به گزارش خبرگزاری مهر، سیدرضا علوی گفت: این سازمان به منظور معرفی پیشینه و بزرگان محلات قدیمی تبریز، برنامه ساخت فیلم مستند چهار محله از این محلات را در دستور کار دارد.
وی ادامه داد: در مرحله نخست، تلاش شده است فیلم های مستند چهار محله حکم آباد، شنب غازان، سرخاب و امیرخیز تبریز که هر یک نقشی پررنگ در تاریخ معاصر تبریز داشته اند، به کارگردانی نادر ساعی ور از هنرمندان برجسته فیلم و سینما ساخته و تولید شود.
مدیر عامل سازمان فرهنگی هنری شهرداری تبریز همچنین خاطر نشان کرد: در هریک از این مستندات، گوشه ای از تاریخ و فرهنگ این محلات و نیز بزرگان فرهنگی و محلات که در جامعه ایران و تبریز نقشهای مهمی ایفا کرده اند معرفی می شوند.
علوی افزود: فیلم مستند حکم آباد به بررسی تاریخ و مردم محله حکم آباد خواهد پرداخت که در آن تلاش خواهد شد مهمترین ابعاد این محله تاریخی شناخته شود.
وی در تشریح برخی از جزییات تاریخی محله حکم آباد گفت: این محله، در شمالغرب تبریز واقع شده است و با بسیاری از محلات و خیابان های مهم تبریز در ارتباط است، پیشینه این محله بر اساس اقوال تاریخی به قرن 14 میلادی باز می گردد که در آن غازان خان مغول با فتح تبریز، محله شنب غازان را به عنوان مقر حکومتی خود برگزید و مردم این محله را به محلی دیگر کوچاند.
علوی با بیان اینکه مردم محله شنب غازان در "حکماوار" مستقر شدند، افزود: این محله به دلیل داشتن زمین های حاصلخیز مناسب برای کشاورزی توانست باعث رونق کشاورزی در این محله شود و به یکی از نقاط مهم در شریان های اقتصادی تبریز تبدیل شود.
وی اضافه کرد: این محله خواستگاه بسیاری از تحولات و جریانهای مهم تاریخ معاصر بوده است و چهره ای چون شیخ فاضل از علمای مشروطه خواه را در خود جای داده بود که وی برای ریشه کن کردن استبداد و مبارزه عمال استبداد به مبارزه پرداخت، این محله همچنین، یکی از محلات پیشتاز تبریز در عرصه دفاع مقدس بود و نزدیک 200 تن از رزمندگان اسلام از محله حکم اباد تبریز عازم جبهه های حق علیه باطل شدند.
علوی با اشاره به برگزاری نخستین یادواره شهدای محله حکم آباد تبریز خاطر نشان کرد: این یادواره، به سرمشقی برای دیگر محلات تبریز و حتی کشور برای بزرگداشت شهدای محلات تبدیل شد، دبیرخانه این یادواره همچنان فعال است.
مدیر عامل سازمان فرهنگی هنری شهرداری تبریز، همچنین با اشاره به تولید مستند محله شنب غازان به عنوان دیگر فصل فعالیت این سازمان در معرفی محلات تبریز گفت: محله شنب غازان، با قدمتی 800 ساله از محلات شناخته شده تبریز است که باغ های فراوانی در آن وجود داشت.
سیدرضا علوی در تشریح واژه شنب غازان گفت: شم به معنی مکان هموار و حاصلخیز است که به مرور زمان، به واژه شنب تبدیل شده است؛ در آن‌زمان باغ عادلیه خوش آب و هواترین و از نظر جغرافیایی بهترین مکان تبریز به حساب می‌آمد که دارای درختان فراوان و نهرهای زیبایی بود و آجی‌چای (تلخه رود) بر زیبایی آن افزوده بود؛ آجی‌چای در آن زمان رود عریض و پر آبی بود.
وی ادامه داد: محله شنب غازان در اواخر قرن 13 میلادی، شاهد لشکر کشی غازان خان مغول بود که با مسلمان شدنش در این دیار باعث تحول در بافت معماری و شهری این محله شد و مسجد بسیار زیبایی ساخت و سپس شروع به ساختن مقبره‌ای برای خود کرد که از عجایب ابنیه هایی شد که تا آن زمان در کشورهای اسلامی ساخته شده بود.
علوی افزود: غازان خان، از معدود پادشاه عدالت گستری بود که توانست درتبریز حکومت کند؛ به گونه ای که نامش با مرگ در اوایل قرن 14 میلادی، جاودانه شد و برتارک این محله قرار گرفت.
سید رضا علوی گفت: محله شنب غازان، یکی از مهمترین و پر استعداد ترین محلات قدیمی تبریز است که بسیاری ابنیه قدیمی و ساختمان های مجلل در آن قرار داشت که متاسفانه بخش اعظمی از آنها به مرور زمان به وسیله سوانح طبیعی از بین رفته اند.
مدیر عامل سازمان فرهنگی هنری شهرداری تبریز همچنین با اشاره به برنامه ساخت مستند محله سرخاب گفت: محله سرخاب تبـریز نیز از جمله محلات قدیمی تبریز است که با توجه به نقش موثر آن در تاریخ تبریز نامش به عنوان محلات برجسته تبریز قید شده است.
علوی ادامه داد: محله سرخاب در شمال شهر تبریز و در جوار کوه عون ابن علی، که خاک سرخ رنگی دارد و واقع شده است.
وی تصریح کرد: البته وجه تسمیه سرخاب شاید صرفا به این دلیل نباشد، در برخی اقوال تاریخی آمده است دو طایفه با نام های سرخابلو و سرخاب ایل عبدالملک در این محله ساکن بوده اند که به دلیل نفوذ و جایگاه ممتازشان نام این محله از نام طایفه آنها اخذ شده است.
مدیرعامل سازمان فرهنگی هنری شهرداری تبریز در معرفی این محله قدیمی گفت: نادر میرزا، در کتاب تاریخ و جغرافیایی دار السطلنه تبریز می نویسد: "این کوی مرتفع و مشرف بر همه شهر است. هوای این نیک وبه اعتدال است. روزها به تابستان گرمتر بود که خورشید براین کوه خشک تابد. چون پاسی از شب بگذرد سنگها را گرمی برود و هوا نیک شود. خاک این کوی سخت و با ریگ مخلوط است".
علوی گفت: در این کتاب آمده است: "محله چون دیوارها نهند سخت تر گردد و به زمین آن رطوبت نبود. بساتین این کوه کمتر است. توت بیدانه و بادام و فندق و امرود آن نیکوست. کدخدای آن امروز میرزا جواد خان فرزند حاجی میرزا علی وکیل دیوانخانه و از خاندان بزرگ است که بدین نامه بیاید. بقعه مبارکه سید حمزه در این کوی است که زیارتگاه تمامی مردم شهر است و این بقعه در وسط این کوه است".
وی ادامه داد: خانه شربت اوغلی ( کمپانی) تبریز در زمینی به وسعت 1600متر مربع در خیابان ثقه الاسلام، کوی سرخاب و معبری که به درب سرخاب معروف است، بنا شده و یکی از جاذبه های دیدنی شهر بشمار می رود، این خانه که اکنون محل فعالیت شعبه بنیاد ایران شناسی در آذربایجان شرقی می باشد، متعلق به اواخر دوره قاجاریه بوده و در اوایل دوره پهلوی بنایی دو طبقه در ضلع غربی حیاط بیرونی آن احداث شده و بطور کلی مشتمل بر دو طبقه مسکونی و زیر زمین در دو بخش بیرونی و اندرونی می باشد .
علوی در معرفی محله امیر خیز به عنوان یکی دیگر از محلات قدیمی تبریز که برنامه ساخت مستند این محله در دستور کار سازمان قرار گرفته است گفت: محله امیر خیز در میان محاوره های مردم تبریز به محله امیه قیز نیز خوانده می شود.
وی ادامه داد: چنین گفته اند که معمار این محله دختر یکی از حکام و امیران تبریز بوده و به همین دلیل نام امیر قیز نیز بین مردم متداول است، محله امیرخیز، همچنین به دلیل دارا بودن یک هویت تاریخی و سیاسی از جمله محلات مهم و شاخص تبریز است که انقلاب مشروطه و برخی تحولات تاریخ معاصر در آن بوقوع پیوسته است.
علوی اضافه کرد: این محله در شمالغرب تبریز واقع شده است و که از شمال به تلخه رود و از جنوب به میدان چایی مشرف است و خواستگاه بسیاری از مبارزان اصیل مشروطه بوده است.
مدیرعامل سازمان فرهنگی هنری شهرداری تبریز، پیشینه ستارخان، سردار ملی را به این محله نسبت داد و افزود: محله امیرخیز، در دامن خود بسیاری مجاهدان سرافراز و گمنام مشروطه را جای داده است و این محله را کشاکش مبارزه مردم آزادیخواه تبریز، به کانون مشروطه خواهی تبدیل کرده بود.
علوی در خاتمه با اشاره به ضرورت معرفی تاریخ و گذشته تبریز به نسل حاضر و آینده تبریز گفت: متاسفانه این فقدان شناخت از تاریخ تبریز باعث شده است که علاقه به اعتلا و معرفی این شهر در بین مردم تبریز کاسته شود و این عامل نگذارد که تبریز در عرصه های مختلف خود را آنگونه که شایسته است بنمایاند.
نظر شما