به گزارش خبرنگار مهر، ماه سپتامبر فیزیکدانانی که بر روی آزمایش "نوترینوی سرن به سمت گرن ساسو" کار می کردند به نتایج جالبی دست یافتند که به اعتقاد جامعه جهانی می توانست تئوری نسبیت انیشتین را به چالش بکشد. این دانشمندان کشف کردند که ذرات نوترینو فاصله میان سرن در ژنو تا گرن ساسو در مرکز ایتالیا را با سرعتی بیش از سرعت نور پیموده اند.
در این آزمایش، آشکارساز "اپرا" با دریافت و بررسی بیش از 15 هزار ذره نوترینو که در برخورد دهنده "سوپر سینکروتون پروتون" در سرن تولید شده و با طی مسافت 730 کیلومتر به لابراتوارهای "گرن ساسو" در ایتالیا رسیده بود، نشان دادند که این ذرات برای طی این مسافت تنها 2.4 میلی ثانیه را صرف کردند و سرعت آنها 60 نانوثانیه بیش از سرعت حرکت نور شد و بنابراین، نوترینوها سرعت 300 هزار کیلومتر بر ثانیه نور را با حدود 20 بخش بر میلیون شکست دادند.
این نتایج شگفت انگیز چنان هیجانی را در بین جامعه فیزیک به وجود آورد که در مدت کمتر از یکماه بیش از 80 مقاله بر روی سایت آرشیو arXiv در رد و یا توضیح این اثر منتشر شد.
یکی از این مقالات را دانشمندی به نام "رونالد فن البرگ" در دانشگاه "گرونینگن" در هلند نوشت و در آن استدلالی را ارائه کرد که خطای آزمایش اپرا را نشان می داد و بار دیگر نظریه نسبیت خاص انیشتین را تائید می کرد.
این فیزیکدان در خصوص نتایج محاسبات خود توضیح داد: "آزمایش اپرا برپایه اندازه گیریهای مفاهیم ساده فاصله و زمان نتیجه گرفته است که ذرات نوترینو 60 نانو ثانیه سریعتر از نور حرکت کرده اند. در این اندازه گیری، مفهوم فاصله مشخص است به طوریکه موقعیت تولید نوترینوها در سرن به آسانی با استفاده "جی. پی. اس" قابل شناسایی است اما تعیین موقعیت "گرن ساسو" به دلیل اینکه در زیر کوه قرار گرفته دشوارتر است. با وجود این، دانشمندان آزمایش اپرا گفته اند که فاصله میان سرن و گرن ساسو با یک عدم اطمینان 20 سانتیمتر برابر با 730 کیلومتر است. این درحالی است که اندازه گیری زمان حرکت توترینو بسیار دشوار است. تیم اپرا اظهار داشته است که لحظه تولید نوترینوها و لحظه رسیدن آنها به آشکارساز اپرا را با استفاده از ساعتها و با دقت می توان اندازه گیری کرد و در اینجا نکته ای که موجب خطا می شود خود را نشان می دهد."
وی افزود: "درحقیقت، این تیم از ماهواره های "جی. پی. اس" که سیگنالهای زمان را از مدار حدود 20 هزار کیلومتری بالای زمین ارسال می کنند برای اندازه گیری زمان استفاده کرده است. هرچند فیزیکدانان آزمایش اپرا تائید کرده اند که پیچیدگیهایی چون زمان سفر سیگنالهای "جی. پی. اس" را در نظر گرفته اند باوجود این، اثری وجود دارد که به نظر می رسد این تیم از آن چشم پوشی کرده است. این اثر نادیده گرفته شده، حرکت نسبیتی ساعتهای "جی. پی. اس" است."
این نمودار نتایج دو آزمایشی را که در ماههای سپتامبر و نوامبر 2011 منتشر شد نشان می دهد
در راستای انتشار مقالاتی از این دست، فیزیکدانان اپرا بار دیگر در ماه سپتامبر آزمایشات خود را تکرار کردند و بار دیگر به نتایج مشابهی دست یافتند.
این درحالی است که در روزهای اخیر این دانشمندان با انجام آزمایشات دیگری که نتایج آن در نشریه Science Insider منتشر شده است اعلام کردند که اتصال نادرست کابلی که سیستم GPS را به یک رایانه وصل می کرده باعث بروز خطا در خواندن اطلاعات به دست آمده از این آزمایش شده است.
در این گزارش جدید آمده است که پس از برطرف شدن این نقص ارتباطی و محاسبه دوباره مدت زمان حرکت نوترینوها اختلاف زمانی میان حرکت نوترینوها و نور برطرف شد و از این رو این نقص اتصال کابل را می توان به عنوان توضیحی برای نتایج جنجالی سابق درباره سرعت حرکت نوترینوها بیان کرد. هرچند برای تایید این فرضیه همچنان به بررسیهای بیشتری نیاز است.
در پی اعلام این خبر، خبرنگار مهر مصاحبه ای را با "ریکاردو برونیه را" (Riccardo Brugnera) استاد دپارتمان فیزیک دانشگاه مطالعات پادوا، عضو موسسه ملی فیزیک هسته ای ایتالیا و یکی از دانشمندان اصلی تیم پروژه اپرا انجام داد که در ادامه می خوانید:
نظر شما