منطق الطیر از شاهکارهای زبان فارسی است

به گزارش خبرنگار مهر ، در کوی تو رسم سرفرازی این است مستان تو را کمینه بازی این است، با این همه رتبه هیچ نتوانم گفت شاید که تو را بنده نوازی این است. سادگی و گیرایی سخن بهترین شیوه عطار برای بیان مقاصد عرفانی بوده است.

فریدالدین ابو حامد محمد بن ابوبکر ابراهیم بن اسحاق عطار نیشابوری، یکی از شعرا و عارفان نام آور ایران در اواخر قرن ششم و اویل قرن هفتم هجری قمری در قریه کدکن یا شادیاخ که در آن زمان از توابع شهر نیشابور بوده به دنیا آمد.

فریدالدین بعد فوت پدر کار او را در پیش گرفت و به شغل عطاری و طبابت مشغول می شود تا زمانی که انقلاب روحی در وی به وجود آمد و دست از کسب و کار کشید و به خدمت شیخ الشیوخ عارف رکن الدین اکاف رفت و به ریاضت و مجاهدت با نفس مشغول و چند سال در خدمت این عارف بود.

عطار سپس قسمتی از عمر خود را به رسم سالکان طریقت به سفر پرداخته و از مکه تا ماوراءالنهر را پیمود که حاصل این سفرها معاشرت با بسیاری از مشایخ و بزرگان آن زمان بود.

عطار مردی پر کار و فعال بوده چه در آن زمان که به شغل عطاری و طبابت اشتغال داشت و چه در دوران پیری خود که به گوشه گیری از خلق زمانه پرداخته و به سرودن و نوشتن آثار منظوم و منثور خود مشغول بوده است.

عطار سرانجام در سال  627 هجری قمری در هنگام یورش مغولان به شهر نیشابور توسط یک سرباز مغول به شهادت رسیده که شیخ بهاءالدین در کتاب معروف خود کشکول این واقعه را چنین تعریف می کند که وقتی لشکر تاتار به نیشابور رسید اهالی نیشابور را قتل عام کردند و ضربت شمشیری توسط یکی از مغولان بر دوش شیخ خورد که شیخ با همان ضربت از دنیا رفت.

مقبره شیخ عطار در نزدیکی شهر نیشابور قرار دارد و چون در عهد تیموریان مقبره او خراب شده بود به فرمان امیر علیشیر نوایی وزیر سلطان حسین بایقرا مرمت و تعمیر شده است.

سعید حق پرست یکی از فرهنگ دوستان بیرجندی درباره ویژگی سخن عطار می گوید: عطار، یکی از شاعران بزرگ متصوفه و از مردان نام آور تاریخ ادبیات ایران است.

وی بیان داشت: عطار برای بیان مقاصد عرفانی خود بهترین راه را آوردن کلام ساده، بی پیرایه و خالی از هرگونه آرایش انتخاب کرده است.

سحر زاهدی نیز بیان داشت: گفتار ساده عطار که از سوخته دلی همچون او تراوش شده خواننده را مجذوب می کند.

وی گفت: کمک گرفتن از تمثیلات و بیان داستان ها و حکایات مختلف یکی دیگر از جاذبه های آثار عطار نیشابوری است.

آثار شیخ عطار نیشابوری شامل آثار منظوم از جمله دیوان اشعار شامل غزلیات و قصاید و رباعیات و مثنویات شامل الهی نامه، اسرار نامه، مصیبت نامه، وصلت نامه، بلبل نامه، بی سر نامه، منطق الطیر، جواهر الذات، حیدر نامه، مختار نامه، خسرو نامه، اشتر نامه و مظهر العجایب است.

از میان این مثنوی های عرفانی بهترین و شیواترین آنها که به نام تاج مثنوی های او به شمار می آید منطق الطیر بوده که موضوع آن بحث درباره پرندگان از یک پرنده داستانی به نام سیمرغ است.

در این مثنوی منظور از پرندگان، سالکان راه حق و مراد از سیمرغ وجود حق است که عطار در این منظومه با نیروی تخیل خود و به کار بردن رمزهای عرفانی به زیباترین وجه سخن می گوید و این منظومه یکی از شاهکارهای زبان فارسی است.

همچنین یکی از معروفترین آثار منثور عطار تذکرة الاولیاست که در این کتاب عطار به معرفی 96 تن از اولیا و مشایخ و عرفای صوفیه پرداخته است.

دانشجوی دانشگاه بیرجند نیز در پاسداشت مقام عطار نیشابوری گفت: زبان، شرح حال انسان ها است و اگر زبان را برداریم تقریبا چیزی از شخصیت، عقاید، خاطرات و افکار نظام یافته ما باقی نمی ماند.

محسن صدیق نژاد با بیان اینکه بدون زبان، موجودیت انسان هم به پایان می رسد، بیان داشت: زبان، ذخیره نمادین اندیشه ها، عواطف، بحران ها، مخالفت ها، نفرت ها، توافق ها، وفاداری ها، افکار قالبی و انگیزه هایی است که در سوق دادن و تجلی هویت فرهنگی انسان ها نقش اساسی دارد.

وی منطق الطیر شیخ عطار نیشابوری را از بهترین شاهکارهای زبان و ادبیات فارسی برشمرد.