پیام‌نما

وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ‌اللَّهِ جَمِيعًا وَ لَا تَفَرَّقُوا وَ اذْكُرُوا نِعْمَتَ‌اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ كُنْتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِكُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَ كُنْتُمْ عَلَى شَفَا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَكُمْ مِنْهَا كَذَلِكَ يُبَيِّنُ‌اللَّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ * * * و همگی به ریسمان خدا [قرآن و اهل بیت (علیهم السلام)] چنگ زنید، و پراکنده و گروه گروه نشوید؛ و نعمت خدا را بر خود یاد کنید آن گاه که [پیش از بعثت پیامبر و نزول قرآن] با یکدیگر دشمن بودید، پس میان دل‌های شما پیوند و الفت برقرار کرد، در نتیجه به رحمت و لطف او با هم برادر شدید، و بر لب گودالی از آتش بودید، پس شما را از آن نجات داد؛ خدا این گونه، نشانه‌های [قدرت، لطف و رحمت] خود را برای شما روشن می‌سازد تا هدایت شوید. * * * معتصم شو به رشته‌ى يزدان / با همه مردمان با ايمان

۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۱، ۸:۱۵

به مناسبت بزرگداشت شاعر ترکمن/

مختومقلی؛ شاعری که نام را فدای نان نکرد

گرگان - خبرگزاری مهر: 20 تا 27 اردبیهشت ماه هفته مختومقلی فراغی شاعر و عارف نامدار ایرانی و ترکمن نامگذاری و از او به عنوان احیاگر فرهنگ و ادب ترکمن یاد می شود.

به گزارش خبرنگار مهر، مختومقلی شاعر علمی ترکمن است که توانسته بعد از حمله مغول، ادبیات و فرهنگ این قوم را دوباره احیا کند و با آثار خود زبان و ادبیات فرهنگ ترکمن را زنده کرد.

مختومقلی نابغه شعر ترکمنی در ترکمن صحرابه دنیا آمده است (سال ۱۱۵۳ و یا به روایتی 1112 هجری قمری در روستای حاجی قوشان گنبدکاووس) ، وی پنجاه و هفت سال زندگی کرده است، زبان‌های فارسی و عربی را نزد پدر خود دولت‌محمد آزادی(که از بزرگان شعر و ادبیات ترکمنی است) آموخته و آثار ماندگاری در شعر و ادبیات ترکمنی از خود به جا گذاشته است.

به گفته پروفسور سلطان شاه نیازف ، نام ترکمن با نام او در جهان متجلی می شود او پدر شعر ترکمن است ، او از بزرگان شعر و ادبیات ترکی جهاناست، مختومقلی شاعر تمام مردم جهان و مظهری از آمال و آرزوهای مردم شرق است.

مختومقلی در بهترین مدارس زمان خود تحصیل کرده به زبانهای فارسی، عربی و ترکی تسلط داشت و از همین رو شاهکارهای زبان ترکمنی را خلق کرده است.

دیوان مختومقلی و شعرهای او از بی نظیر ترین آثار زبان ترکی است که با کمی دقت برای بیشتر ترک زبانان قابل استفاده و دریافت عمیق است تفکری بزرگ و اندیشه یی بکر که او را در میان نویسندگان ترک ممتاز می کند شاید به همین خاطر است که ناظم حکمت او را می ستاید:

ناظم حکمت : ” مختومقلی ” شاعر من نیز هست، زبان او زبان من نیز هست، من چیزهای زیادی از مختومقلی می آموزم، او استاد من نیز هست، بین چیزهایی که او آموخته، می خواهم مخصوصا بر روی یکی تأکید نمایم و آن مبارزه برای آزادی مردمش است .

در شمال شرقی استان گلستان، در شمال رودخانه اترک و ازغرب مراوه تپه در محلی به نام "آق تقای Agh toghei یا آق تقه agh toghgheh " (به معنای دشت سفید) و بین بخش مراوه تپه ودهستان کرند از توابع شهرستان کلاله و در مجاورت یک قبرستان قدیمی وتاریخی - فرهنگی ، بنای یادمان و آرامگاه بزرگترین شاعر وعارف نامی تر کمن ویکی از مفاخر فرهنگی کشورمان قرار دارد.

برای رسیدن به این آرامگاه دو مسیر وجود دارد، از شهرستان گنبد (که در جنوب غربی آق تقه است) می توان به آرامگاه مختومقلی و از جاده اینچه برون عزیمت کرد، طول این مسیر155کیلومتر است.

از شهرستان کلاله می توان به آرامگاه مختومقلی رسید که بایستی ابتدا شهر کلاله وسپس بخش مراوه تپه را پشت سر گذاشت، طول این مسیر 130کیلومتر است، فاصله آرامگاه مختومقلی تا شهر مراوه تپه 35کیلومتر است.

آرامگاه مختومقلی و پدرش دولت محمد آزادی تا پیش از انقلاب اسلامی بسیارساده و محقر و منحصر به دو قبرساده و سیمانی بود، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و با گسترش روابط ایران و ترکمنستان و بازگشایی خطوط ارتباطی، اجتماع بزرگی با شرکت ترکمن های ایرانی و 70 شخصیت جمهوری ترکمنستان برگزار شد.

از اینرو درفضای باز کرسی مانندی به ابعاد 24متر، آرامگاه مختومقلی ساخته شده که ارتفاع آن از سطح زمین در حدود یک متر است، در میان این کرسی دو قبر وجود دارد که بالای هر دوی آنها به شکل گهواره ای است و در چهار جهت این دو قبر، باغچه های کوچکی است و در آنها گلهای معمولی نظیر شمعدانی کاشته اند، این دو قبر یکی قبر مختومقلی فراغی و دیگری قبر پدرش ــ دولت محمد آزادی ـ است.

این شکل آرامگاه برای علاقمندان به مختومقلی و برگزارکنندگان همایش از یک سومطلوب نبود و از سوی دیگر در شان شاعر بزرگی چون مختومقلی نبود، از این رو در همایش سال 80 به بعد به تصویب رسید که بنای یادمان با شکوهی برای مختومقلی ساخته شود و مزار وی نیز ساماندهی و محوطه سازی شود، لذا مطالعات تکمیلی وامکان سنجی و بازنگری پروژه مجموعه فرهنگی - تاریخی و توریستی مختومقلی در روستای آق تقه آغاز و آرامگاه مختومقلی احداث شد.

طرح احداث گنبد و محوطه سازی آرامگاه مختومقلی فراغی در زمینی به مساحت 10هکتار با در نظر گرفتن معیار و الگوی معماری اسلامی و با استفاده از فرهنگ و زندگی سنتی ترکمن ها با مصالح بتون مسلح طراحی و ساخته شده است.

بنا در دل طبیعت دور افتاده ای که فقط تپه ماهور های کم ارتفاع آنرا در حصار خود گرفته و اصولأ جز ایام بهار، عاری از هرگونه سبزی و طراوت طبیعی است قرار دارد، سبک و طرح نقشه آرامگاه آمیزه ای از گل وحشی و آلاچیق ترکمن است که در سطح دشت گرگان در فصل بهار جلوه و شکوفایی خاصی به بیننده القاء می کند.

شعر مختومقلی آئینه تمام نمای زمانه و مردم خویش است و هیچگاه نام را فدای نان نکرده و دیوان او علاوه برآنکه بازتاب آمال و اندیشه های اوست، بیانگر وضع اجتماعی و تاریخی قوم ترکمن بوده که اشعارش سرشار از مضامین گوناگون اجتماعی، سیاسی، عرفانی، اخلاقی، عشقی و قومی است.

مختومقلی، شاخص رفتار صحرایی و زبان صحراییان است، بی اعتباری جهان گذران و عشق، دو نوای اصیل و دلنشین شعرش است و فراغی آرزومند است که هیچ فردی گرفتار فقر و مسکنت نشود.

وی پیام و سنت حضرت محمد(ص) را سرلوحه زندگی خویش قرارداده بود و همچون دیگر بزرگان ادب و عرفان، دیوان خود را با حمد خداوند و نعت رسول او آغاز کرده و اشعارش در ستایش از اهل بیت پیامبر اکرم(ص)، بیشمار است.

شاعر در شعر " گوگگجه کپدری" (کبوتر چاهی) از جوانمردی، خیر، سخاوت، صبر و طاقت علی(ع) سخن می گوید و در شعر " سونمزیارنلار" از حضرت فاطمه(س) می سراید.

شرایط اجتماعی و فراز و نشیب هایی که در زندگی این شاعر و به ویژه برای قوم و اطرافیانش رخ داده موجب شده که خود را کنار نکشد و به بیان مشکلات و مسائل اجتماعی و پند و اندرز بپردازد، از این رو مختومقلی هم در آتش عشق حق سوخته و گرفتار آن شده و هم گرفتار عشق به مردم و اجتماعش شده است.

اشعار مختومقلی به دلیل سادگی و روانی در میان مردم ترکمن رواج بسیاری دارد و از نظر زبانشناسی اشعارش به زبان کلاسیک ترکمنی و متأثر از ادبیات جغتایی بوده است.

اشعار مختومقلی مانند فیلمی است که تصاویر، مناظر و روایاتی که برای هرکدام از مکان ها در نظر گرفته، قابل رؤیت بوده و انعکاس رنگهای طبیعت بکر و دست نخورده صحرای ترکمن در شعر او همیشگی است.

مختومقلی شاعریست با دیدی به گستردگی هستی که در عین عبادت حق و راز و نیاز، در میان مردم می زید، در شکست و پیروزیهایشان سهیم می شود و با زبانی ساده، مردمی و همه فهم، زندگی عادی مردم را به تصویر می کشد.

کد خبر 1600588