به گزارش خبرنگار مهر، ایران با پیوستن به کنوانسیون تنوع زیستی در مرداد ماه سال 1376 رسما ملزم به رعایت اصول ایمنی زیستی شد. مطابق بند 8 این کنوانسیون، ایران خود را متعهد به ایجاد و ابقای وسایل لازم برای نظارت، مدیریت و کنترل خطرات احتمالی ناشی از استفاده یا رها سازی سازواره های دست ورزی شده ژنتیکی زنده حاصل از فناوری زیستی مدرن (تراریخته) با در نظر گرفتن سلامتی انسان و محیط زیست دانست.
پس از پیوستن کشور ایران به این کنوانسیون نخستین بحث و بررسی ها درخصوص ایمنی زیستی در کشور به راه افتاد و با امضای پروتکل ایمنی زیستی کارتاهنا در سال 1380 وارد فاز جدی تر شد.
ولی با پیشرفت محصولات تراریخته در جهان و به زیر کشت رفتن میلیاردها هکتار زمین و عرضه محصولات به بازارهای جهانی، زمزمه مخالفت و انتقاد نسبت به تولید این محصولات بالا گرفت و به تبع آن در کشور ما هم از همان سالها کارشناسان و مسئولان وقت در مقابل طرفداران مهندسی ژنتیک و محصولات حاصل از آن ایستادند و تاکید کردند که برخلاف ادعاها سطح زیر کشت محصولات تراریخته در کشورهای پیشرفته جهان از جمله در اروپا خیلی کم است. در ضمن عمده محصولاتی که کاشته می شود پنبه است نه محصولات غذایی.
این در حالی است که در قاره آفریقا که تا سال 2007 تنها کشور آفریقای جنوبی محصولات تراریخته را کشت می کرد و در سال 2008 دو کشور بورکینافاسو با کشت پنبه تراریخته مقاوم به آفات و مصر با کشت ذرت تراریخته مقاوم به آفات برای اولین بار به کشت محصولات تراریخته در سطح تجاری اقدام کردند. بولیوی نیز با کشت سویای متحمل به علف کش، نام خود را به عنوان کشور تولید کننده محصولات تراریخته در آمریکای لاتین ثبت کرد.
این نوع برخوردها باعث شد تا در نهایت در سال 2008 نام ایران از لیست تولید کنندگان محصولات تراریخته سرویس بین المللی دستیابی و استفاده از بیوتکنولوژی کشاورزی، که تا پیش از این جز یکی از کشورهای تولید کننده بود، حذف شود.
به گفته رئیس سازمان محیط زیست تولید محصولات تراریخته در کشور با چالشهای زیادی روبرو است ولی در عین حال وی از معرفی رقم جدید برنج تراریخته در آینده نزدیک در کشور خبر داد.
بررسی وضعیت تولید محصولات ترایخته در کشور
محمد جواد محمدی زاده، رئیس سازمان محیط زیست در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به وضعیت تولید محصولات تراریخته در داخل کشور توضیح داد: کشور علاوه بر اینکه چالشهایی از نظر واردات محصولات "تراریخت دست" مواجه است، با مسایلی در حوزه تولیدات داخل نیز روبرو است ولی این چالشها به نسبت واردات آن به مراتب کمتر است.
وی ادامه داد: بر فرآورده های تراریخته ای که تولید داخل هستند فرآیند نظارتی از سوی موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران اعمال می شود تا اطمینان حاصل کنیم که تولید این نوع محصولات هیچ نوع آثار زیانباری به لحاظ زیستی برای کشور ندارند.
گامهای اولیه برای تولید انبوه محصولات تراریخت
رئیس سازمان محیط زیست همچنین از تولید رقم جدید جدید برنج تراریخت خبر داد و گفت: این رقم جدید حاوی مواد مغذی است و از نظر عملکرد و راندمان می توان در هر هکتار 8 تن برنج برداشت کرد.
وی با اشاره به تولید این رقم جدید به صورت پایلوت اظهار داشت: این رقم جدید برنج تراریخت به زودی از سوی وزارت جهاد کشاورزی معرفی خواهد شد.
محمدی زاده با تاکید بر اینکه در فرآیند تحقیقات و تولید این رقم جدید کنترل های لازم صورت گرفته است، یادآور شد: نتایج این بررسی ها نشان داد که مصرف برنج تولید شده آسیب ژنتیکی برای جامعه ایجاد نخواهد کرد.
نظر شما