امروز در تاريخ

فتحعلي شاه بر تخت شاهي : 

درچنين روزي درسال1212هجري قمري  برابر با 1176 ه ش بابا خان بانام فتحعلي شاه قاجاردرتهران برتخت نشست . پس از قتل آغا محمد خان هركدام  از سرداران   و فرماندهان سپاه او براي تسخير بخشي از ايران  عازم مناطق مختلف شدند . در اين ميان با باخان پسر حسينقلي خان جهانسوز با در ك شرايط و اوضاع حساس كشور  به سرعت به سوي تهران حركت كرد و در چنين روزي به كمك حاج ابراهيم خان كلانتر بر تخت شاهي جلوس كرد . وي اعتماد الدوله را صدر اعظم خود ساخت  . او پس از آن براي تثبيت قدرت خود به دفع مخالفين پرداخت و خوانين ،  بازماندگان خاندان صفوي و برخي از هم رتبه هاي خود رادر قوم قاجار  از بين  برد . در دوره فتحعلي شاه قدرت هاي استعماري در پي كسب مواد اوليه براي پيش برد مطامع شخصي خود به دست اندازي به نقاط مختلف جهان مشغول بودند . در اين ميان انگليس از يك سو و  فرانسه و روسيه از سوي ديگر هر يك سعي مي كردند با اعتماد سازي در برابر شاه بي كفايت قاجار با پرداخت ثمن بخسي ، امتياز كلاني را ازشاه ايران بگيرند . در اين ميان ايران به دليل قرار گرفتن در منطقه سوق الجيشي و قرار گرفتن در راه سه قاره طمع سه قدرت را بيشتر به سوي خود جلب كرد . 
بريتانيا  ايران را راهي براي رسيدن به هند مي دانست ، فرانسه نيز همين ميسر را طي مي كرد و قصد داشت كه انگلستان را در اين زمينه مغبون سازد . در اين دوره فتحعلي شاه  معاهدات مختلفي را منعقد كرد كه از ميان آنها مي توان به معاهده
فين كن اشتاين اشاره كرد . همچنين پس از جنگ هاي اول و دوم ايران و روسيه دردوره او   دو عهدنامه ننگين گلستان و تركمانچاي ميان او و زعماي روس بسته شد كه بر اساس آن بسياري از شهر هاي شمالي و غربي ايران به روس ها واگذار گرديد .   

درگذشت آخوند خراساني :
محمد كاظم خراساني درسال 1255 ق . در مشهد ديده به جهان گشود. پدرش ، ملا حسين هراتى فردي تاجر بود وگاه به تبليغ علوم ديني مي پرداخت .  محمد كاظم  پس از طي مقدمات علوم در  حوزه علميه مشهد براي  ادامه تحصيل عازم عراق شد. وي بعدها به سلك شاگردان ملا هادى سبزوارى در آمد و پس از آن در درس ملا حسين خويى و ميرزا ابوالحسن جلوه شركت كرد. وي همچنين  در مكتب علمي شيخ اعظم و استاد الفقها شيخ مرتضي  انصارى ،  ميرزاى شيرازى و  آيت الله سيد على شوشترى زانوي تلمذ بر زمين زد و از محضر علمي آن  سه  فرزانه بهره هاي علمي فراوان برد .در سال  1312ق. مرجعيت عامه شيعه به ملا محمد كاظم خراسانى رسيد.  مرحوم آخوند البته رساله عمليه‏اى منتشر نكرد بلكه او هم نظير استادش شيخ اعظم انصارى به حاشيه نويسى بر رساله‏هاى پيشين اكتفا كرد. وي مدت ها نيز  به تدريس علوم ديني مشغول شد و همزمان با كسب اطلاعات وسيعتر علمي  بيش از سه هزار شاگرد را تربيت كرد كه از ميان آنها مي توان به  سيد ابوالحسن اصفهانى ، شيخ ابوالقاسم قمى ، سيد ابوالقاسم كاشانى ، ميرزا احمد خراسانى ، سيد محمد تقى خوانسارى ، سيد جمال الدين گلپايگانى ، شيخ محمد جواد بلاغى ، شهيد سيد حسن مدرس ، حاج آقا حسين قمى ، سيد صدر الدين صدر، آقا ضياء الدين عراقى ، شيخ عبدالكريم حائرى ، سيد عبدالله بهبهانى ، سيد عبدالهادى شيرازى ، شيخ محمد على كاظمى ، شيخ محمد حسين نائينى ، آقا بزرگ تهرانى ، حاج آقا حسين بروجردى و سيد محمود شاهرودى اشاره كرد . از  آن عالم رباني آثاري چند نيز به جاي مانده است كه از ميان آنها مي توان به  حاشيه مختصر بر رسائل دررالفوائد ، حاشيه بر مكاسب  ،  حاشيه بر اسفار،  حاشيه بر منظومه ملا هادى سبزوارى ،   رسالاتي در ابواب مختلف فقهي ،  روح الحياه فى تلخيص نجاه العباد،  ذخيره العباد فى يوم المعاد و   كفايه الاصول اشاره كرد . بيش از آنكه نام آخوند خراساني با وجهه علمي مشهور باشد نام او در افواه سياسيون مطرح است چراكه آخوند خراساني در دوران مشروطه تلاش هاي بسياري در برقراري حكومت قانون در ايران نمود . فلسفه سياسي او مشحون از مشروطه خواهي و آزاد انديشي و مشروطه مشروعه است . مرحوم آخوند در به پيروزي رساندن مشروطه تلاش هاي فراواني كرد و در تاييد مشروطيت و مجلس و مبارزه عليه محمد علي شاه نامه هايي نوشت و اقداماتي به عمل آورد .  آخوند خراساني در نهادينه كردن موضوع اصل دوم  قانون اساسي مشروطه مبني‌‏بر نظارت فقها بر مصوبات مجلس بسيار تلاش كرد .
سرانجام آن فقيه فرزانه در  شب چهارشنبه 21 ذيحجه 1329 ق .دار فاني را وداع گفت . در شرح احوال آخوند خراسانى سخن زياد گفته شده  و ما در اينجا به آنچه خود او در حسب حالش گفته، مى‏پردازيم. آخوند در اين جا از فقر و عسرت، و زهد و بى‏اعتنايى به زخارف دنيا در دوره طلبگى خود سخن مى‏گويد: ...چون مجلس درس به پايان رسيد، شيخ (مرتضى انصارى) به من نگاه كرده گفت: آخوند! مى‏بينم خيلى مؤدب مى‏نشينى؟ من سر به زير افكندم و عباى خود را بر روى سينه‏ام بيشتر كشيدم و حالتى داشتم قرين انفعال. شيخ دريافت كه پيراهن به تنم نيست و قباى خود را پيش آورده‏ام تا گردن خود را بپوشانم و معلوم نشود كه پيراهن ندارم! زيرا (از كفش و لباس) تنها چيزى كه نداشتم و مى‏توانستم بگويم مالك آن هستم يك قباى پاره بود با يك عباى كهنه و يك جفت كفش كه آن هم ته نداشت و با زحمت پاى خود را بالاتر مى‏گرفتم و به رويه كفش مى‏چسباندم كه پايم بر زمين كشيده نشود كه  كثيف نشود . آن روز هم شيخ پس از مجلس درس از برهنگى من آگاه گرديده فهميد كه پيراهن به تنم نيست و به اين جهت قباى خود را به روى سينه‏ام كشيده‏ام و مى‏نمايد كه مؤدب نشسته‏ام، امر كرد پيراهنى به من دادند. ...چهل سال نه گوشت‏خوردم و نه آرزوى خوردن گوشت داشتم و تنها خوراك من فكر بود و با اين زندگى راضى و قانع بودم و هيچگاه نشد كه سخنى ياد كنم كه گمان كنند از زندگانى خود ناراضى هستم. پولى براى خريد يك شمع به من دادند ولى من در تاريكى مى‏گذرانيدم و آن پول را به فقيرتر از خودم مى‏دادم و شبها كتاب خود را برداشته به مبرز مدرسه مى‏رفتم تا در برابر چراغ مبرز مطالعه كنم. طلاب هيچ اعتنايى به من نمى‏كردند مگر معدودى كه مانند خود من يا فقيرتر از من بودند. خواب من بيش از شش ساعت نبود و چون با شكم خالى خواب آدم عميق نمى‏شود بيشتر شبها را بيدار بودم و با ستارگان آسمان مصاحبت و مساهرت داشتم. در اين احوال به خاطرم مى‏گذشت كه اميرالمؤمنين (ع) نيز بيشتر شبها را به اين نشان مى‏گذرانيد. من با همه تنگدستى و بيچارگى احساس مى‏كردم كه فكر من به عالمى بلندتر پرواز مى‏كند و قوه‏اى است كه روح مرا به سوى خود جذب مى‏كند و شايد اين، در سايه روح خاص و طينت و مليتم بود. سى سال تمام، داغى و گرمى نان تنها نانخورش من بود. (مجله وحيد، دوره چهاردهم ش 3، خرداد ماه 1355، «آخوند ملا محمد كاظم خراسانى‏» ، نوشته حبيب الله نوبخت، ص 135- 136)

تولد استاد مرتضي  مطهري :

استاد شهيد مرتضي مطهري در چنين روزي در سال  1298 هجري شمسي ديده به جهان گشود . مرتضي پس از كسب معارف نخستين در مدرسه فيضيه قم به فراگيري علوم مختلفه اسلامي نزد استادان بزرگي چون حضرات آيات  صدوقي،  مرعشي نجفي
سيد صدر الدين صدر، سيد محمد رضا گلپايگاني، سيد احمد خوانساري، سيد محمد تقي خوانساري، سيد محمد حجت، سيد محمد محقق يزدي ـ معروف به داماد ـ انگجي و ميرزا مهدي آشتياني پرداخت . همچنين  استاد ايشان  در علوم فلسفي و عقلي امام خميني ره و استاد علامه سيد محمد حسين طباطبايي  بود . استاد مطهري پس از آن به تدريس علوم و معارف اسلامي در حوزه ها و مدارس علمي پرداخت . وي در سال 1331 ه ش  با دختر آية الله روحاني (ره) ازدواج كرد وپس از آن راهي تهران شد . ايشان در تهران در مدرسه مروي به بحث هاي مختلف علمي مي پرداخت و در اين مسير از هيچ كوششي فروگذار نكرد . آن عالم رباني دو سال بعد تدريس در دانشگاه تهران  دانشكدة معقول و منقول را آغاز كرد و در  دوره‎هاي ليسانس ، فوق ليسانس   دكترا به تدريس فلسفه مي پرداخت . ايشان در اين مسير و در طريق نشر معارف بلند اسلامي شيوه اي جوان پسند و همراه با استدلال را برگزيد و اصل را بر طرح شبهات عقلي و پاسخ گويي بر آنها نهاد .  با گسترش انديشه ماركسيسم در ميان جوانان ايراني و به ويژه دانشگاهها، استاد مطهري نيز در اين مسير به بررسي مفاهيمي چون  علل گرايش به مادّيگري ، فلسفة تاريخ ، مقدمه‎اي بر جهان بيني اسلامي و  ماترياليسم در ايران پرداخت وسعي كرد با استدلال بين در مقابل شكاكين بايستد . ايشان در همين دوره به نگارش يك دوره كتب علوم اسلامي در زمينه هاي مختلف مشغول شدند كه در نوع خود يك دايره المعارف اسلامي است . مقدمه‎اي بر جهان بيني اسلامي، آشنايي با قرآن، اسلام و مقتضيات زمان، انسان كامل، پيرامون انقلاب اسلامي، پيرامون جمهوري اسلامي، تعليم و تربيت در اسلام، توحيد، نبوت، معاد، حماسة حسيني، خدمات متقابل اسلام و ايران، عدل الهي، داستان راستان، سيري در نهج البلاغه، سيري در سيرة نبوي، سيري در سيرة ائمة اطهار ـ عليهم السلام ـ، شرح مبسوط منظومه، علل گرايش به مادّيگري، فطرت، فلسفة اخلاق، فلسفه تاريخ، گفتارهاي معنوي، مسأله حجاب، نظام حقوق زن در اسلام و قيام و انقلاب مهدي (عج) ، شرح منظومه (به زبان عربي به قلم حجة الاسلام شيخ محمد تقي شريعتمداري)، آشنايي با قرآن (جلدهاي 5 تا 15)، فلسفة تاريخ (جلدهاي 2 تا 4)، مسألة بردگي در اسلام، پانزده گفتار، توكل و رضا، انسان شناسي، حاشيه بر تفسير الميزان و...از جمله اين آثار است . ايشان همچنين به دليل سخنراني هايي  كه عليه رژيم پهلوي بيان مي كردند بارها مورد اذيت و آزار عمال اين رژيم قرار گرفتند كه از آن ميان مي توان به زندان و حبس ايشان اشاره كرد . كوردلان منافق اما پس از انقلاب اسلامي حضور مشعشع  آن عالم فرزانه را برنتافتند و در  شب چهارشنبه دوازدهم  ارديبهشت 1358، ساعت بيست و دو و بيست دقيقه، استاد مطهري به وسيلة جواني فريب خورده از اعضاي گروهك سياسي و منافق «فرقان» به شهادت رسيد .

در گذشت آيت الله حاج شيخ محمد روحاني كرماني :
درچنين روزي در  سال1371هجري شمسي ،  آيت الله حاج شيخ محمد روحاني كرماني دار فاني را وداع گفت . وي سالها به تدريس علوم ديني در حوزه هاي  علميه قم و كرمان مشغول بود .

در گذشت آيت الله قاضي : 
درچنين روزي در  سال1364هجري شمسي ،  آيت الله سيد مجد الدين قاضي امام جمعه دزفول ديده از جهان فروبست . ايشان در مسير مبارزه با رژيم پهلوي در شهر دزفول تلاش هاي وافري كرد .

تولد بزرگ علوي :
بزرگ علوي در چنين روزي در سال 1282 ه ش (1904 ميلادي)  به دنيا آمد . بزرگ علوي پس از كسب تحصيلات اوليه  براي ادامه تحصيل به آلمان رفت . وي پس از بازگشت به وطن به انديشه هاي ماركس تمايل پيدا كرد و به گروه ماركسيستي  « پنجاه و سه نفر»  تقي اراني پيوست. در شهريور 1320 و  بر اثر اعلام عفو عمومي وي از زندان آزاد شدند.( قبلا تمامي اعضاي پنجاه و سه نفر به حبس هاي بلند مدت محكوم شده بودند ) .وي پس از كودتاي 28 مرداد 1332  به اروپا رفت ودر آنجا به فعاليت هاي ادبي خود ادامه داد .از او آثارزيبايي در حوزه ادبيات داستاني به جاي مانده است .   " ديو!...ديو! " ، " چمدان " ؛ مجموعه هفت داستان كوتاه ،   قرباني ،  عروسي هزار داماد ،  تاريخچه اتاق من ، سرباز سربي ،  شيك پوش ،  داستان رقص مرگ ، ورق پاره هاي زندان ، نامه ها ، گيله مرد ،  اجاره خانه، دزآشوب، يك زن خوشخبت، خائن آذر، پنج دقيقه پس از دوازده، چشمهايش ، ياد دوست، پس از دوازه، صفي عليشاه ، يكه و تنها ، مجموعه ميرزا  ،  احسن القصص  ،  در بدر ،  و موريانه از جمله مهمترين آثار اوست .وي همچنين دست به ترجمه هاي فراواني زده است كه از ميان آنها مي توان به  حماسه ملي ايران - دوشيزه  اورلئان، سفرنامه ازبكها، نخستين عشق، باغ آلبالو ، دوازده ماه، و كسب و كار ميسيز وارن اشاره كرد .  بزرگ علوي در آثار خود  رئاليست بود و در اين مسير با حفظ خصوصيات نوشته هاي رئاليست هاي اروپايي سعي مي كرد تصوير واقعي از اشيا ووقايع  پيراموني خود ارايه دهد ." چشمهايش " او هم اكنون نيز از پر طرفدار ترين داستا ن هاي ايراني است .

نبرد روتير :
در چنين روزي در سال 1814 ميلادي نبرد خونين  روتير بين پروس - اتريش - سوئد   و فرانسه فرانسه در گرفت . در اين جنگ ناپلئون شكست سختي خورد . 
 
در گذشت دكارت : 
در چنين روزي در سال 1650 ميلادي  « رنه دكارت » فيلسوف بزرك فرانسوي در گذشت. دكارت فيلسوفي بود كه خود  از زبان فنى و تخصصى فلسفه بيزار بود و ادعا مى‏كرد كه فلسفه‏اش براى هر فرد داراى درك خوب  قابل فهم است . مهمترين اثر فلسفى دكارت  اصول فلسفه است .  بيشتر مطالب اين كتاب  درباره امورى همچون قوانين حركت، منشا و ماهيت منظومه شمسى است كه ما آنها را امروزه از مسائل علوم طبيعى به شمار مى‏آوريم . دكارت در روزگار خويش به حامى علم مكانيك آوازه فراوان داشت لذا وي فقط  به نظريه معرفت‏يا متافيزيك دلبستگى نداشت . فلسفه دكارت ثنويت روح و ماده را كه به صورت فلسفى خود با افلاطون آغاز شده بود و فلسفه مسيحى بيشتر به دلايل دينى آن را پرورانده بود به حد كمال رساند. وي در  كتاب «تاملات در فلسفه اولى‏» عنوان مي كند كه  از ديدگاه او، صفت ذاتى نفس «فكر» و «صفت ذاتى جسم‏» امتداد است. بنابراين او قلمروهاى فكر و امتداد را كاملا مختلف مى‏داند. دكارت دائما  با فلسفه مدرسي مخالفت مي ورزيد  .به همين دليل به آموختن و بعدها تدريس فيزيك در حوزه فلسه مشغول شد .  مهمترين امر در فهم فيزيك دكارت مسئله احياء اتميسم سنتي بود .نگاه جسورانه دكارت به جهان پيرامون وپروراندن انديشه اي جسورانه تر در باب بنيادي ترين مفاهيم فلسفي , آن هم در اوضاع وشرايط خاص آن روزگار يعني دوران استيلاي نظام مدرسي , چهره او را بيش از پيش درخشان تر مي سازد .

كنفدراسيون  سوسياليستي يوگسلاوي :  
درچنين روزي در سال 1946 ميلادي  يوگسلاوي  به صورت يك كنفدراسيون سوسياليستي شروع به فعاليت كرد . 

 پايان جنگ شيلي و پرو :
 در چنين روزي در سال 1839 ميلادي جنگهاي چهارساله  شيلي و پرو  با پيروزي شيلي خاتمه يافت . اين جنگ را ابتدا شيلي آغاز كرده بود . 

 اتحاد عربي :
در چنين روزي در سال 1958 ميلادي ،   مصر و سوريه اعلام كردند خواستار  ادغام به منظور تشكيل  جمهوري متحده عرب
هستند . اين اتحاد در سال 1961 از بين رفت .

رفراندوم در سوئيس :
در چنين روزي در سال 1959 ميلادي در يك رفراندم در سويس ،  مردان اين كشور خواستار عدم شركت زنان در انتخابات شدند .

اختراع كنسرو :
در چنين روزي در سال  1804ميلادي ،  آپِرطريقه كنسرو كردن مواد غذداييرا اختراع كرد. در اين طريقه با نگهداري مواد در بسته هاي خاص تحت شرايط خاصي از افساد غذا جلوگيري مي شود .

تولد جان فورد :
در چنين روزي در سال 1895 ميلادي جان فورد كارگردان برجسته هاليوود به دنيا آمد . جويندگان عنوان مهمترين اثر سينمايي اوست .

تولد لنگستون هيوز :
در چنين روزي در سال 1902 ميلادي لنگستون هيوز شاعر انگليسي به دنيا آمد . هيوز يكي از شاعران سياه پوست  آمريكايي  است كه تاكنون آثار آزادي خواهانه خاو به چندين زبان زنده دنيا ترجمه شده است . مجموعه اشعار او را احمد شاملو شاعر برجسته ايراني به فارسي ترجمه كرده است : بخشي از شعر او درباره آمريكا را با هم مي خوانيم
بگذاريد اين وطن دوباره وطن شود
بگذاريد اين وطن دوباره وطن شود.
بگذاريد دوباره همان رويايي شود كه بود.
بگذاريد پيش‌آهنگ دشت شود
و در آن‌جا كه آزادست منزل‌گاهي بجويد.

(اين وطن هرگز براي من وطن نبود.)
بگذار سرزمين بزرگ و پرتوان عشق شود
....
آري، هر ناسزايي را كه به دل داريد نثار من كنيد
پولاد آزادي زنگار ندارد.
از آن كسان كه زالووار به حيات مردم چسبيده‌اند
ما مي‌بايد سرزمين‌مان را آمريكا را بار ديگر باز پس بستانيم.
آه، آري
آشكارا مي‌گويم،
اين وطن براي من هرگز وطن نبود،
با وصف اين سوگند ياد مي‌‌كنم كه وطن من، خواهد بود!
رؤياي آن
هم‌چون بذري جاودانه
در اعماق جان من نهفته است.
ما مردم مي‌بايد
سرزمين‌مان، معادن‌مان، گياهان‌مان، رودخانه‌هامان،
كوهستان‌ها و دشت‌هاي بي‌پايان‌مان را آزاد كنيم:
همه جا را، سراسر گستره‌ي اين ايالات سرسبز بزرگ را-
و بار ديگر وطن را بسازيم!
(لنگستون هيوز، احمد شاملو، هم‌چون كوچه‌ئي بي‌انتها)

تولد بوريس يلتسين :
در چنين روزي در سال 1931 ميلادي بوريس يلتسين رييس جمهور سابق روسيه متولد شد . يلتسين پس از گو رباچف عهده دار رياست جمهوري روسيه شد .

اعلان جنگ از سوي فرانسه :
در چنين روزي در سال 1793 ميلادي فرانسه عليه دو كشور بريتانيا و هلند اعلان جنگ كرد .

چاپ نخستين آكسفورد :
در چنين روزي در سال 1884 ميلادي براي نخستين بار فرهنگ آكسفورد چاپ و روانه بازار شد .

اتمام كار نخستين تصوير متحرك :
در چنين روزي در سال 1893 ميلادي توماس اديسون كار خود را بر روي نخستين تصوير متحرك جهان در استوديو وست ارنج به پايان رساند .