جشن برسده :
بنابرنوشته مورخان جشن برسده يا نوسده پنجم بهمن ماه و پنج روزقبل ازجشن سده برگزارمي شد . مورخان دليل برگزاري جشن سده را كه دهم بهمن ماه در ايران باستان برگزار مي شد اتمام كار آفرينش انسان از نسل مشيا و مشيانه دانسته اند . همچنين گفته مي شود اين جشن به دليل باقي ماندن تنها پنجاه روز از سال پير در ميان ايرانيان برپا مي شد .
تشكيل رسته هاي نظامي در ارتش ايران :
درچنين روزي در سال 1815 ميلادي عباس ميرزا وليعهد فتحعلي شاه قاجار، براساس ارتش هاي كشورهاي پيشرفته رسته هاي تخصصي درارتش ايران بوجود آورد وبه اين طريق در جهت تخصصي تر شدن امور نظامي در ايران گام مهمي برداشت . رسته هايي كه امروزه در ارتش وجود دارد از جمله زرهي ، پياده ، آجوداني ، توپخانه ، پدافند ، قضايي و...يادگار دوران عباس ميرزا است .
كناره گيري قوام از قدرت :
درچنين روزي در سال 1301 ه ش احمد قوام السلطنه براي نخستين بارازنخست وزيري كناره گرفت . احمد قوام السلطنه ازخاندان اشرافي كهن ايراني وازبر جسته ترين چهره هاي تاريخ معاصرايران ، بين سالهاي 1300 تا 1331 ه ش پنج باربه نخست وزيري رسيد . وي ازعواملي بود كه به نيروي سوم معتقد بود و برهمين اساس دولت آمريكا را وارد معادلات سياسي ايران كرد . وي با دكترين پراگماتيستي خود بر موازنه مثبت تاكيد مي كرد و معتقد بود كه ايران مي تواند و بايد به يكي از مهمترين پايگاه هاي راهبردي و حافظ منافع آمريكا در خاورميانه تبديل گردد .احمد قوم حزب دموكرات ايران را در هشتم تير 1325 ه ش تشكيل داد . در اين حزب بسياري از رجال مملكتي حضور داشتند كه از ميان آنها مي توان به مظفر فيروز، علي اميني، ابوالقاسم اميني، محمدولي فرمانفرما، سردار فاخر حكمت، ملكالشعراي بهار، حسن ارسنجاني... اشاره كرد . هدف اين حزب بازگرداندن آذربايجان به خاك كشور بود. با سقوط كابينه قوام اين حزب نيز منحل شد.
در گذشت وثوق الدوله :
درچنين روزي در سال 1329 ه ش وثوق الدوله ، يكي نخست وزيران خيانت كار ايران درگذشت . ميرزا حسن خان وثوق الدوله فرزند ميرزا ابراهيم معتمدالسلطنه و برادر بزرگ احمد قوام السلطنه بود. وى پس از اتمام تحصيلات مقدماتي خود
و فراگيري زبان هاي فرانسه و انگليسى وارد فعاليت هاي سياسي در دوران مشروطيت شد . وثوق الدوله پس از فتح تهران به عضويت هيات رييسه فاتحان تهران درآمد . وثوق الدوله ، سپهدار اعظم ، سردار اسعد و تقى زاده از جمله اعضاي اين هيات بودند . وثوق الدوله، در سال 1334 ه.ق نخست وزير و وزير امورخارجه شد و در كابينه «عين الدوله» به وزارتفرهنگ تعيين گرديد . وي در سال 1336 براى بار دوم نخستوزير شد و وزارت كشور را نيز عهده دار گرديد . اوپس از مشروطيت يك بار وزير فرهنگ، دوبار وزير دادگسترى، دو باروزير كشور، چهار بار وزير دارايى، هفت بار وزير امور خارجه و دوبارنخست وزير ايران شد . وثوق الدوله در تاريخ ايران به عنوان يك مهره انگليسي شناخته شده است . او با انجام فعاليت هايي عملا راه را براي حضور بيگانه و بويژه انگلستان در ايران باز كرد و ايران را تبديل به مستعمره براي انگلستان نمود . پرسى كاكس (وزير مختار انگليس) دردوازدهم ذىقعده 1337 ه. ق مطابق با مرداد 1298 ه. ش قرار داد ننگين نهم اوت1919 م را با وثوق الدوله نخست وزير وقت منعقد نمود. اين قرارداد شش مادهاى، تمامي منافع انگليسىها را در ايران برآورده مي كرد و به موجب آن دو ركن كشور يعنى ارتش و دارايى تحت نظرمستشاران انگليسى قرار مىگرفت. وثوق الدوله، علاوه برسياستمدارى شعر هم مي سرود و گاهي هم مقالاتي مي نوشت .
نخستين انتخابات رياست جمهوري :
درچنين روزي در سال 1358هجري شمسي نخستين انتخابات رياست جمهوري درتاريخ ايران وپس ازگذشت حدود يكسال از عمر انقلاب شكوهمند اسلامي برگزارشد. بر اثر اين انتخابات ابوالحسن بني صدربه قدرت رسيد . بنابراسناد تاريخي يكصد و نه نفر داوطلب شركت در انتخابات رياست جمهوري براي احراز پست رياست جمهوري شدند . بني صدر در مقابل نزديكترين رقيب خود دريا دار احمد مدني استاندار پيشين خوزستان كه پانزده در صد آراء را به دست آورد ه بود ، هفتاد و شش در صد آراء ( بيش از 12 ميليون راي ) را به خود اختصاص داد . بني صدر كه انديشه هاي آمريكايي داشت در اندك مدتي چهره اصلي خود را نشان داد و در ماجرايي پس از خيانت به كشور در زمان جنگ ، با چهره مبدل به خارج از ايران گريخت . از نكات جالب اين انتخابات از گردونه رقابت خارج شدن جلال الدين فارسي بود . زيرا طبق اسناد موجود وي افغاني الاصل بود ه وبر اساس قانون اساسي جمهوري اسلامي كساني مي توانند نامزد براي پست رياست جمهوري شوند كه اصالت ايراني داشته باشند. اين واقعه هنگام اوج تبليغات نامزد ها اتفاق افتاد و امام خميني رهبركبير انقلاب وبنيانگذار جمهوري اسلامي با كنار گذاشتن وي بر اساس قانون اساسي موافقت كرد. جلال الدين فارسي از سوي حزب جمهوري اسلامي معرفي و حمايت مي شد . اين حزب آن هنگام در اوج قدرت ودر همان حال مخالف سخت بني صدر بود . پس از اين ماجرا ، حزب جمهوري اسلامي ، دكتر حسن حبيبي را معرفي كرد كه راي نياورد در حالي كه فارسي در جامعه فردي شناخته شده تري بود و امكان رقابت جدي تري با ديگران به ويژه با بني صدر داشت.
در گذشت آيت الله ميرزا محمد تقى شيرازى ( ميرزاي دوم ) :
آيت الله ميرزا محمد تقي شيرازي در چنين روزي در سال 1338 هـ ق ديده از جهان فروبست . ميرزا محمد تقي در سال 1258 ه ق در شيراز به دنيا آمد . پدرش ميرزا محبعلي شيرازي نام داشت . ميرزا محمد تقي پس از طي تحصيلات مقدماتي در حوزه هاي مختلف علوم ديني وتلمذ نزد علماي گران قدري چون آيت الله فشاركي اصفهاني ، در مكتب علمي ميرازي بزرگ شركت كرد و خوشه هاي فراوان از خرمن معرفت آن علم بزرگوار چيد . ايشان اما پس از طي در جات مختلف علمي پس از رحلت آيت اله سيد محمد كاظم يزدي به درجه مرجعيت شيعيان جهان نايل آمد . در محضر علمي آن فقيه فرزانه علماي بزرگي چون شيخ آقا بزرگ تهراني ، آيت اله شيخ عبد الكريم حائري ، آيت الله شيخ محمد جواد بلاغي نجفي ، آيت الله حاج آقا حسين طباطبايي قمي ، سيد جمال الدين موسوي گلپايگاني ، آيت اله شيخ محمد كاظم شيرازي ، آيت الله شيخ محمد علي شاه آبادي و آيت الله سيد شهاب الدين مرعشي نجفي كسب معرفت كرد ند .ا ز ايشان آثار چندي به جاي مانده اسنت كه از ميان آنها مي توان به شرح مكاسب شيخ مرتضى انصارى ، حاشيه اي بر فراد الاصول شيخ انصاري ، شرح منظومه الارجوزه رضائيه ، القصائد الفاخره في مدح العترة الطاهره ، حاشيه بر عروه الوثقي ، ذخيره العباد ليوم المعاد و رساله عمليه اشاره كرد . ايشان در طول زندگي با بركت خويش علاوه بر نشر معارف حقه اسلامي هيچگاه از حوزه فعاليت هاي سياسي و اجتماعي عقب ننشستند و همواره با مظاهرا استعمار به مبارزه بر خاستند . از جمله مبارزات ايشان را مي توان در دوران اشغال عراق به دست نيروهاي اجنبي انگليسي دانست كه ايشان با صدور فتاوي ضد استعماري ، رهبري انقلاب بزرگ ملت مسلمان عراق را درانقلاب سال 1920 برعهده داشت . مـرحوم شيخ آقا بزرگ تهرانى ازشاگردان برجسته يشان در كتاب نقبا البشر درباره شخصيت ميرزاى دوم ومبارزات ايشان چنين مى نويسد: ميرزا محمد تقى حائرى شيرازى ، پيشواى انقلاب عراق و نخستين برافروزنده شعله آن شورش و جنبش ، از بزرگترين عالمان و مجتهدان عصر خود بود. او يكى از مشهورترين چهره هاى شناخته شـده در علم و تقوى و غيرت و شهامت دينى بود ، چنانكه خود او برايم تعريف كرد ، در شيراز زاده شده و در كربلا پرورش يافته است ، در همان خاك پاك مقدمات علوم اسلامى را فرا گرفته است تـا در فـضـل ودانـش به رتبه اى رسيده كه شايسته رسيدن به چنان مقام و موقعيتى بود. آن گاه بـادوسـت و مـصـاحـب و هم مباحثه خود سيد محمد فشاركى اصفهانى همراه نخستين دسته از مـهـاجران به سامرا رفت و به محضر درس ميرزاى شيرازى (ره ) پيوست و سپس در شمار برترين شاگردان حوزه درسى ميرزاى اول درآمد. وى به زودى يكى از اركان بحق تحقيق اين حوزه شد بـه حـدى كـه در دوران زندگى خود استاد ارجمند ، جمعى از شاگردان فاضل و مبرز استاد ، به محضر درس و بحث او روى مى آوردند اين روش ادامه داشت تا آن كه استاد بزرگوار درگذشت و ميرزا محمد تقى شيرازى به خاطرشايستگى و فضل و دانش و برازندگى خود ، به جانشينى وى تعيين شد و مرجع تقليدشيعيان گرديد. از آن روز بـود كـه وى وظـيـفـه سنگين و مسئوليت تعهد شگرف خود را با انجام تكاليف سنگين مـرجـعيت و رهبرى عالم تشيع در نهايت ايمان و شجاعت انجام داد ودر همين مسير و جهت به رهبرى قيام , صدور فتواهاى انقلابى و درس گفتن وتربيت دانش پژوهان پرداخت. مردان بزرگى را پـرورش داد كـه هر كدام در تاريخ مبارزات و مجاهدات اسلامى نقطه عطفى به شمار مى روند .(نقبا البشر, ج 1 , ص 261)
آن عالم رباني پس از عمري مجاهدت در راه حق سرانجام در سيزدهم ذى حـجـه سـال 1338 هجرى قمرى , در 68 سالگى , درشهر نجف درگذشت .
در گذشت شيخ آقا بزرگ تهراني :
شيخ آقا بزرگ تهراني عالم بزرگ جهان تشيع در چنين روزي در سال 1348 ه ق به ديار باقي شتافت . وي در ريبع الاول سال 1293 هجري قمري در تهران به دنيا آمد . ايشان در مدرسه فخريه تهران و مدرسه پامنار به فراگيري دروس سطح مشغول شد . شيخ آقا بزرگ تهراني دراين مرحله و در مرحله دروس عالي تر حوزوي از استادان بزرگي چون شيخ محمد حسين خراساني ، شيخ محمد باقر تهراني ، شيخ زين العابدين محلاتي ، ميرزا محمود قمي، سيد حسن استر آبادي، شيخ عباس نهاوندي ، محد ث نوري ، شريعت اصفهاني، آيت الله سيد محمد كاظم يزدي ، آخوند خراساني و آيت الله محمد تقي شيرازي بهره هاي فروان برد . ايشان پس از آن ازطرف بسياري از بزرگان وقت اجازه روايت در يافت كرد. آن عا لم فرزانه دست به تربيت شاگردان بسياري زد كه از ميان آنها مي توان به سيد احمد حسيني اشكوري، استاد سيد مرتضي نجومي، سيد محمد حسن طالقاني، سيد محمد صادق بحر العلوم، مولانا رضا حسين خان رشيدي ترابي، سيد محمد محسن نقوي، شهيد محراب سيد محمد علي قاضي طباطبايي و...اشاره كرد . از آن شيخ فقيد آثار بسياري به جاي مانده است كه از ميان آنها مي توان به الذريعه الي تصانيف الشيعه، در 29 جلد ، طبقات اعلام الشيعه، احياء الدائر من القرن العاشر، الانوار الساطعه فى المائة السابعه، الثقات العيون فى سادس القرون، حقايق الراهنه فى المائة الثامنه، الروضة النضره فى علماء الماة الحادية عشرة، الكرام البرره فى القرن الثالث بعد العشره ، الكواكب المنتشره فى القرن الثانى بعد العشره، المشيخه (الاسنادالمصفى الى آل المصطفى) النابس فى القرن الخامس، نقباء البشر فى القرن الرابع عشر، نقباء البشر، نوابغ الروات فى رابعة المآت و ...اشاره كرد . سرانجام آن عالم رباني در دوازدهم اسفند 1348 ه ش مصادف با سيزدهم ذي حجه 1398 ه ق ديده از جهان فروبست . پيكر مطهرش را در در آستانة كتابخانه عمومي خود شان دفن كردند.
دبير كل در تهران :
در چنين روزي در سال 1335 ه ش داك هامر شولد دبيركل وقت سازمان ملل وارد تهران شد.
فرمان ادامه جنگ :
در چنين روزي در سال 1943 ميلادي هيتلر از سربازان و افسران خود به جد خواست در برابر شوروي مقاومت كنند و در برابر متفقين تسليم نشوند .
نخستين هواپيماي دست ساز :
در چنين روزي در سال 1908 ميلادي ، هانري فارمن مخترع فرانسوي با يك هواپيماي ساخت خود هشت كيلومتر را بر فراز پاريس پرواز كرد . اين فعاليت وي نخستين پرواز بلنددمدت انسان بود .
در گذشت چرچيل :
در چنين روزي در سال 1965 وينستون چرچيل نخست وزير انگلستان در گذشت . وي در نود سالگي در گذشت . او از بزرگترين رجال سياسي انگلستان بود . چرچيل در سي ام نوامبر 1874 ميلادي در انگلستان به دنيا آمد وي پس از طي تحصيلات مقدماتي وارد دانشكده نظام شد و در آنجا به تحصيل پرداخت . چرچيل در جنگ جهاني دوم و در بحراني ترين اوضاع انگلستان در سمت نخست وزيري اين كشور ايفاي وظيفه كرد . وي فردي اديب نيز بود و در دوران زندگي خود آثار چندي به رشته تحرير در آورد و به همين دليل نيز جايزه نوبل ادبي را در سال 1953 ميلادي از آن خود كرد . جنگ رودخانه، مسافرت آفريقايي من، بحران جهان، تاريخ مردم انگليسي زبان، ، معاصران بزرگ، جنگ جهاني دوم، ، پيروزي و تراژدي، بحراني جهاني، تاريخ جنگ جهاني دوم و اتحاد بزرگ و محور سرنوشت از جمله معروف ترين آثار اويند .
حفر نخستين چاه نفت :
درچنين روزي در سال 1860 ميلادي نخستين چاه نفت به دست آدرين لورنتين حفر شد . نخستين چاه در ايالت پنسيلوانياي آمريكا حفر گرديد .
تشكيل كشور روماني :
درچنين روزي در سال 1895 ميلادي با پيوستن ايالات مولداوي و والاكيا به يكديگركشور روماني شكل گرفت . الكساندرا كوزا به حكومت اين دو ايالت رسيد .
معاهده بردا :
درچنين روزي درسال 1667 معاهده " بردا "ميان دو كشورانگلستان و هلند به امضا رسيد . اين معاهده درباره واگذاري مستعمرات هلند به انگلستان بود .
تغيير نام شهر سن پترز بورگ :
درچنين روزي درسال 1924 ميلادي برغم وصيتنامه لنين ، سه روز پس از فوت او ، شهر سن پترز بورگ را به لنينگراد تغيير نام دادند .
تولد پابليوس اي هادريانوس :
درچنين روزي درسال 76 ميلادي چهاردهمين امپراطور روم ديده به جهان گشود . وي بين سالهاي 117 تا 138 ميلادي بر اين كشور حكومت كرد .
تولد پير دو بومارشه :
درچنين روزي در سال 1732 ميلادي بومارشه نمايشنامه نويس فرانسوي به دنيا آمد . " در خت سويل " عنوان مهمترين اثر اوست .
تولد اديت وارتون :
در چنين روزي در سال 1862 ميلادي وارتون نويسنده برجسته آمريكايي متولد شد . "عصر بي گناهي "عنوان مهمترين اثر اوست .
درگذشت كاليگولا :
درچنين روزي در سال 41 ميلادي كاليگولا امپراطور روم اعدام شد . وي بين سالهاي 37 تا 41 ميلادي براين كشور حكومت
مي كرد . وي را يكي از قسي القلب ترين امپراطوران روم دانسته اند .
انتخاب كورونيوس به امپراطوري :
درچنين روزي در سال 1458 ميلادي ماتياس كورونيوس به عنوان پادشاه مجارستان كنوني ( هانگاري ) انتخاب شد .
ساختار مدني در روسيه :
درچنين روزي درسال 1722 ميلادي پطر كبير سيستم مدني و شهري را در كشور روسيه به مرحله اجرا نهاد .
توقف نگارش كتاب كافكا :
درچنين روزي درسال 1913 ميلادي فرانتس كافكا كاربرروي كتاب" آمريكا" را متوقف كرد . اين كتاب هرگز چاپ نشد .
ممنوعيت احزاب غير فاشيستي :
در چنين روزي درسال 1924 ميلادي ديكتاتوري فاشيستي موسوليني هرنوع تحرك سياسي و تشكيل گروه سياسي غير از فاشيسم را ممنوع كرد .
زلزله شديد در شيلي :
در چنين روزي در سال 1939 بر اثر زلزله اي شديد در كشور شيلي بيش از سي هزار نفر جان خود را از دست دادند .
تسخير منطقه نتونو :
در چنين روزي در سال 1944 ميلادي نيروهاي متفقين منطقه نتونو را در ايتاليا به تسخير خويش در آوردند .
نخستين فوزيون :
در چنين روزي در سال 1958ميلادي بر اثر آزمايش هاي مختلف هسته اتم شكافته شد . پس از گرم شدن دو اتم و بالارفتن دماي آن تا صد ميليون در جه سانتيگراد و تركيب دو اتم سبك با يكديگر براي خلق اتم سنگين تر نخستين فوزيون انسان ساز شكل گرفت .
اين عمل هر ثانيه در خورشيد انجام مي پذيرد . در خورشيد اتم هاي هيدروژن پيوند مي خورند و تبديل مي شوند به دوتريوم(ايزوتوپي از آن+يك ذره پوزيترون+ يك ذره نوترينو.) دومين واكنش: تركيب دوتريوم با يك ئيدروژن و تشكيل يك ذره گاما و يك ايزوتوپ هليم سومين واكنش: تركيب دو ايزوتوپ حاصله هليم و تبديل آن به يك اتم هليوم و اتم ئيدروژن .
قيام عليه دو گل :
در چنين روزي در سال 1960 ميلادي مردم الجزاير عليه رييس جمهور فرانسه مارشال دو گل قيام كردند .
دولت اضطراري در اسپانيا :
در چنين روزي در سال 1969 ميلادي ژنرال فرانكو، ديكتاتور اسپانيا ، تشكيل دولت اضطراري را اعلام كرد .
تولد فردريك كبير :
فرد ريك كبير پادشاه پروس در چنين روزي در سال 1712 ميلادي به دنيا آمد .
تولد نيل بوهر :
در چنين روزي نيل بوهر فيزيكدان دانماركي به دنيا آمد . وي در سال 1922 برنده جايزه نوبل دررشته فيزيك شد . او در بيستم نوامبر 1962 در گذشت .
كنفرانس جنگ :
در چنين روزي در سال 1943 ميلادي تئودور روزولت رييس جمهور آمريكا و وينستون چرچيل نخست وزيربريتانيا كنفرانس جنگي را در كازابلانكاي مراكش تشكيل دادند .
نخستين سفينه ژاپن :
در چنين روزي در سال 1976 ميلادي ژاپن نخستين سفينه فضايي خود را به سوي كره ماه فرستاد . بر اين اساس يك ماهواره كوچك در مسير ماه قرار گرفت .
كناره گيري اولكسي از قدرت :
در چنين روزي در سال 1996 ميلادي يوزف ا ولكسي نخست وزير لهستان از قدرت كناره گيري كرد . پيشتر به او اتهام جاسوسي براي شوروي زده شده بود .
تولد كريستيان وولف :
كريستيان فون وولف فيلسوف بزرگ آلماني در چنين روزي در سال 1679 ديده به جهان گشود .
نظر شما