به گزارش خبرنگار مهر، هیچ حرفه ای نیست که از نظام اخلاقی بی نیاز باشد؛ اما چنین امری در حرفه خدمت مداری چون کتابداری و اطلاع رسانی نمودی مضاعف دارد. اخلاق حرفه ای در کتابداری و اطلاع رسانی در دو رهیافت منابع انسانی و سازمانی توسعه یافته است.
رهیافت نخست به بحث از تعهدات و مسئولیت های اخلاقی کتابداران و کارشناسان می پردازد و مرام اخلاقی منابع انسانی در این حرفه را تدوین می کند و رهیافت دوم، اخلاق کتابخانه و مرکز اطلاع رسانی به عنوان یک سازمان را به میان می آورد و ارزش ها و اصول اخلاقی در کتابخانه و مرکز اطلاع رسانی و مسئولیت های اخلاقی این سازمان را تدوین می کند.
این کتاب در پانزده درس تنظیم شده است. در درس اول که کارایی اخلاق نام دارد؛ اخلاق: گرایش فطری، اخلاق: عبور از توان غریزی به توان فطری، سعه صدر: ارمغان اخلاق، دیگر برکات اخلاق، اخلاق: رمز موفقیت شغلی و ... مورد بحث شده است.
در درس دوم که از اخلاق چه می دانیم؟ نام دارد، مباحثی مانند کاربردهای گوناگون واژه اخلاق، تعریف اخلاق: ملکه نفسانی یا الگوی رفتار ارتباطی، اخلاق به معنای فضیلت، مسئولیت پذیری اخلاقی، فداکاری و خیرخواهی: اخلاق برتر، اخلاق به منزله دانش و اخلاق نظری و اخلاق کاربردی مورد نظر مؤلفان قرار گرفته است.
در درس سوم با عنوان نظریه های اخلاقی دانشمندان مسلمان هم موضوعاتی مانند معیارهای ارزیابی نظریه های اخلاقی، اخلاق در آموزه های اسلام، نظریه اخلاقی سلامت نفس با رهبانیت جامعه گرایانه، نظریه کمال نفس یا سعادت محور با رهبانیت فردگرایانه، نظریه سعادت محور با رهبانیت جامعه گرایانه، نظریه حقوق محور و اخلاق توحیدی و ... مورد توجه مؤلفان بوده است.
حوزه های فلسفه اخلاق، نظریه های اخلاق موضوعاتی است که در درس چهارم بحث می شود. در درس پنجم هم با عنوان حرفه چیست؟ حرفه ای کیست؟ اخلاق حرفه ای چیست؟ اقسام سه گانه کار، مؤلفه های کار، اخلاق حرفه ای، اخلاق حرفه ای: مسئولیت پذیری اخلاقی در حرفه، مسئولیت های اخلاقی در مشاغل، مسئولیت پذیری سازمان و منابع اخلاق حرفه ای مورد نقد و بررسی مؤلفان قرار گرفته است.
درس ششم با عنوان کتابداری از شغل تا حرفه نام دارد که کتابداری چیست؟، کتابدار کیست؟، کتابداری شغل است یا حرفه، کارکردهای حرفه کتابداری، مرام اخلاقی در حرفه کتابداری، کتابداری استوار بر دانش کتابداری و مسئولیت های حرفه ای کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی را مورد بررسی قرار می دهد.
عنوان درس هفتم کتابخانه و مرکز اطلاع رسانی به منزله سازمان نام دارد که در این درس به موضوعاتی مانند سازمان چیست؟، کتابخانه چیست؟، رسالت سازمانی کتابخانه، کتابخانه: عنصری در زیرساخت اطلاع رسانی، ارکان و محیط سازمانی کتابخانه پرداخته شده است. همچنین در درس هشتم با نام اخلاق کتابداری: ضرورت ها و رهیافت ها موضوعاتی مانند اقبال حرفه کتابداری به اخلاق، رخنه سنجی وضعیت اخلاقی، ضرورت اهتمام به اخلاق در حرفه کتابداری، اهنیت مواجهه سازمانی با اخلاق کتابداری و اطلاع رسانی مورد بحث مؤلفان قرار گرفت.
صاحبان حق و کتابخانه و جامعه و خط مشی های اخلاقی کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی در قبال جامعه موضوعاتی است که در درس نهم مورد بررسی قرار می گیرد. در درس دهم هم با عنوان مسئولیت های اخلاقی کتابخانه و مراکز اطلاع رسانی در قبال کارگران موضوعاتی مانند کاربران کتابخانه و مراکز اطلاع رسانی، تلقی اخلاقی از کاربر، حقوق کاربران، ارزش های اخلاقی در مواجهه با کاربران مورد تحلیل قرار گرفته است.
جایگاه منابع انسانی در حرفه کتابداری و اطلاع رسانی، ضرورت توجه به حقوق کتابداران و کارکنان، حقوق کتابداران و کارکنان، وظایف اخلاقی کتابخانه و مراکز اطلاع رسانی در قبال حقوق کتابداران و کارکنان هم مباحثی است که در فصل یازده این اثر با عنوان مسئولیت اخلاقی کتابخانه و مراکز اطلاع رسانی در قبال کتابداران و ... مورد بحث و بررسی نویسندگان قرار گرفته است.
جایگاه صاحبان اثر در حرفه کتابداری و اطلاع رسانی، وظایف اخلاقی کتابخانه و مرکز اطلاع رسانی در قبال پدید آورنده، مراتب سه گانه امانتداری در حرفه، امانتداری: رفتار یا جهان بینی، ابعاد امانتداری، مسئولیت اخلاقی کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی در قبال حرفه هم موضوعات مورد بحث در فصل دوازدهم این اثر است.
در درس چهاردهم با عنوان اخلاق کتابداران: عهدنامه اخلاقی کتابداران و اطلاع رسانان موضوعاتی مانند مسئولیت های اخلاقی کتابداران و اطلاع رسانان در قبال کتابخانه و مرکز اطلاع رسانی، نشانه های وفاداری، منش اخلاقی با کاربران، نمونه هایی از عهدنامه های اخلاقی بحث شده است.
انقلاب در فناوری اطلاعات، حریم خصوصی، اعتماد الکترونیک، امنیت در فضای مجازی، مالکیت فکری در فضای مجازی، سلامت فرد و جامعه از مباحث مورد بحث در درس آخر این اثر با عنوان اصول اخلاقی در اطلاع رسانی و فناوری اطلاعات است.
کتاب "اخلاق حرفه ای در کتابداری و اطلاع رسانی" تألیف احد فرامرز قراملکی، لعبت درخشانی و سعید رضایی شریف آبادی به شمارگان 1000 نسخه و به بهای 40000 ریال به همت سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت) در زمستان سال گذشته منتشر شد.
نظر شما