گذری بر پدیده مُدگرایی/ بازار گرم مدفروشان در روزهای پایانی سال

به گزارش خبرنگارمهر، پوشش، گذشته از یک نیاز اساسی، نمادی از شخصیت و طرز تفکر هر فرد است که در روزهای پایانی سال به طرز ویژه ای مورد توجه همگان قرار می گیرد.

شب عید است و بازار مدفروشان داغ، هرچه هوا تاریک تر می شود، چهره شهر هم زیباتر می شود.همه جا شلوغ است و مردم در هیاهوی خرید شب عید هستند.

بالا و پایین هم ندارد، همه سرشان شلوغ است. بازار بساطی ها هم در این ایام داغ داغ است؛ هرچه باشد دستفروش ها قیمت زرق و برق ویترین های مغازه ها را از مشتریان نمی گیرند.

دستفروش ها با بساطی که بر سنگفرش خیابان پهن کرده اند تقریباً نیمی از پیاده رو را به قُرُق خود درآورده اند، همه چیز در بساطشان پیدا می شود.

یک شهروند در حاشیه این خرید در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص تفاوت قیمت خرید از مغازه و دستفروش ها می گوید: سال گذشته هم از همین جا خرید شب عید را انجام داده ام، برای پسرم پیراهنی خریدم که در مغازه باید قیمت دو برابری برای خرید آن پرداخت می کردم.

فروشنده هم ذوق زده از شلوغی بازار، پولهایش را می شمارد و در کیسه سیاهی می گذارد. تند تند مشتری ها را راه می اندازد.

رفته رفته تعداد مشتری ها هم بیشتر می شود و مشتری ها به دنبال مایحتاج مورد نیاز خود، بازار را زیر و رو می کنند. اینجا همه چیز خودمانی است مثل یک مرکز فروش، البته بدون آسانسور، بدون خودپرداز، بدون مشتری های عطر و ادکلن زده.

پدیده اجتماعی مد

پدیده "مد" شاید از آن دسته پدیده های جمعی باشد که حتی در تجربه روزانه صرف زودتر از هر پدیده دیگر مصرف می شود. "مد" یکی از خصائص همرنگی با جماعت است و در واقع نوعی تقلید ناشی از رقابت محسوب می شود.

"مد" نماد اجتماعی مهم و قابل توجهی است که میان میل به همرنگی با دیگران و تایید آنان و ایمنی از یکسو و میل به ممتاز بودن و خاص بودن از سوی دیگر تعادلی نامتناسب به وجود می آورد و شکی در این موضوع نیست که دو غرض "خودنمایی" و "ممتازبودن" دو هدف اصلی در گرایش افراد به مدگرایی خواهد بود.

"مد" دیروز زشت ومضحک و "مد" فردا نارسا و نامعقول است و تنها "مد" روز خوب است. متناسب با این ایام و توجه ویژه ای که  لباس و مد در روزهای پایانی سال پیدا می کند با یک فروشنده در خصوص نحوه مد شدن یک رنگ یا لباس به گفتگو نشستیم.

چرخه بی پایان و معیوب مدگرایی در جامعه

این فروشنده می گوید: کسانی که در زمینه طراحی لباس فعالیت دارند، ضمن به کار بردن سلایق شخصی خود از طراحان نیز ایده می گیرند و یک لباس جدید را طراحی می کنند، وقتی یک طرح با استقبال عموم مواجه می شود و درصد خرید آن بالا می رود در اصلاح می گوییم این طرح یا رنگ مد شده است.

وی ادامه می دهد: طرح هایی که زده می شوند اول به دست گروه های بالای جامعه می رسد و از آنجا که قیمت بالاتری هم دارد؛ فقط این قشر توان خرید آن را دارند.

در این چرخه سایر اقشار هم به تاسی و پیروی از طرحی خاص پس از مدتی حاضر می شوند که بابت یک طرح مد شده هزینه صرف کنند؛ بلافاصله بعد از مد شدن این طرح و استفاده عموم، اقشار بالای جامعه دوباره طرح دیگری را برمی گزینند و این چرخه همچنان ادامه پیدا می کند و مد روز به روز تغییر می کند.

این فروشنده معتقد است: در سال جدید عموماً رنگ های شاد با استقبال بیشتری مواجه می شود و با افزایش تقاضای تولید هم بالا می رود.

اگر از منظر دیگری به پدیده مد بنگریم شاهد طبقه بندی نامعقولی از این پدیده در سطح جامعه نیز خواهیم بود.

گروه های پایین جامعه از گروه های بالا پیروی می کنند و این مسئله هیچ وقت برعکس رایج نمی شود و اختلاف طبقاتی در سطح جامعه از همین جا نمود پیدا می کند.

زمانی که  استفاده از طرحی در طبقه بالای جامعه افزایش پیدا می کند، به طبع آن طبقه پایین جامعه نیز طالب آن طرح خواهند شد؛ در این تقاضا تولیدکنندگان هم دخیل هستند، آنها لباسهای مورد نظر را با قیمت پایین تری وارد بازار می کنند تا بقیه نیز توان خرید آن را داشته باشند.

این چرخه همچنان ادامه دارد و در نتیجه مدفروشان هیچگاه با رکود مواجه نخواهند شد.

در ادامه باید گفت که پدیده مد گرایی آشفتگی ذهنی را نیز برای افراد به دنبال خواهد داشت، فردی که مدت ها در پی مد  خاصی بوده است با مد جدیدی که به بازار می آید، عمده وقت و هزینه خود را صرف آن خواهد کرد و در آشفته بازار مدهای جدید سردر گم خواهد شد.

نکته جالب توجه اینجاست که بعضی افراد برای آنکه از این قافله عقب نمانند هر آنچه را که در اصطلاح مد شد می پذیرند؛ در این بین گرایش جوانان به لباس های غربی و فرهنگ نشات گرفته از آنها نیز از جمله مسائل قابل توجه است که با فرهنگ سازی و نهادینه شدن نقش موثری در مقابل هجمه های فرهنگی خواهد داشت.

قیمت های سرسام آور مانتوهای اصیل ایرانی در بازار/ سرگردانی خریداران

دختر جوان دیگری هم در گفتگو با خبرنگار مهر از نبود پوشش متناسب با فرهنگ ایرانیان گلایه مند است، او می گوید: در سال جاری چند مدل مانتو با طرح های سنتی ایرانی به بازار آمده است اما آنگونه که  از فرهنگ سنتی ایران انتظار می رود نیست، در فرهنگ ما طرح های متنوع و اصیل ایرانی بسیاری وجود دارد، طراح خوش فکرهم کم نیست اما شاید حمایت کمتری در این خصوص وجود دارد.

این خانم در ادامه این گفتگو به موضوع قیمت مانتوهای ایرانی هم اشاره کرد و گفت: چند مدل مانتوی اصیل ایرانی که بلند و قابل توجه است هم آنقدر با قیمت بالا عرضه می شود که خریداران ترجیح می دهند به جای پرداخت 200 هزار تومان برای یک مانتو چند مانتوی مدل غربی با قیمت پایین تری را خریداری کنند و سرگردان بازار نشود.

فقدان پوشاک ایرانی اسلامی در بازار

اگر عادلانه به قضاوت در خصوص پوشاک متناسب با عرف جامعه اسلامی بپردازیم؛ به واقع باید اذعان داشت که کمتر لباس هایی مناسب عرف و الگوهای رفتاری برای جوانان در بازار وجود دارد. وقتی به مغازه ای برای خرید مانتو می رویم یا لباس ها تنگ و کوتاه است یا آنقدر بزرگ است که به درد جوان 20 ساله نمی خورد در واقع باید با طراحی لباسهایی در خور فرهنگ و عرف جامعه که باعث نشاط جوانان می شود و از سوی دیگر با طراحی لباس هایی با رنگ های روشن، شادابی در جامعه ایجاد شود، البته در کنار آن حدود افراد نیز حفظ شود.       

در تبیین موضوع مد گرایی در جوامع اسلامی همواره این پدیده اجتماعی با حجاب رابطه ای تنگاتنگ داشته است. در این خصوص چه پسران جوان و خانم ها باید موضوع حجاب را در نوع پوششی که بر می گزینند متناسب با عرف جامعه رعایت کنند.

پوشش اسلامی جایگزینی برای مدگرایی غربی

در سالهای اخیر با برگزاری جشنواره‌های ملی مد و لباس زیرساخت‌های لازم برای تدوین برنامه جامع پوشش اسلامی ایرانی برای جوانان  در شرف شکل گیری است، در این جشنواره ها طراحان زبده و جوانی در حیطه پوشش اسلامی پا به عرصه وجود نهاده اند که می توان با حمایت آنان و بهره گیری از تفکر خلاق و بدیع آنها خلاء های فرهنگی  حوزه پوشش را پر کرد.

طرح‌های نوین مقنعه، مانتو و چادر جوان پسند و در عین حال مبتنی بر عرف و فرهنگ اسلامی ایرانی در برخی جشنواره ها به چشم می خورد که با حمایت های فعالان این عرصه و تعدد مراکز فروش آنها خود گامی موثر برای پویایی فرهنگ اسلامی خواهد بود.

البته در این خصوص پوشش و لباس مناسب نباید تنها به پوشش بانوان و دختران جوان منحصر می‌شود بلکه تلاش برای ارائه طرح‌های پوشاک پسران نیز از جمله موضوعاتی است که باید توجه ویژه ای به آن صورت گیرد.         

 به هر روی پوشش گذشته از آنکه یک نیاز اساسی و مادی برای بشر باشد، بیانگر اعتقادات، شخصیت و نوع تفکر آن فرد محسوب می شود، لباس همچون پرچمی هویت و پایگاه ما را به نمایش می گذارد، همانطور که شیوه پوشش یک پزشک بیانگر شغل و نقش او در جامعه است، سایر افراد هم از طریق پوشش خود به سایرین معرفی می شوند؛ در این زمینه ایجاد طرح های  متنوع و جوان پسند متناسب با الگوی ایرانی جایگزین مناسبی در رواج مدگرایی غربی خواهد بود.

..........................

گزارش از : سپیده غفاری