عبارت " اهل بیت" بررسی شد

به گزارش خبرگزاری مهر، شصت و سومین جلسه گروه کلام و معارف دانشنامه پیامبراعظم(ص) با هدف غنای محتوای علمی مقالات با حضور اعضای شورای علمی گروه حجت اسلام علی اسدی، حجت الاسلام حسن اسکندری و حجت الاسلام محمدحسین حقیقی در دفتر دانشنامه برگزار شد.

در این جلسه به بررسی محتوایی مقاله "اهل بیت" تألیف محمد احمدی در دستور کار قرار گرفت.

این مقاله درباره اهل بیت، خاندان پیامبر اسلام(ص) که رعایت حقوق آنان به عنوان مزد رسالت مورد سفارش قرار گرفته است.

"اهل بیت" در لغت به معناى ساکنان خانه است و لغت شناسان معانى چندى چون فرزندان، همسران، بستگان نَسَبى و افراد قبیله را از مصادیق اهل بیت شمرده اند. اگر چه معناى متبادر از "بیت" همان "خانه مسکونى" است، اما مراد از اهل بیت پیامبر(ص) همان خاندان نبوّت است. برخى از لغت شناسان کاربرد اهل بیت را براى همسران مجازى دانسته اند که شواهدی تاریخى از سده نخست هجرى نیز براى چنین نظریه اى ارائه شده است، اما با استناد به هیچ یک از آیات قرآنى یا کتب لغوى یا عرف عام نمی توان ثابت کرد که واژه اهل بیت اصطلاحى ویژه و در انحصار مصادیق خاص باشد؛ پرسش هاى اصحاب ائمه(ع) درباره مصادیق اهل بیت نیز می تواند دلیلی بر این مدعا باشد.

عبارت "اهل بیت" یکى از اصطلاحات مهم قرآنى است که تعیین مصادیق آن همواره مورد نزاع مفسران و متکلمان شیعه و سنى بوده است. اگر چه این واژه سه بار در قرآن به کار رفته، اما بیشتر بحث و گفتگوها بر سر تفسیر و تعیین مصداق اهل بیت در آیه 33 سوره احزاب صورت گرفته است.

خداوند در این سوره می فرماید "انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت ویطهرکم تطهیرا". مفسران در تفسیر و تطبیق اهل بیت در آیه تطهیر اقوال مختلفی گزارش کرده اند که در چهار قول خلاصه می شوند ولی قول اول و چهارم بیشتر مورد نزاع قرار گرفته است. برخی مفسرین اصحاب کساء، یعنى پیامبر، على، فاطمه، حسن و حسین(ع) که بسیارى از مفسران اهل سنت و همه مفسران شیعه این قول را پذیرفته اند، برخی دیگر آن را به خویشاوندان نسبى(بنى هاشم) نسبت می دهند و برخی دیگر آن را   مطلق خویشاوندان نسبى و سببىِ آن حضرت می دانند و دسته ای دیگر آن را به همسران پیامبر نسبت می دهند.

اعضاء شورای علمی با طرح نقطه نظرات علمی و بررسی نقاط قوت و ضعف ساختاری و محتوایی طرح مقالات، پیشنهادات اصلاحی خویش را ارائه کردند.

در نهایت مقرر شد که اصلاحات مورد نیاز توسط یکی از اعضای شورا صورت پذیرد.