوری از قرایی خواست که از فرهنگسرایی که با کمبودهای مختلفی روبروست، بهره برداری کند وگرنه آن را واگذار کند و در این میان، "باید" در دستورهای فرماندار، حرف اول را می زد.
این درخواست در حالی بود که خود وی بهتر می دانست که بودجه های فرهنگی شهرستان ورامین کمتر از حد مطلوب بوده و ساماندهی فرهنگسرای ارشاد، به همیاری فرماندار، شهردار و شورای اسلامی شهر ورامین و حتی مسئولان عالیرتبه استان تهران نیاز داشت.
اگر چه فرماندار ویژه ورامین به رئیس ارشاد گفته بود که در صورت امکان بهره برداری این اداره فرهنگی از فرهنگسرا، آن را به نیروی انتظامی واگذار نمی کند، ولی آیا فرماندار نمی دانست که راه اندازی کامل این فرهنگسرا به بودجه ای حداقل 20 تا 50 میلیون تومانی نیاز دارد و این کار را پلیس راهور نیروی انتظامی شرق استان تهران با حدود 50 میلیون تومان، پس از واگذاری انجام داد؟!
در ایامی که اداره ارشاد ورامین با مشکلات مالی دست و پنجه نرم می کند، مدیر کل ارشاد استان نمی توانست به جای هبه فرهنگسرای جدید الاحداث منطقه، بودجه ای برای تکمیل و رفع نواقص فرهنگسرا اختصاص دهد تا جوانان و نوجوانان این شهرستان، از وجود یک مکان بزرگ فرهنگی بهره ببرند؟
کیست که نداند " فرهنگ " امری پیشگیرانه است و " امنیت " ایجاد شده توسط نیروی انتظامی و هر نهاد امنیتی دیگر، درمانگرانه؟!
پاسخ تمام این سئوالات این گونه داده شد که به راحتی، مکانی فرهنگی که حدود هشت سال در انزوا و بدون بهره برداری مطلوب بود، هبه شد و اصل صورت مسئله از بین برده شد.
تکرار توجیه غلط هبه فرهنگسرای ارشاد توسط فرماندار ورامین
شامگاه شنبه 26 آذرماه 90 بالاخره فرماندار جوان ورامین 141 روز سکوت در قبال گزارش جامع و دلسوزانه "فرهنگسرای نوساز ورامین هبه شد/ فرهنگ ورامین مظلومتر از گذشته"که هشتم مرداد ماه 90 یعنی فقط پنج روز پس از واگذاری این فرهنگسرا به نیروی انتظامی در خبرگزاری مهر منتشر شد، قفل سکوت سنگینش را شکست و در حالی که اواخر آبان ماه به دلیل تحمیل امضای قرارداد تحویل این مکان فرهنگی به پلیس راهور و عدم تمکین رئیس سابق اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستانهای ورامین و پیشوا، حسین قرایی مجبور به استعفا شد، در برنامه "مجله تئاتر" شبکه چهار سیما به تکرار توجیه غلط هبه فرهنگسرای ارشاد ورامین پرداخت.
گفتگوی کوتاه منصوری با مجری تئاتری این برنامه شامل همان توجیه های غلطی بود که در گزارش هشتم مردادماه خبرگزاری مهر به آنها اشاره شده بود که متن کامل این گفتگو را می خوانید:
فرماندار: در سالهای گذشته با هر استدلالی که بود، این فرهنگسرا در فضایی ساخته شد که سکونت در اطراف آن در حداقل ممکن بود یعنی جمعیت شهری زیادی در اطراف این فرهنگسرا ساکن نبودند و عملاً این مکان فرهنگی در حاشیه شهر قرار گرفته بود، به این ترتیب مورد استقبال مردم واقع نشد و مردم از این مکان فرهنگی استفاده چندانی نمی کردند.
مدتها کش و قوس در حوزه مدیریتی فرهنگسرا بود، گاهی تعطیل می شد و گاهی فعال می شد و نهایتاً در چند سال گذشته این فرهنگسرا به یک کانون تحویل داده شده بود که این کانون توسط یک فرد اداره می شد.
بازهم برنامه هایی با کیفیت مناسب آنجا اجرا نمی شد؛ بعد از گذشت یکی دو سال همین کانون تحویل داده شد و عملاً فرهنگسرا تعطیل شد؛ حدود دو سال یا دو سال و اندی فرهنگسرا تعطیل بود و هیچ بهره برداری مناسبی نبود.
لازمه اداره فرهنگسراها وجود نیروهای متخصص و کارآمد است؛ فرهنگسرا تعطیل شد و کم کم می رفت که این مکان عملاً به یک مخروبه تبدیل شود، شیشه های این مکان شکسته شد و تمام اموال سرمایه ای به سرقت رفت.
مجری: گفتید در فضایی بوده که منطقه مسکونی نبوده و اطرافش مردمی نبودند که مراجعه کنند خب بی دلیل فرهنگسرا بین قرچک و ورامین ساخته نشده است؛ گفتید مخروبه بود، دو تا سه سال توسط کانون شهید آوینی و بسیج هنرمندان فعال بوده و همچنین گروههای نمایش به دلیل اینکه سالن با ظرفیت 200 نفره این فرهنگسرا هنوز تجهیز نشده بود به امکانات نور و صوت، در آنجا تمرینات تئاتری را انجام می دادند و این گونه نبوده که هیچ فعالیتی نشود!
فرماندار: بخشی از اطلاعات شما درست نیست.
مجری: این اطلاعاتی است که آقای حسین قرایی رئیس پیشین اداره ارشاد ورامین در گفتگو با خبرگزاری فارس ارائه داده است.
فرماندار: مصاحبه ایشان را بنده هم خوانده ام اما به این نحو نیست؛ فرهنگسرا در حوزه شهری ورامین واقع شده نه بین قرچک و ورامین(میدان ولیعصر(عج) ورودی شهر ورامین)؛ بیش از دو سال آنجا به طور کامل تعطیل بوده، نه اینکه استفاده می شده یا تمرین تئاتر می شده، کامل تعطیل بوده و تمام اموال و سرمایه اش به سرقت رفته بود، به طوری که محل تجمع اراذل و اوباش شده بود.
مجری: سالنی که تجهیز نشده بود چطور امکاناتش به سرقت رفته بود؟
فرماندار: مجموعه فرهنگسرا در یک مرحله کامل تجهیز شده و استفاده می شده ولی به دلیل مسائلی که عرض کردم کارآیی خودش را از دست داده بود.
مجری: قرار بوده در این سالن طبق برنامه ای که معاونت هنری داشته، سه گروه تئاتری مستقر شوند و بتوانند فعالیت تئاتری داشته باشند که متأسفانه با این اتفاقی که افتاده مشخص نیست که سرانجام گروههای تئاتری در شهرستانهای پیشوا و ورامین چه می شود؟ امید داشتیم که فضای دیگری برای پلیس راهور استفاده می شد و حالا ...
فرماندار: متأسفانه اطلاعاتی که جهت دهی داده شود این مشکلات ایجاد می شود؛ ما در محدوده همین فرهنگسرا دو مکان خالی دیگر داریم که هنوز استفاده نمی شود.
مجری: چرا آن دو فضا به راهور داده نشد؟
دو مکان خالی بلااستفاده دیگر در ورامین داریم!
فرماندار: می توانند عزیزان بیایند و از آن استفاده کنند، هیچ دلیلی ندارد که آنها خالی بماند؛ در یک کیلومتری غرب همین فرهنگسرا، یک فرهنگسرای خالی داریم که یک سال است خالی است و ارشاد باید فکری کند؛ در یک کیلومتری شرق همین فرهنگسرای ارشاد ساختاری داریم که از قبل برای کتابخانه طراحی شده که آن هم متأسفانه خالی است و باید بهره برداری شود.
من احساسم این است که باید درباره اش تأمل شود یعنی حقیقتاً مسائل فرهنگی نباید در پازل سیاسی پیگیری شود؛ چرا این موضوع باید به صورت ویژه پیگیری شود؟
مجری دیگر برنامه: یا سالن ساخته نمی شود یا اگر ساخته می شود آنقدر سوء تدبیر وجود دارد که اصلاً پیگیری نمی کنند که یا مخروبه می شود یا می گویند حالا که کسی هست که استفاده کند، بفروشیم یا هدیه کنیم به اداره و کس دیگر....
چکمه سیاست بر گردن فرهنگ و عدم اجرای کامل مصوبات شورای فرهنگ عمومی
معضلات و کمبودهای فرهنگی شهرستانهای ورامین و پیشوا، در برخی موارد، ریشه در مسائل و فشارهای غیر فرهنگی دارد، که رئیس سابق اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی این دو شهرستان، اشاره های تلویحی به آنها در مراسم تقدیر از خبرنگاران منطقه به مناسبت روز خبرنگار سال جاری داشت و تصریح کرد: خیلی مسائل از جمله فرهنگ با سیاست بازی یکی می شود و این چکمه سیاست به گردن فرهنگ فشار می آورد که خیلی خطرناک است.
وی افزود: بیش از پیش باید به فرهنگ توجه بیشتری شود اما در مقوله فرهنگ، فقط ارشاد نباید پاسخگو باشد؛ در شورای فرهنگ عمومی 20 نفر از ادارات و نهادهای مختلف عضو هستند و همگی در تصمیم گیریهای فرهنگی سهیمند.
عدم اجرای کامل مصوبات شورای فرهنگ عمومی، عدم واکنش یا واکنشهای کمرنگ نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی نسبت به چالشهای فرهنگی شهرستانهای ورامین و پیشوا، عدم تذکرهای وی به مسئولان بالا دستی و عدم پیگیری نماینده مردم در مجلس در مسائلی از قبیل تعطیلی سینما قدس ورامین، هبه فرهنگسرای ارشاد و .... دلیل اصلی بسیاری از این مشکلات است.
کسب مقام اول جشنواره شعر فجر توسط حسین جنتی در سال 88، مقام سوم جشنواره شعر فجر در سال 89 توسط صدیقه مراد زاده، کسب عنوان برترین کارگردان و نمایش خیابانی تئاتر فجر توسط امیرحسین شفیعی و رتبه برترین بازیگر زن تئاتر خیابانی فجر توسط راضیه دهپائینی در سال 89 و دهها عنوان کشوری و استانی توسط هنرمندان شهرستانهای ورامین و پیشوا، تنها نشانه کوچکی از وجود استعدادهای درخشان هنری و فرهنگی در این دو شهرستان است.
در مقابل این استعدادهای درخشان، کمبود اماکن و مراکز فرهنگی و هنری و تعطیلی برخی از این مراکز، عدم اختصاص بودجه کافی به امور فرهنگی شهرستانهای ورامین و پیشوا و عدم توجه جدی مسئولان ارشد مرتبط با این امور، نیازمند بازنگری است.
بازنگری در نوع نگاه مسئولان فرهنگی و حتی غیر فرهنگی ورامین راهگشای"جاده بن بست فرهنگ"
بازنگری در نوع نگاه مسئولان فرهنگی و حتی غیر فرهنگی این دو شهرستان به مسائل فرهنگی و هنری و تکریم فرهیختگان و هنرمندان فعال، محرم دانستن رسانه های گروهی در انعکاس مشکلات و معضلات پیش آمده در امور فرهنگی و هنری، استفاده مدیران و مشورت گرفتن آنها از نخبگان فرهنگ و هنر شهرستان که این روزها کمتر در مجامع مشورتی حضور دارند و ... می تواند راهگشای"جاده بن بست فرهنگ" در این منطقه باشد.
امید می رفت تا خواب چندین ساله برخی مسئولان بی توجه به کمبودهای فرهنگی مردم، به خصوص جوانان و نوجوانان ورامین و پیشوا، به هوشیاری و بیداری تبدیل شود تا دو شهرستانی که مبدأ قیام 15 خرداد 1342 هستند، شاهد پیشرفت فرهنگی بیشتر باشند و کمتر با دیدن و شنیدن مشکلات و معضلات ریز و درشت فرهنگی، به اغما بروند.
انداختن توپ مطالبه فرهنگی هنرمندان، فرهیختگان هنری و فرهنگی و برخی رسانه های گروهی در زمین "سیاست بازی" از سوی فرماندار کم تجربه ورامین، نشان دهنده خواب سنگین وی، شورای فرهنگ عمومی شهرستان ورامین و نماینده ساکت مردم ورامین در مجلس شورای اسلامی است که شامگاه شنبه در برنامه زنده تلویزیونی نمایانتر از گذشته شد تا کم کاریها و کاستیهای مدیریتی و عدم توجه به فرهنگ – که زمینه ساز رشد و پویایی هر جامعه است – در کلام عالیترین مقام اجرایی یک شهرستان فقیر از لحاظ سرانه فرهنگی، رنگ "پشت کردن به هنرمندان و فرهیختگان فرهنگی" بگیرد.
خواب سنگینی که این روزها مردم شهرستان قیام 15 خرداد 1342 نه تنها در زمینه فرهنگی، بلکه در روند رشد اقتصادی و اجتماعی شهرستان ورامین از سوی فرماندار و نماینده مردم در مجلس – که سکوتهایش در قبال تعطیلی سینما، هبه فرهنگسرا، عدم تحقق منطقه ویژه اقتصادی ورامین، عدم تحقق وعده انتخاباتی شهرستان شدن قرچک و... نقل محافل خاص و عام است – به وضوح مشاهده می شود.
شاید استفاده از واژه"جاده بن بست فرهنگ" در مورد این دو شهرستان که سرانه فرهنگی بسیار پایینی دارند، به مذاق عده ای، تلخ باشد ولی واقعیتهای موجود در این شهرستانها و معضلات به وجود آمده در سالهای اخیر، نمی تواند غیر از بن بست و بازگشت مجدد به ابتدای جاده باشد.
.........................................
علیرضا مهدی زاده
نظر شما