نگهداری حیات وحش در منازل؛ آسیب یا علاقه

به گزارش خبرنگار مهر، چندی پیش رئیس اداره ساماندهی دفتر حفاظت و شکار و صید سازمان محیط زیست از افزایش نگهداری حیوانات وحشی در منازل مسکونی و باغ وحشهای خانگی خبر داد و گفت که نگهداری این حیوانات بدون گرفتن مجوز از سازمان محیط زیست جرم است و قاچاق حیوانات محسوب می شود.

سید مسعود حسینی عنوان کرده بود که در سازمان محیط زیست قوانینی برای نگهداری از حیوانات در منازل مسکونی وجود دارد و اگر اشخاصی متقاضی نگهداری این حیوانات در منازل مسکونی خود باشند، کارشناسان متخصص حیات وحش از طرف سازمان محیط زیست مامور به بازرسی و نظارت بر محل نگهداری این حیوانات هستند.

به گفته وی، افراد متقاضی نگهداری حیوانات، بایستی قدرت نگهداری این حیوانات را از لحاظ محل نگهداری و تامین مخارج تغذیه ای داشته باشند زیرا نگهداری این حیوانات در محل رفت و آمد و زندگی دیگر انسانها نباید باعث بر هم خوردن نظم اجتماعی شود.

حسینی گفته بود که حیواناتی که برای نگهداری از آنها تقاضا وجود دارد نباید در لیست حیوانات در معرض انقراض و یا لیست سایتیس باشند زیرا این کنوانسیونها اجازه نگهداری و تجارت برخی حیوانات را نمی دهد. این حیوانات نباید درنده خو و بیماری مشترک با انسان داشته باشند.

به اعتقاد وی، در عمل بسیاری از افرادی که اقدام به نگهداری حیوانات می کنند اطلاعی از این قانون ندارند و به صورت خصوصی و پنهان ازسازمان محیط زیست اقدام به نگهداری حیوانات می کنند که این کار قاچاق محسوب می شود و در صورتی که محیط زیست مطلع شود این حیوانات را به نفع سازمان مصادره کرده و به نزدیکترین مرکز قانونی نگهداری حیوانات منتقل می کند.

این در حالی است که رئیس سازمان محیط زیست اخیرا و پس از مشاهده تعدادی از حیات وحش در خیابانهای تهران گفته است که سازمان محیط زیست مجوز نگهداری از حیات وحش را به جز باغ وحشها به هیچ کس دیگر نمی دهد .

به گفته محمدجواد محمدی‌زاده قانون صید و شکار تکلیف همه را مشخص کرده است و هرگونه نگهداری، نقل و انتقال و صید و شکار حیوانات وحشی بدون مجوز سازمان حفاظت محیط زیست خلاف قانون است و پیگرد قانونی دارد.

ازسوی دیگر افشین علیزاده، استاد دانشگاه و متخصص حیات وحش با هشدار نسبت به افزایش باغ وحشهای خانگی و تاکید بر اینکه حیوان وحشی در اسارت افسرده می شود، از دارندگان این باغ وحشها خواسته تا دوباره فکر کنند، لزوم نگهداری از حیوانات وحشی در خانه چیست.

این عضو هیئت علمی دانشگاه تهران درباره افزایش نگهداری حیوانات وحشی در منازل مسکونی و افزایش باغ وحشهای خانگی گفته است که اینگونه حیوانات وضعیت خوبی در باغ وحشهای خصوصی اطراف کرج ندارند.

علیزاده به وجود باغ وحشهای خصوصی در اطراف کرج اشاره کرده که حیوانات وحشی از قبیل شیر، کفتار، میمون یا حتی خرس هم در آنها نگهداری می شود و عمدتا هدف از نگهداری آنها تفریح، تکثیر، فروش و دلالی است و تعداد کمی از افراد وجود دارند که از سر علاقه از آنها نگهداری می کنند.

اما سیدمسعود حسینی، رئیس اداره شکار و صید سازمان محیط زیست در پاسخ به اینکه ضرورت نگهداری حیوانات وحشی در منازل مسکونی چیست که سازمان محیط زیست چنین مجوزی صادر می کند گفته است که تمامی این اقدامات ناشی از علاقه ذاتی انسانها به طبیعت و حیات وحش است و احساس مالکیت انسان بر طبیعت و حیات وحش عامل اصلی اقداماتی چون نگهداری خصوصی از حیوانات است.

به گفته وی، بارها دیده شده افرادی با گریه و التماس تقاضای نگهداری حیواناتی مانند مارپیتون، و ایگوانا یا بزمجه استرالیایی، میش کل و بز را به سازمان محیط زیست می دهند که این امر فقط به دلیل علاقه فردی است.

حسینی در پاسخ به اینکه گفته می شود افراد متمول و خاص نظیر بازیگران سینما و فوتبالیستها بیشتر تقاضای نگهداری چنین حیواناتی را دارند نشان دهنده این نیست که این تقاضاها به دلیل چشم و هم چشمی است گفته است که سازمان محیط زیست مجوز نگهداری حیوانات را به کسانی می دهد که توانایی مالی برای تأمین مخارج نگهداری این حیوانات را که قابل توجه است داشته باشند که در میان اقشار مذکور این افراد زیاد هستند ولی به نظر می رسد علایق فردی علت این تقاضاهاست.

وی در پاسخ به اینکه آیا این افراد با نگهداری حیواناتی مانند مار پیتون و ایگوانا آرامشی را که افراد در نگهداری از حیوانات خانگی انتظار دارند به دست می آورند، عنوان داشته است که وقتی تقاضا برای این حیوانات زیاد است حتماً تأثیر مثبتی در روحیه افراد دارد.

علیزاده عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه در تمام دنیا تعاریف خاصی از حیوانات خانگی وجود دارد که فراتر از سگ و گربه نمی رود، گفته است که سگ به دلیل اینکه به طور ذاتی حیوان اجتماعی است قادر به خو گرفتن با جمعیت انسانهاست اما حیوانات خونسرد به دلیل کم هوشی نمی توانند با زندگی انسانها خو بگیرند. سایر حیوانات هم به دلیل عدم تطابق ساعات فعالیتهایشان قادر به زندگی با انسانها نیستند.

وی با اشاره به اینکه حیوانات وحشی در محیط اسارت شادابی و غریزه اصلی خود را از دست می دهند و دچار افسردگی می شوند، هشدار داده است که اگر همان حیوان در اسارت مانده برای ادامه زندگی در طبیعت رها شود، آسیبهای جدی خواهد دید زیرا قادر نیست مانند قبل در طبیعت به شکار بپردازد، پناه پیدا کند و جفت پیدا کند اما اگر موجود تازه متولد شده این حیوانات در طبیعت رها شود به دلیل وجود غریزه اصلی در فرزندان تازه متولد شده می تواند به راحتی مانند همنوعانش زندگی کند.

اما چندی پیش امید محبی، رئیس بیمارستان دامپزشکی تهران نیز نسبت به افزایش روز افزون این امر در کشورهشدار داده بود.

وی حیواناتی مانند سگ، گربه، پرنده، مار، سنجاب، همستر و میمون را از جمله جانوارانی عنوان کرد که این روزها می‌توان در برخی از خانه‌ها یافت. البته به گفته وی سگ و گربه در صدر این حیوانات قرار دارند.

از سوی دیگر علیرضا خلیلیان، مدیرکل پیشین دفتر حفاظت و شکار و صید سازمان محیط زیست، پیش از این اعلام کرده بود که محیط زیست در پارک پردیسان مکانی دارد که در آن جانورانی که توسط اتش نشانی در منازل مسکونی پیدا می‌شوند، پذیرش کند، زیرا در بخشنامه ای که توسط معاونت محیط طبیعی تدوین شده و به تمام استانها نیز ابلاغ شده است جانورانی را که توسط آتش نشانی در مناطق مسکونی زنده گیری می‌شوند تحویل گرفته و تیمارهای لازم را انجام دهند. پس از انجام تیمارها و بررسیهای بهداشتی در صورتی که این جانوران شرایط لازم برای رهاسازی در طبیعت را داشته باشند در زیستگاه خود رها می‌شوند و در غیر این صورت برای نگهداری به باغ وحش تحویل داده خواهند شد.

وی ابا اظهار تاسف از اینکه مجازات قانون صید و شکار بازدارندگی ندارد و میزان مجازات نیز از هزار تا 100 هزار تومان است، گفته است که آخرین اصلاح قانون صید و شکار در سال 76 در مجلس صورت گرفت. بنابراین یکی از دلایل موثر نبودن این قانون و عدم بازدارندگی آن پایین بودن میزان جرایم است ولی در این خصوص امیدواریم با مساعدت مجلس این قانون به روز شود.