"هجرالدین سومون" سفیر سابق بوسنی و هرزگوین در ترکیه در تشریح نقش آنکارا در تحولات منطقه ای به خبرنگار مهر گفت: ترکیه مدتها پیش از آغاز جنبشهای بیداری اسلامی در منطقه اقدام به نقش آفرینی در جهان عرب کرد. در سه چهار سال گذشته ترکیه به گسترش روابط خود با برخی کشورهای عربی پرداخت که این مسئله از صدسال پیش یعنی زمان عثمانی ها به این طرف بی سابقه بوده است.
وی با اشاره به مواضع ضدسوری دولت اردوغان افزود: مناسبات ترکیه و سوریه نیز جزو این روابط است که نقطه عطف آن به 15 سال پیش برمی گردد. پس از روی کار آمدن دولت "رجب طیب اردوغان" در ترکیه این کشور کوشید روابط خود با جهان عرب بویژه با سوریه را بهبود بخشد.
به اعتقاد سومون برای ترکها ایفای نقشی فعال در منطقه در زمانی که جنبشهای مردمی موسوم به بیداری اسلامی رخ داد، چندان مشکل نبود، نمونه آن در لیبی بود که آنها به حمایت از کمیته انقلابی این کشور پرداخته و بعدها از مداخله نظامی ناتو حمایت کرده و با توجه به این که عضو این پیمان نظامی نیز هستند، حتی در آن شرکت کردند.
این دیپلمات بوسنیایی یادآور شد: هر چند ترکیه یکی از اعضای فعال سازمان همکاری اسلامی است، اما جزو آن دسته از اعضای این سازمان به شمار می رود که در آن مسئله دین از سیاست و نظام حکومتی جدا است، یعنی نظام آن رسما سکولار است. در این زمینه حتی اندونزی هم با وجود داشتن چنین سیستمی به شدت ترکیه عمل نمی کند. همانطور که می دانید اندونزی بیشترین شمار مسلمانان جهان را دارد اما در قانون اساسی از آن به عنوان کشوری اسلامی نام برده نشده است.
وی تاکید کرد: ترکیه مانند هر کشور دیگری در منطقه از تحولات سوریه متاثر می شود. هیچ یک از همسایگان سوریه از افتادن این کشور به ورطه جنگ داخلی خشنود نیست چرا که این اتفاق برای تمامی منطقه خطرناک است. با توجه به موقعیت منطقه ای باید گفت تفاوت چشمگیری بین سوریه و لیبی وجود دارد. لیبی در زمان وقوع انقلاب کشوری منزوی بود چرا که هزاران کیلومتر از مرزهایش بین مصر و کشورهای اتحادیه اروپا محصور است.
سفیر سابق بوسنی و هرزگوین در آنکارا اظهار داشت: اما سوریه اینگونه نیست، وجود مرزهای گسترده با بیشتر کشورهای ترکیه و لبنان و رژیم اسرائیل و دریای مدیترانه موجب شده که تحولات این کشور برای تمامی این دولتها بسیار حائز اهمیت باشد. در عین حال هیچیک از بازیگران مهم منطقه از جمله ایران نمی خواهند اعتراضات سوریه به خشونت کشیده شده و به موقعیتی شبیه لیبی تبدیل شود. علت اصلی نیز وضعیت و موقعیت منطقه ای سوریه است.
سومون در ادامه گفت: این در حالی است که 15 سال پیش روابط ترکیه با بیشتر کشورهای منطقه تنش آلود بود، از ارمنستان، روسیه و ایران گرفته تا کشورهای عرب مانند سوریه اما آنها راهی را انتخاب کرده اند که این اختلافات را به حداقل رسانده و نقش کشوری مهم و ثروتمند در منطقه را ایفا کنند و برای نیل به این هدف در ابتدا به گسترش روابط اقتصادی بویژه با همسایگان روی آورده اند.
این دیپلمات بوسنیایی در پایان اظهار داشت: هر چند دولت ترکیه از مدتها پیش بر سر تصاحب منطقه اسکندرون با سوریه اختلاف دارد اما موضوع اصلی در این میان، توقع و فشاری است که از جانب اروپا به ترکیه برای مداخله در مسئله سوریه وارد می شود. ترکیه پیشتر نیز برای مقابله با شورشیان پ ک ک دست به حمله نظامی در خاک عراق زده است. در مورد سپر موشکی نیز باید گفت این انتظار و نقشی است که از جانب اروپا به ترکیه داده شده و در حقیقت آنکارا در پذیرش آن اختیار چندانی از خود نداشته است.
---------------------------------
مصاحبه: فریدون ناعمی
نظر شما