دو طبقه، سه طبقه، پایه‌دار و بدون پایه که متناسب با گل و رنگ مورد علاقه سفارش دهنده چیدمان شدند؛ بعضی از این تاج‌ها آنقدر بزرگند که دو نفر به سختی آنها را حمل می‌کنند. اینجا خودنمایی حرف اول را می‌زند اما آیا این تاج گلها سودی برای ما و مردگان دارد؟
به گزارش خبرنگار مهر، تاج گل‌های بزرگ و پرهزینه - که هر چه تعداد طبقات و گل آنها بیشتر باشد قیمت بیشتری دارند - تبدیل به حاشیه‌هایی می‌شوند که اصل جریان همدردی با خانواده متوفی در مراسم یادبود را تحت الشعاع قرار می‌دهند.
خرید این تاج گلها به جز بهره برداری گل فروشان، نه تنها هیچ سودی برای شخص فوت شده و خانواده او ندارد، بلکه زحمت انتقال آن به منزل و بعد هم بلافاصله تبدیل شدن به زباله، خانواده مصیبت دیده و کارگران شهرداری را دچار گرفتاری می‌کند.
البته در فرهنگ و آموزه های اسلامی گل بردن در مجالس ختم در حدی که موجب افراط و اسراف نشود نوعی تکریم مومن محسوب می شود.
آیت‌الله سید محمد غروی استاد حوزه و دانشگاه در این زمینه گفت: هر مومنی در این دنیا نسبت به مومن دیگر حقوقی بر گردن دارد و پس از مرگ نیز ممکن است حقوق دیگری داشته باشد، چون مرگ انتقالی بیش نیست و از این رو برخی از حقوق دیگر هم بعد از مرگ مفهوم دارد.
وی افزود: وقتی برای شخص متوفی دعا، فاتحه، قرآن و نماز می خوانیم، یا صدقه و خیرات می دهیم و مجلس عزا برپا می کنیم برای این است که آن شخص از هدیه معنوی ما بهره مند شود. حتی در برخی از مجالس یادبود که از خدمات و خوبی های متوفی یاد می کنیم نوعی تکریم مومن است که از نظر اسلام امری پسندیده محسوب می شود.
عضو جامعه مدرسین حوزه گفت: این گونه نیست که گمان کنیم مرگ مساوی با نیستی است و روح انسان از کارهایی که دیگران برای او انجام می دهند هیچ اطلاعی ندارد و همه کارها بیهوده است.
آیت‌الله غروی گل بردن در مجالس ختم و قرائت فاتحه را کار پسندیده ای برای تکریم متوفی و بازماندگان وی دانست و افزود: تکریم مومن لازمه ایمان است اما این کارهای پسندیده به تدریج به وضعیت خاصی تبدیل شده که باید اصلاح شود.
وی با انتقاد از صرف هزینه های کلان برای تهیه تاج گل های بزرگ اظهار کرد: گاهی دسته گلها و تاج گل‌های بسیار پرهزینه برای مراسم یادبود تهیه می‌شود که صرفنظر از عمر کوتاه آن، تهیه آنها از مصادیق بارز اسراف است.
چشم روی هم چشمی
یکی دیگر از آسیب های تهیه تاج گل‌های پرهزینه ترویج رفتار غلط چشم روی هم چشمی است و ممکن است روزی فرا برسد که اگر فردی برای بستگانش یا ارگانی برای مدیرش دسته گل های آنچنانی تهیه نکند انگار در حق متوفی و بازماندگان وی کوتاهی کرده است.
به گفته آیت‌الله غروی، اینکه هر کسی در جریان خرید گل برای مراسم ختم، سرمایه خودش را به رخ دیگران بکشد کار پسندیده‌ای نیست.
وی معتقد است که ایجاد رسم های غلط در مراسم یادبود نه تنها هیچ نتیجه‌ای برای متوفی ندارد بلکه برای دیگران نیز زحمت ایجاد می‌کند. بنابراین بعضی از انسان‌ها ترجیح می‌دهند کاری انجام دهند که متوفی استفاده معنوی بیشتری از آن کار می‌برد، به عنوان مثال صدقه دادن امر پسندیده اسلامی است که علاوه بر جایگاه والایی که در اسلام برای این حرکت در نظر گرفته، باعث ارتقای وضعیت زندگی محرومان جامعه می‌شود.
صحبت های آیت الله غروی در حالی است که با یک حساب سرانگشتی می توان هزینه میلیاردی خرید تاج گلها و بریز و بپاش‌های گسترده در عزاداری ها را محاسبه کرد.
هزینه میلیاردی برای تهیه گل
در سال گذشته 5 هزار و 92 نفر در استان قم دار فانی را وداع گفتند که از این تعداد 4 هزار و 806 مورد در مناطق شهری و 286 نفر در مناطق روستایی بودند. اگر هزینه تاج گل و پلاکاردهای هر متوفی در چند مراسم (اول، سوم، هفتم و...) که از سوی بستگان و آشنایان وی تهیه می شود را متوسط یک میلیون تومان در نظر بگیریم، متوجه می‌شویم که در طول سال گذشته حدود 5 میلیارد و 92 میلیون تومان برای تاج گل و پلاکاردهای تسلیت در استان هزینه شده است.
از سوی دیگر با در نظر گرفتن مبلغ یک میلیون و 200 هزار تومانی کمک هزینه بلاعوض کمیته امداد به نوعروسان تحت پوشش این نهاد، با هزینه خرید تاج گلها و پلاکاردهای تسلیت می‌توان بالغ بر 4 هزار و 200 نوعروس تحت پوشش را به خانه بخت فرستاد. یا اگر بر اساس پیش بینی‌های دست اندرکاران مسکن مهر برای ساخت هر واحد مسکونی در استان 40 میلیون تومان در نظر گرفته شود با 5 میلیارد و 92 میلیون تومان می توان 127 واحد مسکونی برای محرومان جامعه احداث کرد.
آنچه مسلم است، هزینه‌هایی که مردم برای اعلام همدردی با بستگان متوفی در قالب تهیه دسته گلها و پلاکاردهای تسلیت صرف می‌کنند نوعی اسراف و افراط است و طبیعی است که اگر طرح‌های مفیدی برای جلوگیری از ترویج این رفتار غلط پیشنهاد و اجرایی شود مطمئنا مورد پذیرش بخش قابل توجهی از شهروندان قرار خواهد گرفت.
البته نباید دغدغه شهروندان را در معرفی طرح های کارآمد برای جایگزین شدن این رفتار غلط نادیده گرفت. به گفته آیت‌الله غروی اگر مردم بدانند هزینه‌هایی که برای جایگزین شدن رفتارهای غلط اسراف پرداخت می‌شود، در کجا و به چه منظوری خرج می‌شود، مطمئنا در امور خداپسندانه مشارکت بیشتر خواهند داشت.
در این میان خانواده برخی از مردگان قبل از برگزاری مراسم یادبود در بین بستگان و آشنایان اطلاع رسانی می‌کنند که از آوردن تاج گل در مراسم خودداری کنند. این اقدام اگرچه سودی برای محرومان جامعه ندارد ولی حرکت پسندیده‌ای برای جلوگیری از اسراف و افراط است.
بسیاری از اعمالی که در سطح اجتماع انجام می‌شود مانند خرید دسته گلها و تاج گل‌های بزرگ است که خودنمایی و چشم روی هم چشمی را به جامعه تحمیل می‌کند و این در حالی است که هزاران دست‌های مهربان در انتظار یاری است.
........................
روح‌الله کریمی
نظر شما