۷ فروردین ۱۳۹۱، ۱۰:۴۹

به مناسبت تولد درخشنده/

فیلمسازی که به‌رغم بی‌توجهی‌ها راه خود را در سینمای کودک ادامه می‌دهد

فیلمسازی که به‌رغم بی‌توجهی‌ها راه خود را در سینمای کودک ادامه می‌دهد

پوران در خشنده از فیلمسازان زن سینمای ایران است که از همان ابتدا تکلیف خود را روشن کرده و در تمامی آثارش دغدغه سینمای کودک و نوجوان را دارد.

به گزارش خبرنگار مهر، این فیلمساز هم اکنون فیلم "هیس دخترها فریاد نمی‌زنند" را پس از یک پیش تولید طولانی در مراحل فنی دارد و این آخرین ساخته سینمایی وی به عنوان کارگردان و تهیه‌کننده محسوب می‌شود.

پوران درخشنده متولد 1330 کرمانشاه، فارغ‌التحصیل سینما با گرایش کارگردانی از مدرسه عالی تلویزیون و سینما و دارای لوح افتخار درجه یک هنری معادل دکتری از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. فیلم او داوری چندین جشنواره داخلی و بین‌المللی را عهده‌دار بوده و عضو انجمن فیلمسازان زن آمریکا (WIF)، عضو مرکز بین‌المللی کودکان و نوجوانان (CIFE) و کارگردانان مستقل آمریکا (IFP) نیز هست. 

درخشنده از معدود فیلمسازان زن است که در دهه 60 به این عرصه آمد و بازتاب مسائل کودکان و نوجوانان خاص با نگاه آمیخته به احساس را شاید بتوان مولفه مشترک فیلم‌هایش دانست. در بررسی کارنامه 9 فیلم پوران درخشنده شاید بیش از هر چیز دغدغه مسائل کودکان و نوجوانان از وجوه مختلف را بتوان مولفه ای مشترک محسوب کرد.

وی با تمرکز بر مسائل خاص کودکان و نوجوانان تلاش می‌کند دریچه‌ای جدید برای نزدیک شدن به این قشر آسیب‌پذیر جامعه پیدا کند که با انتخاب‌های این فیلمساز خود به گونه‌‌ای خاص‌تر هم می‌شوند.

"رابطه" اولین فیلم بلند سینمایی اوست. فیلمی ساده است که به شکل‌گیری رابطه میان معلم و پسرکی گنگ می‌پردازد که آرزوی حرف زدن دارد. رابطه‌ای که به واسطه نوع حضور و برخورد معلم باعث جاری شدن اولین کلمات نامفهوم بر زبان پسرک می‌شود. تأکید بر لحظات دراماتیک فیلم با نوع پرداخت و تصویرسازی، کمک زیادی می‌کند به برجسته کردن روند شکل‌گیری این رابطه و اهمیت ایجاد انگیزه اولیه در پسرک که تشویق معلم آن را بارور می‌کند.

"پرنده کوک خوشبختی"
به فاصله یکسال او در این فیلم همین مضمون را در رابطه یک دختر و معلم طرح می‌کند. هر چند خاستگاه و منشأ گنگ شدن دختر با کودک فیلم "رابطه" متفاوت است، ولی باز هم تأکید بر شکل‌گیری رابطه‌ای عاطفی که می‌تواند به نوعی مشکل کودک را حل کند، تم مشترک این دو فیلم است. در این فیلم هم پرداخت و بزرگنمایی بار احساسی موقعیت چیده شده به کمک تأثیرگذاری فیلم می آید.
 
"زمان از دست رفته" و "عبور از غبار" دو فیلم بعدی درخشنده در یکسال هستند که اولی باز هم به کودکان و این بار مسئله فرزندخواندگی می‌پردازد. "عبور از غبار" مهجورترین فیلم کارنامه درخشنده است که از تصنع و احساسات زدگی به دور است و به تم مشترک و مورد علاقه این فیلمساز می‌پردازد. این بار شکل‌گیری رابطه میان معلم و دانش‌آموز صرفاً منجر به حل معضل و مشکل شاگرد نمی شود، بلکه این بار معلم است که به نوعی گشایش می‌رسد. جالب‌تر اینکه این گشایش براساس شکل گیری رابطه‌ای مطابق با الگوهای کلاسیک، میان معلم و شاگردی است که دچار نوعی  تضاد و درگیری اولیه بوده‌اند. تأکید بر غربت معلم و همسرش که بیماری زن آن را برجسته‌تر می‌کند، موقعیتی بحرانی برای آنها تدارک می‌بیند که سرانجام به دست مادر شاگرد مسئله دار حل می‌شود و به نوعی پیام انسانی خود را هم با لحنی متعادل در زیرلایه فیلم به مخاطب منتقل می‌کند.
 
"عشق بدون مرز" با مضمون کودکانی که در کش و قوس کشمکش‌های پدر و مادر دچار لطمه می‌شوند و با نگاه به بازتاب زندگی در غرب و مسائل برخاسته از آن بر زندگی کودکان، فیلمی تا حدی نامعمول در کارنامه درخشنده محسوب می شود. فیلمی که محصول مشترک بودن، حضور بازیگران خارجی و فیلمبرداری در خارج از کشور هم نتوانست به جذابیت‌های نداشته آن چیزی بیافزاید.
 
"شمعی در باد" با تغییر تمرکز فیلمساز از رابطه کودک و معلم، به دوران جوانی و معضلات روز آن توجه دارد. در این فیلم معضل استفاده از قرصهای روانگردان در زندگی یک جوان (فرزین) مورد تحلیل قرار می گیرد که پدر و مادرش از هم جدا شده اند و رابطه عاطفی جدید مادر، فرزین را وارد بحرانی می‌کند که پایانش پناه بردن به دوستان ناباب و اعتیاد مدرن است. البته در این فیلم می توان رد پای رابطه بین استاد و شاگرد را که منجر به ازدواج نامعقول پدر و مادر فرزین شده مورد توجه قرار داد و البته کودک همیشگی فیلم‌های درخشنده که حالا به جوانی و مسائل خاص این دوران رسیده است.
 
"رویای خیس" مقطع نوجوانی زندگی (آرش) و مختصات ویژه این دوران را به عنوان بستر قصه انتخاب کرده است. دورانی که به زعم درخشنده از پیچیدگی‌های خاصی نسبت به نوجوانی دختران برخوردار است. بازتاب کشمکشهای پدر و مادر این بار در پناه بردن آرش به عشقی ناآگاهانه بروز می‌کند. این بار هم تم مشترک، رابطه عاطفی مادر است که آرش را دچار بحران و پناه بردن به تنهایی پدر می‌کند. این بار مادر از زندگی جدید خود چشم می‌پوشد تا شرایط را برای آرش راحت‌تر کند و در انتها برای هدف مشترکشان (آرش) به همراهی با پدر می‌رسد.این فیلم با تغییری اساسی در پایان، نسبت به نسخه نمایش داده شده در جشنواره فجر همان سال به پایانی تراژیک می‌رسد. پایانی که بیشتر از پرداختن به تابوها می‌آید.
 
"بچه‌های ابدی" اثری است که این بار هم مسائل کودک و نوجوان را محور قرار می‌دهد ولی در قشری خاص. عقب افتادگان ذهنی یا مبتلایان به سندرم داون، انتخاب این فیلمساز برای محوریت پیدا کردن در فیلم هستند. فیلم به آسیب شناسی حضور این قشر در سطح جامعه و بازخورد این حضور می پردازد و قصه از جایی آغاز می‌شود که دختری به نام نگار در آستانه ازدواج با سعید متوجه می شود که او یک برادر عقب افتاده دارد و مسئولیت نگهداری از او را برعهده دارد. تردیدهای دختر در موقعیت انتخاب و انعکاس این تردید در سعید، اتفاقاتی پیش می‌آورد که این نوجوان را در موقعیتی بحرانی قرار می‌دهد.
 
"خواب‌های دنباله دار" عنوان آخرین فیلم این کارگردان زن سینمای ایران است که پاییز امسال در نمایشی محدود به روی رده رفت که با گلایه‌های کارگردان روبرو شد. وی در این فیلم نیز مانند دیگر آثارش تلاش می‌کند کودکی را محور اصلی قرار دهد که خواب‌های وی دنباله‌دار و قابل تعبیر است. باز هم خانواده‌ای مرفه که پدر و مادر این کودک هستند با بی‌توجهی به وی رفتار می‌کنند و تنها دایی او که نقش ان را مهران احمدی بازی می کند دوست و همراه این کودک است.
 
شخصیت اصلی داستان کودکی است برای معلم خود خواب می‌بیند که دچار سانحه ای شده و برای امتحان گرفتن از بچه ها نمی تواند به مدرسه برسد. خواب وی در ابتدا باعث تمسخر اهالی مدرسه اما از آنها کم کم با کدهایی روبرو می شوند که آنها را به واقعیت نزدیک می کند. البته باز هم در این فیلم مانند "بچه‌های ابدی" کودکی که مشخص عقب ماندگی ذهنی دارد نیز قصه دیگری در دل این داستان می شود و البته نقش پانته آ بهرام و فرشته صدر عرفایی به عنوان معلمین این کودک را نباید نادیده گرفت.
 
"هیس دخترها فریاد نمی‌زنند" آخرین ساخته سینمایی وی است. در این فیلم شهاب حسینی نقش یک بازپرس جنایی را ایفا می‌کند. مریلا زارعی، جمشید هاشم‌پور، طناز طباطبایی، فرهاد آییش، مائده طهماسبی، شیرین بینا، بابک حمیدیان، مجید مشیری، اسماعیل سلطانیان، هادی مرزبان و مهدی ماهانی با حضور امیر آقایی، حضور افتخاری ستاره اسکندری و با معرفی نیما صفایی از دیگر بازیگران این فیلم هستند. این فیلم نیز از دغده‌های قبلی وی سرچشمه می‌گیرد.
 
البته باید بدانیم که وی در طی این سال‌ها تهیه‌کنندگی فیلم "بیست" عبدالرضا کاهانی را نیز برعهده داشته که جوایز متعددی از جشنواره های داخلی و خارجی از آن خود کرده است. همچنین تهیه‌کنندگی تله فیلم "گلبهار" به کارگردانی محمد ابراهیم معیری ار نیز برعهده داشته است که کاری در ژانر کودک و نوجوان است. انیمیشن بلند سینمایی "آخرین داستان" به کارگردانی اشکان رهگذر و تهیه‌کنندگی پوران درخشنده  از دیگر کارهای وی به شمار می رود که در مرحله پیش تولید قرار دارد.
کد خبر 1563768

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha