خاطره‌نگاری‌های انقلاب اسلامی گرفتار فضاسازی‌های کاذب شده است

به گزارش خبرنگار مهر، هفتمین نشست تخصصی تاریخ شفاهی صبح سه‌شنبه 11 بهمن با حضور جمعی از پژوهشگران این حوزه در سالن مشروطه کتابخانه مجلس شورای اسلامی آغاز به‌کار کرد.

حجت‌الاسلام رسول جعفریان رئیس کتابخانه موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی و دبیر علمی این نشست در سخنانی با اشاره به اهمیت تاریخ شفاهی و لزوم انجام پژوهش مستدل و مستند در این حوزه از گرایشی در جامعه که هر بحث و مسئله جدیدی را پس می‌زند انتقاد کرد و گفت: نمی‌دانم چرا هر بحث جدیدی و یا هر رشته و گرایش تحصیلی تازه‌ای که می‌خواهد در دانشگاه‌ها شروع شود، اصرار داریم بگوییم ما اینها را از قبل داشته‌ایم.

وی افزود: البته این برای روحیه و اعتماد به نفس دادن به جوانان خوب است ولی اگر دچار اعتماد به نفس کاذب شدیم باید تبعات آن را بپذیریم.

رئیس کتابخانه مجلس با نقل مواردی از این جریان گفت: همینکه بحث تاریخ شفاهی مطرح می‌شود می گوییم ما از دوره مغول‌ها تاریخ شفاهی داشته‌ایم. بحث‌های جامعه‌شناسی مطرح می‌شود می‌گوییم ما این مسائل را در فرهنگ خودمان داریم و درباره علوم انسانی  و دیگر موارد هم همین طور.

دبیر علمی هفتمین نشست تخصصی تاریخ شفاهی تاکید کرد این یک واقعیت است که چیزهایی را داریم و چیزهایی را هم نداریم؛ مگر ما فلسفه داشتیم؟ رفتیم آن را گرفتیم، ویراش و بازآفرینی اش کردیم و کسانی مثل ابن سینا و سهروردی را به دنیا معرفی کردیم.

رسول جعفریان گفت: اگر کسی فکر کند در گوشه‌ای تک و تنها بنشیند و تولید علم کند، مرتکب اشتباه شده است.

وی در ادامه با اشاره به هدف از برگزاری این نشست تخصصی اضافه کرد: این همایش روی پایه‌های تئوریک مسئله‌ای به نام تاریخ شفاهی کار کرده و بر آن استوار شده است.

رئیس کتابخانه مجلس بار دیگر با تاکید بر لزوم بهره‌گیری از مباحث علمی و فلسفی جدید در غرب در عین حال خواستار مشارکت بخش آکادمیک جامعه ایرانی در شکل گیری برخی علوم شد و گفت: ما همیشه پخته‌خوار بوده‌ایم، ماشین آماده سوار شده‌ایم و حتی خودمان نرفته‌ایم دوچرخه بسازیم. در مورد علوم هم همینگونه بوده است البته ما می توانیم در شکل گیری برخی گرایش‌ها شریک شویم.

وی پژوهشها درباره تاریخ صفویه را از موارد موفق جامعه ایرانی در این زمینه برشمرد و گفت: هنوز هم در دنیا زمانی که می‌خواهند به پژوهشها درباره تاریخ صفویه ارجاع بدهند به کارهای سه، چهار نفری که در ایران انجام داده‌اند استناد می‌شود.

دبیر علمی هفتمین نشست  تخصصی تاریخ شفاهی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به وضعیت تاریخ شفاهی دوره معاصر تصریح کرد: ما در حوزه خاطره‌نگاری جنگ و انقلاب خیلی خوب کار کرده‌ایم ولی خیلی هم دچار فضاسازی‌های کاذب شده‌ایم. در مورد انقلاب ما بسیاری از چیزها را از شکل اصلی خودش درآورده ایم و مرتکب اشتباه بزرگی شده ایم.

وی ادامه داد: درست است که فردی فوت کرده و الان امکان این را ندارد که از خود دفاع کند ولی نباید حرفهای او را که مثلا مربوط به 30 سال پیش است تحریف کرد.

رئیس کتابخانه مجلس تاکید کرد: محصولات ما در بخش تاریخ شفاهی بسیار چشمگیر است اما تعدادی از کارهایمان هم  بسیار سخیف و در نهایت ِ سبکی و سستی است.

این پژوهشگر حوزه تاریخ اسلام، جعل حدیث درباره صدر اسلام  را نمونه‌ای تاریخی از این تحریفها عنوان کرد.

مشاور رئیس مجلس شورای اسلامی در بخش دیگری از سخنانش از اینکه به گفته او بار تاریخ شفاهی روی دوش برخی مراکز و نه دانشگاهها بوده است انتقاد کرد و گفت: اصولا کارهای پژوهشی بعد از انقلاب و با تعطیلی دانشگاهها به مراکز مرتبط با جنگ مثل جهاد و سپاه واگذار و به این ترتیب دانشگاهها ضعیف شد.

جعفریان افزود: این روند باید معکوس شود و دانشگاهها را جایگزین مراکز مذکور کنیم و چشم امیدمان باید به دانشجویانی باشد که پایانه های دکتری و کارشناسی ارشد خود را در زمینه تاریخ شفاهی انجام می‌دهند.

دبیر علمی هفتمین نشست تخصصی تاریخ شفاهی ادامه داد: متاسفانه ما همچنین بهترین نیروهایمان را در حوزه کارهای آرشیوی به کار می‌گیریم.

رئیس کتابخانه مجلس در پایان سخنانش خواستار تاسیس گرایش یا رشته تاریخ شفاهی توسط دانشگاه‌هایی که ظرفیت این کار را دارند شد.

در ادامه این نشست همچنین علی ططری رئیس مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی و دبیر اجرایی این نشست گزارشی از فعالیت‌های انجام شده در این زمینه ارائه کرد.

وی با اشاره به برگزاری نخستین نشست تاریخ شفاهی در زمستان 1383 از اینکه در 7 سال گذشته انجمن تاریخ شفاهی جایگاه تثبیت یافته ای در میان مراکز علمی و پژوهشی یافته است ابراز خوشحالی کرد و از دریافت 43 چکیده مقاله برای این دوره از همایش خبر داد.

ططری افزود: از این میان 23 مقاله انتخاب شد که 9 مقاله آن امروز در نشست ارائه خواهد شد.

به گفته دبیر اجرایی نخستین نشست تاریخ شفاهی 250 نفر از پژوهشگران کشور برای حضور در این همایش دعوت شده‌اند که برای حدود 170 نفر کد اعلام شده و در پایان این همایش یک روزه گواهی پایان دوره به تمامی این افراد ارائه خواهد شد.

وی همچنین با اذعان به تعداد کم مقالات این دوره از نشست تاریخ شفاهی در عین حال کیفیت مقالات دریافتی را رضایت‌بخش توصیف کرد.