معرفی مردم یک سرزمین به عهده موزه هاست

به گزارش خبرنگار مهر، در همایش موزه ها در جهان در حال تغییر که به مناسبت روزجهانی موزه ها شب چهارشنبه 28 اردیبهشت در موزه امام علی برگزار شد، سید محمد بهشتی رئیس سابق سازمان میراث فرهنگی با تاکید بر این که فراموش کردیم که هستیم و سرزمینمان کجاست،  بیان کرد: در این روزگار به دلیل تحولات ارتباطات، تعاملات جهانی به شدت تغییر می‌کند و هرجا تعاملات وسیعتر باشد لایه های سطحی فرهنگ بیشتر تغییر می‌کند.

وی افزود: در این حالت فقط موزه‌ها هستند که مأموریت دارند بگویند هر سرزمینی کجاست و مردم آن چه کسی هستند. برای همین اگر به فرانسه رفتید و خواستید مردم این کشور را بشناسید باید به موزه‌هایی غیر از موزه لوور سر بزنید چون اشیا موزه لوور از سایر کشورها است.

در ادامه این برنامه، محمد رضا کارگر رئیس سابق موزه ملی با بیان این که هر زمان کشور مورد هجوم قرار گرفته، هنرش رونق بیشتری داشته است، بیان کرد: یک اثر هنری ارتباط جاری با زندگی مردم دارد و در تعامل با محیط است. به عبارتی اثر هنری بیان بهترین و بدترین حالات مردم است و تلاش دارد جلوه‌ای از خوشی‌ها یا ناملایمات زندگی مردم باشد.

وی افزود: موزه‌‌ها اثر هنری را انتخاب و با قیمت میلیاردی خریداری کرده و در ویترین قرار می‌دهند و به آن نوعی تقدس می‌بخشند. در این حالت یک اثر هنری در بازاریابی تبدیل به یک کالای فرهنگی می‌شود و کارکردی دو گانه می‌یابد و دیگر این اثر هنری نمی‌تواند در جامعه تغییر و گفتمانی بوجود آورد. در چنین حالتی باید فاتحه هنر و هنرمند را خواند.

کارگر ماسوله را نمونه ای از اکو موزه ها خواند و گفت: اکو موزه ها تلاش می‌کنند یک نوع از تعامل انسان با محیط ، اقتصاد و صنعت را نشان می‌دهد و تلاش دارد که این نوع زندگی خاص به همان شکل برای آیندگان حفظ شود.

وی اظهار کرد: در اکو موزه‌ها هر تغییری به مثابه نابودی است. انتقادی که به اکو موزه ها وارد است آن است که زندگی این مردم دچار تغییر می‌شود و انسان‌ها را تبدیل به شی‌ می‌کند. مردمی که به خاطر مردم دیگر موسیقی می نوازند. یا گردشگران مانند اشیا با آنها عکس می‌گیرند. زندگی، صحبت، لباس آنها را فریز کرده و گردشگر نه به خاطر تعامل با این مردم بلکه برای دیدن شیوه زندگی آنها مانند شی در موزه به دیدن آنها بیاید این خود نوعی توهین به مردم سرزمین بومی است.

کارگر تصریح کرد: موزه‌های جهان 5 نسل را پشت سرنهاده اند، و از شی محور بودن به انسان محور بودن رسیده‌اند. یعنی شی به ابزاری برای پاسخ‌گویی به نیازهای امروز درباره گذشته تبدیل شده است.

وی با بیان این که آندره گدار 70 سال پیش هم زمان با نسل دوم موزه‌ها در ایران موزه ملی را ساخت،افزود: در نسل اول موزه‌ها، اشیا بدون هدف در کنار هم قرار می‌گرفتند.اما در نسل دوم به موزه‌های هنری، تاریخی، فرهنگی و...موضوع بندی شدند.

در پایان این همایش از زنده یاد دکترنوشین دخت نفیسی استاد پیشکسوت و پژوهشگر موزه داری و تاریخ هنرتجلیل شد.