به گزارش خبرنگار مهر، قم با توجه به وجود مضجع نورانی حضرت معصومه(س)، مسجد مقدس جمکران، حوزه باسابقه علمیه، بقاع متبرکه و سایر ظرفیت‌های عظیم فرهنگی و دینی، از شهرهاى مهم دینى و مذهبى و زیارتگاهى ایران و شیعیان جهان محسوب مى‌شود.
جریان فرهنگ دینى و مذهبى، شهر قم را به یکى از بزرگ‌ترین مراکز آموزش علوم دینى و آئین‌هاى مذهبى تبدیل کرده است که در دهه‌هاى اخیر نقش بسیار ممتازى در فرآیند تحولات دینى، مذهبى، سیاسى و اجتماعى کشور ایفا کرده است از این رو تبدیل قم به منطقه آزاد زیارتی از ابعاد مختلفی حائز اهمیت است که در گفتگو با علیرضا ارجمندی مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان به اهمیت اجرای این لایحه پرداخته‌ایم که از نظرتان می‌گذرد.
آقای ارجمندی تبدیل سه کلانشهر قم، مشهد و شیراز به مناطق آزاد زیارتی که به نوعی جهانی کردن موضوع زیارت محسوب می‌شود از چه نظر دارای اهمیت است؟
- جمهوری اسلامی ایران از ظرفیت‌های ویژه‌ای در حوزه فرهنگی برخوردار بوده و جامعه مخاطب ایران را گردشگر فرهنگی شکل داده است و در واقع تلفیق گردشگری فرهنگی و زیارتی تبدیل به گردشگری مذهبی می‌شود. پس با توجه به اینکه ایران به عنوان مهد تشیع و خاستگاه فرهنگ شیعی به شمار می‌آید بنابراین محوری برای ارائه خدمات در حوزه گردشگری مذهبی محسوب می‌شود. از این رو تبدیل این سه شهر به مناطق آزاد زیارتی با توجه به شرایط اقتصادی جمهوری اسلامی ایران موضوع مهم و پر جاذبه‌ای است که به تدریج در بخش گردشگری مذهبی و اقتصاد گردشگری تحول عظیمی ایجاد خواهد کرد.
نکته مهم این است که این لایحه، جامعه هدف زیارتی دنیا را مورد توجه قرار داده است. یعنی طبق برآورد انجام شده بیش از 300 میلیون شیعه در کشورهای مختلف جهان زندگی می‌کنند که این افراد جامعه هدف مناطق آزاد زیارتی محسوب می‌شوند و اگر بتوانیم زمینه ورود این افراد به کشورمان را فراهم کنیم حرکت بزرگ و تحول آفرینی در بخش گردشگری و اقتصاد گردشگری ایجاد می‌شود. ضمن اینکه آفت‌هایی که ورود گردشگر به ایران می‌تواند داشته باشد در این سفرها وجود نخواهد داشت، به خاطر اینکه جامعه هدف ما به قصد زیارت وارد این سه شهر می‌شوند و با توجه به اشتراکات فراوانی که با ما دارند، این سفرها می‌تواند به تقویت تعاملات مختلف بینجامد.
برای اجرای این لایحه چه تمهیداتی باید فراهم شود؟
یکی از مزیت‌های این لایحه این است که زائران از هر نقطه جهان می‌توانند بدون روادید از اماکن زیارتی این سه شهر استفاده کنند. یعنی تهمیداتی برای حل مشکل صدور روادید اندیشیده می‌شود.
همچنین برای اجرای این لایحه نیاز به تمهیدات قانونی نرم افزاری است که وزارت امور خارجه، دولت و نهادهای ملی مرتبط باید زمینه آنها را فراهم کنند. البته زیرساخت‌های سخت افزاری مثل فرودگاه نیز لازم است.
اگر نیاز به فرودگاه باشد، ممکن است این لایحه زودتر از احداث فرودگاه بین المللی قم به تصویب برسد. برای این مسئله هم فکری شده است؟
به نکته خوبی اشاره کردید. اگر قرار باشد افرادی در قالب توریسم مذهبی و بدون روادید وارد کشورمان شوند فقط می‌توانند در سه شهر قم، مشهد و شیراز تردد کنند. این افراد برای اینکه از کشورشان مستقیما به قم سفر کنند مشکلی وجود ندارد، به خاطر اینکه فرودگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) برای رفت و آمد آنها در نظر گرفته شده است، اما ممکن است زائران خارجی در طول مدت اقامت خود در قم تمایل داشته باشند از شهرهای مشهد و شیراز دیدن کنند. در این صورت باید از پروازهای داخلی استفاده کنند که فرودگاه امام خمینی(ره) فاقد این پروازهاست. بنابراین تا زمانی که فرودگاه قم به بهره‌برداری برسد ممکن است یک روز را برای تردد به تهران در نظر بگیرند تا زائران از فرودگاه مهرآباد برای عزیمت به شهرهای مشهد و شیراز و یا ورود به قم از این دو شهر استفاده کنند.
البته اگر پروازهای داخلی فرودگاه بین‌المللی قم ولو اینکه فقط به یکی از شهرهای مشهد یا شیراز دایر شود این مشکل برطرف می‌شود.
با این زیرساخت‌های ناقص گردشگری که قم دارد چطور می‌خواهید جذب توریسم مذهبی را تقویت کنید؟
ببینید اگر 5 درصد از شیعیان جهان و دوستداران اهل بیت(ع) بخواهند وارد شهر قم شوند جمعیتی حدود 15 میلیون را تشکیل می‌دهند، بنابراین ما هم قبول داریم که زیرساخت‌های لازم برای پذیرایی از این زائران در قم وجود ندارد و باید با همکاری دستگاه های مختلف این زیرساخت‌ها ایجاد شود اما باید این مسئله را در نظر داشت که خود اجرای این لایحه موجب جذب سرمایه گذاری می‌شود.
ما این مسئله را کتمان نمی‌کنیم که قم نسبت به شهرهای مشهد و شیراز عقب‌تر است اما در دو سه سال گذشته شاهد رشد خوبی در توسعه زیرساخت‌های گردشگری بوده‌ایم و بسترهای گسترش این زیرساخت‌ها فراهم شده است.
ضمن اینکه یکی از موانع ورود گردشگر به کشور، رفتارهای سفارتخانه‌هاست و باید این کار از سفارتخانه‌ها و وزارت امور خارجه اصلاحاتی در قوانین روادید و مناسبات سیاسی با کشورهای دیگر انجام دهند تا هماهنگی لازم ایجاد شود. با اطمینان می‌توان گفت که تحقق این مسئله به تدریج آهنگ سرمایه گذاری را در استان قم سرعت می‌دهد.
وضعیت کنونی قم در تعداد مراکز و ظرفیت تخت‌های اقامتی چگونه است. آیا امسال برنامه‌‌ای برای توسعه مراکز اقامتی دارید؟
در حال حاضر 47 هتل و هتل آپارتمان و به همین تعداد مهمانپذیر و 110 خانه استیجاری مجاز در حد مهمانپذیر در قم وجود دارد که در مجموع ظرفیت پذیرش این مراکز حدود 6 هزار تخت اقامتی است.
امسال برنامه خوبی برای افتتاح مراکز اقامتی داریم به عنوان مثال هتل پارسیا که یکی از بهترین هتل‌های قم محسوب می‌شود با سرمایه گذاری 25 میلیارد تومانی احداث شده و به صورت آزمایشی در حال فعالیت است و در کمتر از یک ماه آینده به بهره‌برداری رسمی می‌رسد.
همچنین بیش از 50 پروژه نیمه تمام گردشگری با 500 میلیارد تومان آورده بخش خصوصی و پیشرفت فیزیکی 20 تا 80 درصدی در قم وجود دارد که امسال تعدادی از آنها به بهره‌برداری می‌رسد.
شما چشم انداز اجرای این لایحه را چگونه می‌بینید؟
این لایحه افق بسیار بلند فرهنگی و معنوی دارد که می‌تواند پایگاه‌های ایران را در جهان اسلام و تشیع تقویت کند و از لحاظ فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و... به نفع جمهوری اسلامی ایران است که اگر اجرایی شود بسیاری از چالش‌های بخش گردشگری برطرف می‌شود.
به نظر من اگر بتوانیم با ایجاد امکانات لازم و روان سازی در جذب گردشگر خارجی انگیزه گردشگران را برای سفر به جمهوری اسلامی تقویت کنیم در آینده‌ای نه چندان دور درآمدهای حاصل از گردشگری می‌تواند جای نفت را بگیرد.
.................................
روح‌الله کریمی
نظر شما