به گزارش خبرنگار مهر، به دور از اینکه علت خشک شدن زودهنگام دریاچه کیو چه بوده است -که البته جای بررسی دارد- این روزها شهر خرم آباد با افول این جاذبه طبیعی نشاط گذشته را ندارد که این امر ضرورت چاره اندیشی مدیریت شهری خرم آباد برای تدبیر این موضوع را روشن می کند.
با استمرار روند کوتاه شدن عمر دریاچه کیو به عنوان یکی از جاذبه های شهر خرم آباد باید گزینه های انتقال آب از دیگر چشمه ها و سراب های سطح شهر خرم آباد در دستور کار قرار گیرد تا حیات بار دیگر به این دریاچه بازگردد.
خرم آباد، شهر چشمه سارها
خرم آباد معروف به شهر چشمه سارهاست به طوریکه در پی حفاریهای مختلف در سطح شهر شاهد فوران آب از زمین هستیم ولی این آب زلال به راحتی پس از خروج از دل زمین وارد جوی آب شده و به شبکه فاضلاب و آبهای سطحی شهر می پیوندد.
آب زلالی که این روزها در میان جوی های آب شهر خرم آباد جاری است و گاهی مغازه دارها جلوی آن را برای شستشوی پیاده رو و داخل مغازه شان می بندند و در برخی اوقات نیز می توان راننده های به صف شده را دید که برای شستن ماشین هایشان در کنار جوی های آب ایستاده اند، آب چشمه های شهر خرم آباد است که بخشی از آن برای تامین آب آشامیدنی شهر مورد استفاده قرار می گیرد و بخشی دیگر به راحتی از دست می رود.
آب چشمه های خرم آباد بدون استفاده هدر می رود
این در حالیست که در خرم آباد در چندین مورد که اقدام به حفاری برای ساخت و ساز شده است چشمه های دیگری نیز فوران کرده اند که صاحبان زمینها برای خلاص شدن از شر آب زلال این چشمه ها این آب را به وسیله لوله به جویهای آب منتقل کرده اند تا به کار ساخت و ساز خود ادامه دهند.
اینجا در خرم آباد آب زیادی از دل زمین به عنوان نعمتی خدادادی می جوشد ولی به نظر می رسد برای این آب سالم و زلال هیچ گونه برنامه ریزی به جز هدر رفتن در جویهای آب وجود ندارد در حالیکه می توان از آب چشمه های شهر خرم آباد برای پر کردن دریاچه کیو به عنوان مرکز نشاط بخش این شهر استفاده کرد.
بی توجهی مسئولان شهر تاریخی خرم آباد به آب چشمه های شهر در حالیست که نیاکان ما در شهر تاریخی شاپورخواست - شهر فعلی خرم آباد - با ایجاد بنایی به نام "گرداب سنگی" به ساماندهی آب چشمه موجود در این محل و انتقال آن به مناطق مختلف شهر برای تامین آب مورد نیاز مردم اقدام کرده اند که این امر هوشمندی مردمان این دیار در استفاده حداکثری از منابع را نشان می دهد.
خرم آباد دارای 272 دهنه چشمه است
بنابر این گزارش خرم آباد که بیشترین ارتفاع آن حدود 2300 متر از سطح دریاست، ناحیه ای است کوهستانی که اطراف آن را کوههای سفیدکوه، مخمل کوه، یافته و چک ریز از رشته کوههای زاگرس احاطه کرده و طول دره خرم آباد حدود 30 کیلومتر است.
قرارگیری این منطقه در میان رشته کوههای زاگرس موجب شده است که این شهر دارای آب و هوای ویژه و معتدلی در چهارفصل با رودخانه های مهمی نظیر رباط، گزله و خرم آباد است.
از نظر زمین شناسی، سازندهایی که در منطقه هستند از قدیم به جدید شامل سازندهای گرو، سروک، سورگاه، ایلام، امیران، کشکان، تله زنگ، آسماری - شهبازان و گروه فارس هستند. از میان آنها سازند سروک بیشترین گسترش را دارد و سازندهای آسماری - شهبازان، امیران، ایلام - سورگاه، گروه فارس، کشکان و تله زنگ به ترتیب در رده های بعدی قرار دارند.
محدوده خرم آباد دارای 272 دهنه چشمه و 12 رشته قنات با متوسط آبدهی16 و 12 لیتر در ثانیه در طول سال است که سالانه به ترتیب حدود 137 و 8 میلیون مترمکعب از منابع آب زیرزمینی را تخلیه می کنند.
5 سراب مهم در داخل شهر خرم آباد
شهر خرم آباد دارای سراب ها و چشمه هایی با آب گواراست که نظیرشان در کمتر شهری وجود دارد. از تعداد 10 دهنه سرابهای منطقه، 5 دهنه سراب، بنام های سراب گلستان، مطهری، کیو، گرداب سنگی و دارایی در داخل شهر خرم آباد قرار دارند که ظرفیتی مهم برای زیباسازی شهر خرم آباد و تامین فضایی مفرح محسوب می شوند.
این روزها با خشک شدن چشمه دریاچه فصلی کیو مسئولان بالاخره بعد از سالها به این فکر افتاده اند که از آب چشمه های خرم آباد که به راحتی وارد شبکه فاضلاب و یا رودخانه شده و از شهر خارج می شوند استفاده بهینه ای برای بازگرداندن روح نشاط و شادابی به شهر کنند.
در این راستا طرح انتقال آب از سراب گلستان به محل دریاچه کیو در دستور کار قرار گرفته است که به نظر می رسد به عنوان یک ایده مطلوب جای بررسی بیشتر از سوی کارشناسان این حوزه را داشته باشد.
سراب گلستان و خروج سالانه 19 میلیون متر مکعب آب
سراب گلستان با ارتفاع 1180 متر از سطح مبنا در دامنه تپه تاریخی قلعه فلک الافلاک قرار گرفته است و یکی از منابع تامین کننده آب شرب خرم آباد است. مازاد آب این چشمه پس از طی مسیری کوتاه به رودخانه خرم آباد وارد و از شهر خارج می شود.
حداکثر آبدهی لحظه ای اندازه گیری شده سرریز این سراب برابر 1922 لیتر در ثانیه در ماه مرداد سال 77- 1376است و حداقل آن مربوط به ماه مهر سال 73-72 به میزان 108 لیتر در ثانیه است.
متوسط آبدهی سالانه آن در دوره 24 ساله حدود 590 لیتر در ثانیه محاسبه شده است که حجمی حدود 19 میلیون مترمکعب در سال است. علاوه بر این مقادیر، روزانه بطور متوسط 474 لیتر بر ثانیه معادل حجم 15 میلیون متر مکعب در سال جهت مصرف شرب شهر خرم آباد نیز از این چشمه برداشت می شود.
در مجموع تخلیه سراب گلستان از منابع آب زیرزمینی بطور متوسط 964 لیتر در ثانیه معادل حجمی حدود 34 میلیون مترمکعب در سال است که ظرفیت خوبی برای احیا دریاچه کیو در فصول کم آبی محسوب می شود.
سرچشمه دریاچه کیو خرم آباد خشک شد
شهردار خرم آباد در این رابطه در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به وضعیت کنونی دریاچه کیو اظهار داشت: متاسفانه دریاچه کیو خرم آباد در حال حاضر رو به خشک شدن است.
هرمز نصیری ادامه داد: متاسفانه به دلیل خشک شدن سفره های زیرزمینی و خشکسالیها روز به روز عمر دریاچه کیو کمتر می شود.
وی با بیان اینکه سرچشمه دریاچه کیو خرم آباد هم اکنون خشک شده است، عنوان کرد: این امر موجب شده که به غیر از خشک شدن خود دریاچه کیو، دریاچه مصنوعی زیباکنار نیز خشک شود.
چشمه گلستان به کمک چشمه فصلی کیو می آید
شهردار خرم آباد با اشاره به اقدامات در دستور کار برای احیا دریاچه کیو بیان داشت: یک طرح مطالعاتی برای انتقال آب از سرچشمه گلستان شهر خرم آباد به محل این دریاچه در نظر گرفته شده است.
نصیری با تاکید بر اینکه در این طرح مطالعاتی از افراد صاحب نظر استفاده شده است، تصریح کرد: بعد از تصویب این طرح مرحله اجرای مسیر را شهرداری خرم آباد انجام خواهد داد.
وی با اشاره به میزان اعتبارات در نظر گرفته شده برای اجرای این طرح یادآور شد: برای اجرای فاز اول طرح انتقال آب از سرچشمه گلستان به دریاچه کیو بیش از 500 میلیون تومان در نظر گرفته شده است.
شهردار خرم آباد با اشاره به دیگر اقدام در نظر گرفته شده توسط شهرداری خرم آباد نیز گفت: حفر چاه در خود دریاچه کیو و اطراف آن نیز یکی دیگر از اقدامات مدنظر شهرداری است که در دست بررسی قرار دارد.
به هر روی هر چند که انتقال آب از چشمه های شهر خرم آباد به محل دریاچه کیو طرحی قابل دفاع است ولی به نظر می رسد اجرای این گونه طرح ها هر چقدر دارای پشتوانه کارشناسی و استفاده از مشاوران قوی باشد مطلوب تر عملیاتی خواهد شد که امید می رود این موضوع مورد توجه مدیریت شهری مرکز استان قرار گیرد.
.........................................
گزارش: فاطمه حسینی
نظر شما