سکولاریسم رو به افول است

به گزارش خبرگزاری مهر و به نقل از مرکز خبر حوزه، حجت‌الاسلام‌ علی اکبر رشاد، طی سخنانی در همایش ملی اسلام و سکولاریسم که در تالار شیخ انصاری دانشکده حقوق  دانشگاه تهران برگزار شد، با تشریح ابعاد فکری و معرفتی سکولاریسم اظهارداشت: مفهوم سکولاریسم زمانی رواج اصطلاحی پیدا کرد که معاهده سلب اختیار و خلع ید کلیسا از اموال و اختیارات خود در سال 1648 میلادی به اجرا درآمد و عملا از کلیسا تقدس زدایی شد.

وی افزود: تفکر سکولاریسون، پیشینه تاریخی طولانی داشته و در بازه‌های زمانی با ظهور هر متفکری معنای جدیدی به خود گرفته و در مراتب گوناگون ابعاد آن بروز پیدا کرده است.

وی اضافه کرد: نفی شریعت از ادیان، نفی دستورات و آموزه‌های دینی و عدم اعتقاد به پیوند و رابطه عمیق بین دین، اخلاق و جوامع بشری است که از این رهگذر، چارچوب مناسبی برای تشکیل دولت‌های سکولار به وجود می آید که البته با توجه به منشا و مبنای تاریخی سکولاریسم این امر اثبات شده است.

رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی مبدأ و منشاء رونق تفکر سکولاریسم را در 23 قرن پیش و دوران حکمت یونانی عنوان کرد و ابراز داشت: سکولاریسم به دوره رونق حکمت یونانی بر می‌گردد و این مقوله در فلسفه یونانی که بر پایه نظام «علیّ و معلولی» امری بدیهی است بیانگر نقش این فلسفه در ترویج سکولاریسم است.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به دیدگاه فیلسوفان اجتماعی غرب در مقوله سکولاریسم گفت: آنچه امروز از مسیحیت در اختیار ماست که البته واقع امر هم نمی باشد، این است که مسیحیت بی‌شریعت و دنیا گریز است و از دیدگاه فیلسوفان اجتماعی نیز اصولا مسیحیت خود ابزار و سرمایه و امکان پدید آمدن سکولاریسم تلقی شده است چرا که آنچه در انجیل‌های امروزی وجود دارد حاکی از بی‌اعتنایی مسیح به امر دنیوی و آخرت بسنده بودن این پیامبر الهی است.

وی با اشاره به انحراف در مسیر دین و تحکیم سکولاریسم در قرون وسطی اظهار داشت: این انحراف در دوران قرون وسطی روند رو به رشدی داشت که در بازه های زمانی پس از آن تقویت شد به نحوی که  منجر به پایه گذاری تلقی‌های نو در غرب مدرنیته شد.

رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی افزود: پس از دکارت، نظریه کانت، پایه‌های سکولاریسم را استوارتر و عمیق‌تر کرده و ابعاد آن گسترده‌تر شد و پس از آن وارد مرحله جدیدی از سکولاریسم شدیم که امروز جوامع غربی را در بر گرفته است.

وی جامعه غربی امروز را نادم از سکولار و در حال بازگشت از راه رفته خواند و تاکید کرد: پروفسور هابرماس زمانی که در دانشگاه تهران حضور پیدا کرد مدرنیته را آزمونی برای موضع‌گیری‌ها در عصر حاضر معرفی کرد و نگرانی‌ها و دغدغه‌های روشن‌فکران افراطی(سکولارها) و مخالفان کلیسایی را نا محقق خواند و چنین اظهار داشت که دین هرگز از عرصه اجتماع حذف نشده و اهمیت خود را از دست نداده و جوامع «پست سکولار» غربی هم با وجود نوع تفکر سکولاریسم، خود را با حضور دینی در جامعه وفق داده‌اند.

حجت‌الاسلام رشاد در خاتمه، بازگشت غرب از راه رفته خود را به شکست سکولاریسم تعبیر کرد و گفت: در دوره جدید معنای جدیدی از سکولاریسم در غرب عنوان شده و در واقع این بازگشت از مبانی فکری قبلی و حضور دین در جامعه به معنا و مفهوم شکست یا دست کم ندامت از سکولاریسم تلقی می‌شود.