به گزارش خبرنگار مهر، شخصیت امامزاده جعفر(ع) چند ویژگی خاص دارد که مرحوم آیت الله العظمی مرعشی نجفی نیز آنها را عنوان کرده اند: اول اینکه این امامزاده مجتهدی جامع الشرایط بودند؛ دوم اینکه فیلسوفی مورد وثوق بودند که به ایشان "جََواری" یا "خَواری" می گفتند؛ سوم اینکه اگر در آن زمان به کسی ظلم می شد، به ایشان پناه برده و رفع ظلم می شد؛ چهارم اینکه ایشان مسئول کاروان بودند تا به سمت طوس و مرو و شرف حضور به محضر امام رضا(ع) یابند؛ پنجم اینکه برادر بلافصل(تنی) امام رضا(ع) بودند و ششم شهادت مظلومانه ایشان بوده است.
بنا بر این باید اذعان داشت که امامزاده جعفربن موسی الکاظم(ع) حتی در استان تهران مظلوم و غریب بوده اند، چرا که نداریم امامزاده و سلاله ای از بنی هاشم(ع) - به غیر از حضرت عبدالعظیم الحسنی(ع) در شهرری- که چنین ویژگیهای منحصر به فردی داشته باشند و متأسفانه تا به امروز نیز برای شناخت جامع از این سلاله پاک نبی اکرم(ص) گامهای قابل توجهی برداشته نشده است.
معرفی 17 کتاب در تأیید نسب امامزاده جعفربن موسی الکاظم(ع)
کتب معتبر علم الانساب که تا کنون توسط 17مجتهد موثق تأیید و به نگارش درآمده، در تأیید اصل و نسب حضرت جعفربن موسی الکاظم(ع) مطالبی نوشته اند که به شرح زیر است:
کتاب "کَنزُ الاَنساب" در صفحه 59، کتاب "بَحرُ الاَنساب" در صفحات 67، 71 و 177، کتاب "خَوار و ورامین"، کتاب "ریاضُ الاَنساب" در صفحه 158، کتاب "رَوضَه الشُّهَداء" ملا حسین کاشی در صفحه 415، کتاب "بِحارُ الاَنوار" به نقل از مرحوم مفید طبرسی آمده است برای هر یک از اولاد موسی بن جعفر(ع) فضل و منقبت مشهوره ای است.
کتاب "دائِرُ المَعارِف" شیخ محمد حسین علمی در جلد 28 و صفحه 201 آمده است به روایت از شیخ تاج الدین، در کتاب "المَجدی فی اَنسابِ الطّالِبین" در صفحه 109 چنین آمده است: "و ولد جعفربن موسی الکاظم(ع) یقال له الخَواری و هولاءَّ ولد"، کتاب "سِراجُ الاَنساب" صفحه 83، کتاب "ارشاد" شیخ مفید در صفحه 302.
کتاب "مُنتَهیُ الآمال" حاج شیخ عباس قمی(نور الله مرقده) در جلد2 و صفحه 823، کتاب "عُمدهُ الطّالِب" شیخ ابو نصر بخاری، کتاب "الشَّجَرهُ المُبارَکَه فی اَنسابِ الطّالِبیّه" صفحه 77 و 93، کتاب "تَهذیبُ الاَنساب و نَهایَهُ الاَعقاب" صفحه 162، کتاب "الفَخری فی اَنسابِ الطّالِبین" صفحه 18، کتاب "لُبابُ الاَنساب و الاَلقاب و الاَحقاب" جلد 1 صفحه 394 و جلد 2 صفحه 440، کتاب "اَنوارُ المُشَعشَعین" جلد2 صفحه 294 از کتب خطی کتابخانه حضرت آیت الله مرعشی نجفی(اعلی الله مقامه)
فرمایشات مقام معظم رهبری در تاریخ 22/3/1382 در صحن مطهر حضرت جعفربن موسی الکاظم(ع) نیز از منابع قابل استناد است که فرمودند: "اساساً پیشوا مرکز شهادت است، پایگاه نیکان و برگزیدگان است و برجسته ترین چهره شهید، همین بزرگوار است که این صحن و سرا به نام اوست، فرزند موسی بن جعفر(ع) و سلاله پاک پیامبر مکرم اسلام(ص) است".
"خواری" یا "جواری" از القاب امامزاده جعفربن موسی الکاظم(ع) است
نماینده تولیت موقوفات شیخ جنید آستانه امامزاده جعفر(ع) در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: مرحوم آیت الله مرعشی نجفی تأکید دارند که حضرت جعفربن موسی الکاظم(ع) جدا از اینکه فرزند بلافصل امام موسی کاظم(ع) هستند، مجتهدی جامع الشرایط و مردی فیلسوف و انقلابی در زمان خویش بودند که در ده خوار(خار) در نزدیکی مدینه زندگی می کردند و به دلیل ویژگیهایی که آن حضرت داشتند، اگر به کسی ظلم می شد و یا مورد تعرض قرار می گرفت به آن حضرت پناه می آورد و ایشان از فرد مظلوم دفاع و رفع ظلم می کردند یا حاجت آنها را روا می کردند؛ به همین دلیل ایشان را به نام "خواری" یا "جواری" می نامیدند که این القاب در کتابهای معتبر نیز نقل شده است.
حاج محمد طاهری افزود: در سال 203 هجری قمری، امامزاده جعفر(ع) در پیشوا که آن زمان به نام روستای "سَناردَک" بوده و در منطقه ورامین واقع شده بود، به شهادت رسیدند و طبق وصیتشان با شرایط خاص مدفون شدند.
وی ادامه داد: در آن زمان چون روستای سناردک منطقه کوچکی بوده، از ایشان به خوبی و گرمی استقبال شده و ایشان نیز به محض ورود به دلیل جراحتی که بر پیکر ایشان در ساوجبلاغ، در درگیری وارد شده بود، قادر به حرکت نبودند، چرا که مسئولان کاروان از مدینه به بغداد و از بغداد به مَرو برای دیدار با امام علی بن موسی الرضا(ع) بودند.
دومین کاروان برای دیدار با امام رضا(ع)/ اولین کاروان به رهبری احمدبن موسی(ع) شاهچراغ
این کاروان تا قبل از درگیری با سپاهیان مأمون عباسی، از شهادت امام رضا(ع) خبر نداشت و دومین کاروانی بود که از بغداد به سوی مرو در حرکت بودند.
اولین کاروان، کاروان امامزاده احمدبن موسی الکاظم(ع) - شاهچراغ – بوده که از بصره ابتدا به اهواز و از اهواز به سمت شیراز در حرکت بودند که در اهواز درگیر شده، بعد به شیراز آمدند و در محل دروازه قرآن نیز درگیر شدند که امامزاده احمد(ع) به همراه صدها تن دیگر به شهادت رسیدند.
کاروان دوم که به سرپرستی امامزاده جعفر(ع) بوده، در سال 203 هـجری قمری از سمت غرب، وارد ایران شد و سپس به ساوه و از ساوه به ساوجبلاغ رسیدند؛ مأمون به دلیل ترسی که از بنی هاشم داشت، می ترسید آنها در خراسان با شنیدن خبر شهادت امام رضا(ع) و حساسیت شیعه آن روز در خراسان و نیشابور که جزوی از سرزمین شیعیان محسوب می شدند، قیام کنند.
بنابراین مأمون دستور داده بود تا هر جا کاروان یا افرادی از بنی هاشم مشاهده شدند، دستور به بازگشت آنها به بغداد یا مدینه داده شود و اگر مقاومت کردند، با آنها برخورد شده و درگیری صورت گیرد.
خبر شهادت امام رضا(ع) و درگیری در ساوجبلاغ
زمانی که پیغام مأمون توسط فردی به نام "سیاوش سمنانی" به جعفربن موسی الکاظم(ع) رسید، حضرت فرمود: "کاروان ما به سمت مدینه برنمی گردد و به سوی خراسان برای زیارت قبر منور امام رضا(ع) حرکت می کند".
بعد از اینکه جعفربن موسی الکاظم(ع) اعتنایی به پیام و دستور مأمون نکردند، بین نیروهای حضرت و سیاوش سمنانی جنگ اتفاق افتاد؛ در 15 کتاب معتبر ذکر شده که حدود 100 نفر در این درگیری کشته می شوند و به نقل از مرحوم آیت الله العظمی مرعشی نجفی: "آنقدر کشته می شوند که خون جاری می شود".
به هرحال، این جنگ ساعتها طول کشید، به طوری که با تاریک شدن هوا جنگ خاتمه یافت؛ چون شب شد و دست از جنگ کشیدند، امامزاده جعفر(ع) فرمودند:
* اگر بمانیم، مأموران مأمون ما را خواهند کشت و باید به صورت انفرادی حرکت کرده و راهی خراسان شویم، آنهم به صورت ناشناس؛ بنا بر این هر کدام از طریق جاده ابریشم به صورت انفرادی راهی مزار امام رضا(ع) می شویم.
18 هزار نفر از بنی هاشم راهی ایران شدند
در منابع معتبر آمده که 18 هزار نفر از بنی هاشم راهی ایران شدند و تعداد زیادی از آنها به شکل ناشناس در تمام شهرهای کشورمان پناهنده شدند و به همین طریق، تبلیغ شریعت کردند.
امروز اگر شیعه هستیم یا در زمان صفویه اعلام شیعه شد، به برکت خون امام علی بن موسی الرضا(ع) و سلاله پاکش بود که کشور شیعه ایران شکل گرفت.
ورود به پیشوا و شهادت امامزاده جعفر(ع)
به هرحال، امامزاده جعفر(ع) از تاریکی همان شب استفاده کردند و به روستای "سناردک"(شهر پیشوا) رسیدند، چراکه جاده ابریشم از داخل بازارچه فعلی که همان بازارچه قدیمی شهر است، می گذشته و از سر چهار سوی بازار به سوی ایوانکی و طوس حرکت می کردند.
امامزاده جعفر(ع) به دلیل جراحات وارده بر پیکرشان دیگر توان حرکت نداشتند و در "سناردک" و منزل "جلال الدین" نامی بستری شدند و به خوبی از ایشان استقبال شد.
در نهایت نیز مداوای امامزاده جعفر(ع) بدون نتیجه ماند و ایشان به شهادت رسید که طبق وصیت آن حضرت طی مراسم خاصی در پیشوا مدفون شدند و برای آن حضرت، حرمی از خشت و گل به طول شش متر و عرض چهار متر احداث شد و این بنا تا سال 873 هجری قمری به همین شکل باقی ماند تا مرحوم "شیخ خضر جنید رازی" که پایین پای امامزاده جعفر(ع) مدفون است، گنبد و بارگاه باشکوهی ساخت و یک میلیون و 555 مترمربع مزرعه و قنات را وقف آن امامزاده واجب التعظیم کرد.
لزوم شناخت بیشتر ابعاد وجودی و کرامات امامزاده جعفربن موسی الکاظم(ع)
با توجه به کتب و روایات متعددی که در اثبات بلافصل بودن امامزاده جعفربن موسی الکاظم(ع) با امام رضا(ع)، حضرت معصومه(س) و امامزاده احمدبن موسی(ع) وجود دارد، باید ضمن تجلیل و تحسین اقدامهای انجام گرفته برای شناخت ابعاد وجودی و ویژگیهای منحصر به فرد آن حضرت، بررسی و تحقیقات بیشتری برای شناخت بیشتر ابعاد وجودی و کرامات آن حضرت در دستور کار قرار گیرد.
مظلومیت این امامزاده به خوبی ملموس است و این چنین به نظر می آید که نگاههای فرهنگی برای شناساندن ایشان به مردم، از شهر پیشوا به جنوب شرق استان تهران و سپس به کل استان تهران و سراسر کشور گسترش یابد؛ نگاههایی که صرف عزاداری در سالروز شهادت آن بزرگوار در 15 جمادی الثانی یا بزرگداشتهای سطحی و غیر کارشناسی نباشد و گام مهمی برای شناخت معارف ایشان و اهل بیت عصمت و طهارت(ع) باشد.
برگزاری همایشها و جشنواره های متعدد فرهنگی و هنری، مسابقات کتابخوانی و انتشار کتاب زندگی و خصایل ایشان برای سنین مختلف از کودک و نوجوان تا بزرگسال، می تواند چند گام بلند برای رسیدن به روزی باشد که غربت آن امامزاده بزرگوار زدوده شود.
شاید بتوان به جرأت، مبدأ قیام تاریخ ساز و زمینه ساز پیروزی انقلاب اسلامی بودن پیشوا در 15 خرداد 1342 را از برکات وجودی امامزاده جعفربن موسی الکاظم(ع) دانست که در سال 1389 با عنایت ویژه ایشان به مردم ساکن در جوارشان، باعث شهرستان شدن پیشوا شد که در بسیاری از تحلیلها و مفاد قانونی امری محال(در شرایط فعلی) به نظر می رسید ولی عملی شد.
همین دو مورد و مسائلی از این دست را می توان برگ برنده مردم پیشوا به واسطه کرامت امامزاده جعفر(ع) دانست که نباید از سوی مسئولان ارشد این شهرستان تازه تأسیس نادیده گرفته شود.
.....................................
فاطمه امیرهمتی
نظر شما