به گزارش خبرنگار گروه دين و انديشه "مهر" ، در ادامه سلسله نشست هاي هفتگي " نگرش فلسفي در دانش هاي گوناگون معاصر" نشست " فلسفه رياضي " عصر روزچهارشنبه 28 بهمن با حضور دكتر احمد شهشهاني، استاد فلسفه علم دانشگاه صنعتي شريف در مؤسسه پژوهشي حكمت و فلسفه ايران برگزار شد.
وي در ابتداي سخنانش فلسفه رياضي در سال 2005 را با فلسفه رياضي در يك قرن پيش يعني سال 1905 مقايسه نمود و اظهار داشت : سال 1905 دوران شكوفايي فلسفه رياضي بود. در اين سال "براور" تز رياضي اش را شروع كرد و پينكاله سه كتاب عمومي بر فرهيختگان كه متخصص رياضي نبودند نوشت. اين كتابها هرچند فلسفي نبودند اما نكات فلسفي در آنها تبلور داشت. يكي ديگر از رياضيدانان در اين دوره كتاب مباني منطق و حساب را منتشر كرد كه تاثير بسزايي در فلسفه رياضي داشت. در اين سال برتراند راسل كتابي درباره فلسفه رياضي نوشت.
دكتر شهشهاني با تاكيد بر اين مطلب كه قرن پيش عصر شكوفايي فلسفه رياضي بود گفت : اين عصر دو خصوصيت عمده داشت يكي آن كه رياضيدانان طراز اول آن زمان با فلسه رياضي درگير بودند و فلسفه رياضي براي آنها چالشي علمي محسوب مي شد.
استاد فلسفه علم دانشگاه صنعتي شريف ديدگاه دانشمندان رياضي را تاثيرگذار بر نگرش هاي مردم توصيف كرد و گفت : نقش رياضيات و تاثيرگذاري آن بر رشته فلسفه نيز تاثير بسياري به همراه داشت. تا جايي كه راسل گفته بود تا اوايل قرن هيجدهم هيچ كار مهمي درباره رياضي انجام نشده است.
وي وضعيت فعلي جهان فلسفه رياضي را مناسب ندانست و اظهار داشت : اكنون هيچ كدام از رياضيدانان جهان اثر مهمي در فلسفه رياضي ندارند يعني دغدغه آنها ديگر فلسفه رياضي نيست. اغلب در مصاحبه ها و مقالات به طور پراكنده چيزي گفته مي شود اما منسجم و كار آمد نيست. فقط يك مجله با عنوان Philosophy of Mathematical منتشر مي شود كه اين نشريه در سال فقط سه شماره چاپ مي شود.
دكتر شهشهاني وضعيت فلسفه رياضي را اسفبار توصيف كرد به طوري كه نمي توان اظهار داشت رشته فلسفه رياضي رشته فعالي است.
وي افزود: چرا وضعيت اين گونه است و چرا جامعه رياضي به اين مسئله توجهي ندارد؟ اولين چيزي كه به نظر مي رسد اين است كه موضوعات بسيار تخصصي تر شده است. ماهيت رياضيات در حال حاضر اين است كه بيش از اين بايد به آن پرداخته شود. در قرن گذشته ما شاهد وضعيت منحصر به فردي بوديم كه ناشي از اتفاقات نيمه قرن 19 بود خصوصا در آلمان، اما تغيير پارادايمي صورت گرفته كه بسيار عظيم بوده است. در آن زمان تغيير ديدگاه عمده اي به وجود آمد كه باعث شد فلسفه رياضي شكوفا شود. رياضيات مسير علم هنجاري را طي كرد كه حالت انباشتن داشت اما ديدگاه راديكالي در آن صورت نگرفت لذا فلسفه رياضي نتوانست به شكوفايي دوباره خود باز گردد.
دكتر شهشهاني در پايان تاكيد كرد : ما اكنون در آستانه تغييرات عمده دروني هستيم كه شايد طي ده يا بيست سال آينده فلسفه رياضي شكوفا شود.
نظر شما